Wspomnienie Jarosława Marka Rymkiewicza. "Był wybitnym, wspaniałym poetą"

W sobotę zmarł Jarosław Marek Rymkiewicz- pisarz, eseista i poeta. Miał 86 lat. - To najwybitniejszy, moim zdaniem, współczesny polski pisarz - mówił w Polskim Radiu 24 Tomasz Zapert. Przypomniał bogactwo twórczości Jarosława Marka Rymkiewicza, wspominał jego wiersze, eseje, "przenikliwą i mądrą" publicystykę, "doskonałe" tłumaczenia, "świetne" dramaty. - Dla mnie był po prostu drogowskazem przez swoją twórczość. Kilkakrotnie zamieniłem z nim kilka słów podczas podpisywań kolejnych jego książek podczas targów książki - wspominał Tomasz Zapert. 

- Zapamiętałem rozmowy z nim, niesłychanie ważne dla mnie, nie tylko jako dziennikarza, którzy przyjechał zrobić wywiad. To były rozmowy znakomite - wspominał zmarłego poetę Krzysztof Masłoń. Dodał, że spotkania z Jarosławem Markiem Rymkiewiczem kończyły się rozmowami "tak zajmującymi, że to, co zostało wydrukowane to tylko część wspomnień". - Zawsze żałowałem, że te rozmowy się kończyły - mówił. Zwrócił uwagę, że Jarosław Marek Rymkiewicz był "największym żyjącym polskim poetą". - Niestety, musimy już mówić o nim w czasie przeszłym - powiedział Krzysztof Masłoń. 

Dwie ważne książki

- Poetą był niewątpliwie wspaniałym, wybitnym, nawiązującym do najwybitniejszych autorów wierszy polskich, przede wszystkim do romantyków, których cenił szczególnie, czego dowodem jego eseistyka poświęcona Mickiewiczowi. Pisał też o Słowackim, Fredrze, Leśmianie - zgodził się Tomasz Zapert. Przyznał, że jego poznawanie twórczości Jarosława Marka Rymkiewicza zaczęło się od dwóch powieści: "Rozmów polskich", wydanych latem 1983 roku w drugim obiegu, pełnych "rodaków nocnych rozmów" o stanie wojennym, "politycznych, aktualnych".

- Kilka lat później wyszła powieść "Umschlagplatz", dotycząca dzielnicy zamkniętej Warszawy, warszawskiego getta i terenów, na których getto się znajdowała, a które po II wojnie światowej zostały zmienione według wytycznych socrealistycznych, siatka ulic została totalnie zmieniona, niektóre zniknęły z topografii miasta, nie mówiąc o 320 tys. ludności, Polaków pochodzenia żydowskiego, którzy z tego Umszhlagplatz (...) zostało wywiezionych do obozu zagłady w Treblince. Bardzo poruszającą książkę napisał na ten temat Jarosław Marek Rymkiewicz, często do niej wracam - wspominał Tomasz Zapert.

"Olśniewające" utwory krytyczno-literackie

- Do obu tych książek często wracam, z różnych powodów - przyznał Krzysztof Masłoń. - "Rozmowy polskie" latem 1983 roku to była książka, która wzbudziła wściekłość władz. Autor zapłacił za nią wyrzuceniem z pracy. Wtedy go wywalono z Instytutu Badań Literackich PAN, a Jerzy Urban o nim opowiadał dyrdymały na swoich konferencjach. Pamiętam też przyjęcie tej książki, jak zachwycał się nią Tadeusz Konwicki, jak zachwycał się nią Jerzy Giedroyć. Potem już tak nie było, potem (Jarosław Marek Rymkiewicz) pisał książki równie wspaniałe, może nawet lepsze, ale już kraj był inny, opinia publiczna była kierowana przez innych ludzi, którzy w części akceptowali (Rymkiewicza), a druga część wręcz przeciwnie - zauważył. 

- Powieści, o których mówiłeś, pokazywały, że ten autor rzeczywiście potrafił pisać wszystko. On się znakomicie czuł i w dramaturgii, i w eseistyce. Z zachwytem czytałem jego książki krytyczno-literackie. Od tego zaczęła się moja przygoda z Rymkiewiczem. Podchodziłem do nich jak do jeża, jak do innych rzeczy polonistycznych, zazwyczaj pisanych nudnym i hermetycznym językiem, a tu było olśnienie. To są lektury, które się połyka - mówił Krzysztof Masłoń.

Posłuchaj

Krzysztof Masłoń i Tomasz Zapert wspominają Jarosława Marka Rymkiewicza ("Poczytnik"/ PR24) 22:58

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

W rozmowie więcej wspomnień Jarosława Marka Rymkiewicza. Zachęcamy do wysłuchania nagrania. 

Zobacz serwis specjalny stworzony z okazji 85. urodzin Jarosława Marka Rymkiewicza

Czytaj także: 

• Rymkiewicz pod okiem SB. Dr Gontarczyk: jego konflikt z systemem był nieuchronny
• Waga twórczości Jarosława Marka Rymkiewicza. "Wytyczał szlaki, którymi podążali inni"
• "Strażnik narodowy ducha polskiego". Prof. Waśko wspomina Jarosława Rymkiewicza

***

Audycja: "Poczytnik"

Prowadzący: Krzysztof Masłoń, Tomasz Zapert

Data emisji: 6.02.2022

Godzina emisji: 22.05

mbl