Norwida myślenie o Rosji. Prof. Nowicka: miał świadomość, że zbrojne powstania są przeciwskuteczne

Tematem tego wydania "Vademecum Norwidowskiego" były relacje i myślenie Cypriana Kamila Norwida o Rosji. - Relacje między Polską a Europą Zachodnią, Polską a Rosją i Rosją a Europą Zachodnią był jednym z najbardziej gorących tematów w XIX wieku, nie tylko polskich imigrantów, ale w ogóle myślicieli, publicystów, pisarzy - mówiła w Polskim Radiu 24 prof. Elżbieta Nowicka, historyk literatury z poznańskiego UAM.

Powiązany Artykuł

Chopin Norwida. "Było to intelektualne porozumienie artystów"

- Była to też kwestia ważna dla Norwida, jakkolwiek traktował ją we właściwy mu sposób - w wierszach posługując się charakterystyczną dla niego poetyką nieoczywistości. Także w okresie bezpośrednio poprzedzającym Powstanie Styczniowe i w okresie Powstania Styczniowego temat polsko-rosyjski wrócił ze szczególną intensywnością - wskazała gość "Vademecum Norwidowskiego". 

"Klincz Polska - Zachód - Rosja"

Gość PR24 przekonywała, że Norwid chciał popularyzowania polskiego punktu widzenia w Rosji. Przywołała memoriał o prasie, jaki poeta skierował do polskiego działacza patriotycznego i społecznego Karola Ruprechta. - Konsekwencją myślenia o tym, że Polska powinna mieć w Rosji swoją partię - rozumianą jako głos, który będzie docierał do Rosjan zainteresowanych Polską w sposób pozytywny - było to, że Norwid w "Memoriale o prasie" domagał się utworzenia tytułów prasowych, dzienników, które by informowały o Rosji i informowały Rosjan o aspiracjach, czy pewnych Polskich założeniach historycznych, światopoglądowych - wskazała naukowiec. 

Czytaj także: 

• Prof. Wiśniewski o wystawie w galerii Narodowego Centrum Kultury
• Polska na wygnaniu. Wielka Emigracja pozwoliła nam przetrwać
• Mazowieckie Dębinki będą siedzibą Muzeum Norwida

- To był temat bardzo istotny w latach 60 XIX wieku, ale swoisty klincz Polska - Zachód - Rosja był ważny dla Norwida także wtedy, kiedy zajmowały go kwestie czynu zbrojnego versus długotrwała praca nad świadomością, poziomem etycznym polskich obywateli, czy polskiego społeczeństwa. Kontekst z jednej strony cywilizacji i kultury zachodu, a z drugiej strony Rosji pojawiał się w jego twórczości - stwierdziła Gość "Vademecum Norwidowskiego". 

"Manifestowanie niechęci źródłem patriotyzmu"

Historyk literatury mówiła, że Norwid czuł "respekt podszyty obawą i świadomością dysproporcji sił, a także odmiennością kulturową i cywilizacyjną". - Miał jednak świadomość i wielokrotnie ją wyrażał, że otwarte powstawanie przeciwko Rosji (...) zbrojne, powstańcze, czy manifestowana niechęć i poczucie wyższości wobec Rosji, są właściwie ziarnem i źródłem tworzenia się rosyjskiego patriotyzmu, że są w gruncie rzeczy przeciwskuteczne. Norwid to bardzo wyraźnie widział i podkreślał w pismach politycznych i korespondencji prywatnej - wskazała prof. Elżbieta Nowicka. 

Posłuchaj

Prof. Elżbieta Nowicka o podejściu Norwida do Rosji widzianym przez pryzmat jego twórczości ("Vademecum Norwidowskie"/ PR24) 26:03

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

W rozmowie więcej o postawie Cypriana Kamila Norwida wobec Rosji. Zachęcamy do wysłuchania nagrania.  

***

Audycja: "Vademecum Norwidowskie"

Prowadzący: Krzysztof Wołodźko

Gość: prof. Elżbieta Nowicka (historyk literatury, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu)

Data emisji: 16.10.2021

Godzina emisji: 20.35

mbl