Utracone "światy w głowie drugiego człowieka". Piotr Gociek i Łukasz Orbitowski żegnają nieobecnych literatów
- Kiedy myślę o śmierci pisarza, myślę, że nieodwołalnie gaśnie jakiś świat, kosmos obecny w głowie drugiego człowieka, do którego nigdy się już nie zbliżę - mówił w Polskim Radiu 24 Łukasz Orbitowski wspominając literatów zmarłych w minionych dwunastu miesiącach. - Z każdym gaśnięciem świecki kolejnego pisarza, tracimy te 95 procent niewidzialnych światów, które nigdy go nie opuściły - zgodził się Piotr Gociek.
2023-11-02, 11:26
W dniu Wszystkich Świętych Piotr Gociek i Łukasz Orbitowski wspominali w Polskim Radiu 24 pisarzy i literatów, którzy odeszli w minionych dwunastu miesiącach. W rozmowie pojawiają się m.in. wspomnienia Johna Jakesa, Milana Kundery i Lecha Jęczmyka.
Utracony dostęp do wyobrażonych światów
Łukasz Orbitowski wspominał, że Jęczmyk przysłużył się polskiej kulturze jako autor licznych tłumaczeń, m.in. pozycji Kurta Vonneguta i Josepha Hellera. Dodał, że "jego funkcja była inicjująca". - On sam proponował książki do wydania za PRL i walczył o nie, co było kłopotliwe ze względu na wysoki próg tantiem: płaciło się autorom w dolarach, a nie w złotówkach, co stanowiło problem - wspominał.
Mówił także o postaci Cormaca McCarthy'ego - ostatniego pisarza, na którym próbował się wzorować. - Wyniosłem z tego lekcję, w której zrozumiałem, że nie jestem w stanie pisać jak Cormac, muszę więc pisać jak Orbitowski - wskazał. Ocenił też, że McCarthy miał "spełnione życie", dożył bowiem 89 lat, pod koniec wydając podwójną powieść - "słabsze książki wielkiego pisarza", a nadto zmarł doceniony, w aurze wyjątkowości. - Kiedy myślę o śmierci pisarza, myślę, że nieodwołalnie gaśnie jakiś świat, kosmos obecny w głowie drugiego człowieka, do którego nigdy się już nie zbliżę. Jest też problem, że nie dostaniemy już nowych jego dzieł. To jest strata - mówił Łukasz Orbitowski.
»Aktorzy, muzycy, naukowcy, celebryci. Świat żegna wyjątkowe osoby«
REKLAMA
Piotr Gociek zwrócił uwagę, że to, co się pojawia na kartkach powieści do "5 procent tego, co dzieje się w głowie". - Pisząc opowieść, wiesz o swoich bohaterach czy didaskaliach dziesięć, czy trzydzieści razy tyle, co udało się zmieścić na kartkach - zaznaczył. - Z każdym gaśnięciem świecki kolejnego pisarza, tracimy te 95 procent niewidzialnych światów, które nigdy go nie opuściły - dodał Piotr Gociek.
Więcej w nagraniu:
Posłuchaj
W minionych dwunastu miesiącach odeszli m.in.:
- 12.01 - Paul Johnson, brytyjski eseista, historyk, dziennikarz, autor przemówień;
- 20.01 - Grigorij Kanowicz, litewski pisarz opisujący świat Żydów litewskich - miał 93 lata;
- 3.03 - Kenzaburo Oe, japoński prozaik, aktywista pokojowy i antynuklearny, laureat literackiej Nagrody Nobla z 1994 r. - miał 88 lat;
- 11.03 - John Jakes, autor wielokrotnie ekranizowanej sagi "Północ - południe";
- 11.04 - Meir Szalew, izraelski pisarz i publicysta, autor m.in. "Rosyjskiego romansu" i "Chłopca i gołębia" - miał 75 lat;
- 13.06 - Cormac McCarthy, amerykański pisarz, dramaturg i scenarzysta, autor takich powieści jak "To nie jest kraj dla starych ludzi, "Stella Maris" czy "Droga", za którą dostał Nagrodę Pulitzera - miał 89 lat;
- 11.07 - Milan Kundera, czeski i francuski pisarz, znany m.in. jako autor powieści "Nieznośna lekkość bytu" - miał 94 lat;
- 17.07 - Lech Jęczmyk - polski tłumacz, eseista, publicysta i redaktor, znawca literatury science fiction. Publikował m.in. w „Fantastyce” i „Fw mirondzie”. Tłumaczył m.in. książki Thomasa Bergera, Philipa K. Dicka, Josepha Hellera, Kurta Vonneguta, JG Ballarda;
- 13.10 - Louise Glück, amerykańska poetka i eseistka, laureatka literackiej Nagrody Nobla w 2020 r., a także Nagrody Pulitzera - miała 80 lat;
***
Audycja: "Posłowie"
Prowadzący: Piotr Gociek, Łukasz Orbitowski
REKLAMA
Data emisji: 1.11.2023
Godzina emisji: 22.06
Polskie Radio 24, PAP/ mbl
Polecane
REKLAMA