"Porozumień było wówczas więcej, ale cztery były najważniejsze". Dr Majchrzak o porozumieniach sierpniowych
- Główną przyczyną strajków była podwyżka niektórych gatunków wędlin i mięsa, ale ona nałożyła się na spadek pensji ludzi - mówił w Polskim Radiu 24 dr Grzegorz Majchrzak z IPN. Gościem audycji był też Mariusz Olczak, dyr. Archiwum Akt Nowych.
2022-08-27, 20:30
Fala sierpniowych strajków z 1980 roku zmieniła historię Polski. Ich skala była ogromna i w rezultacie ówczesny rząd PRL podpisał porozumienia sierpniowe. To z latem 1980 roku łączą się tak ważne dla polskiej historii pojęcia jak 21 postulatów, czy powstanie NSZZ "Solidarność". W roku 2022 mijają 42 lata od tych wydarzeń.
- Tych porozumień zawartych było więcej niż cztery choć faktycznie najważniejsze były: szczecińskie, gdańskie, jastrzębskie i katowickie, ale było też np. porozumienie w Wałbrzychu. Strajki zaczęły się pierwszego lipca, w szczycie strajkowało ponad 600 zakładów pracy. Pierwszym centrum strajkowym był Żyrardów, a mało kto wie, że z dużo większą falą strajków mieliśmy do czynienia np. w styczniu 1971 roku - przypomniał dr Grzegorz Majchrzak.
"Badanie w strukturach demokracji"
27 sierpnia spełniały się najczarniejsze wizje Edwarda Gierka i jego otoczenia. W całym kraju strajkowało 600 tys. osób zatrudnionych w niemal 600 zakładach. 28 i 29 sierpnia protesty objęły przedsiębiorstwa na Śląsku. I sekretarz gdańskiego Komitetu Wojewódzkiego Tadeusz Fiszbach pokreślił, że "kluczem do opanowania sytuacji na Wybrzeżu jest Gdańsk, kluczem do opanowania sytuacji w kraju jest Wybrzeże, problemem centralnym jest sprawa związków zawodowych". Sugerował też dążenie do wygaszenia strajków za cenę obietnicy powstania związków zawodowych.
- Oczywiście przyczyny były oczywiste bo ekonomiczne, ale późniejsze wypracowywanie dokumentów i przekazu wpisywało się w ciąg protestów, które wybuchały już wcześniej w Polsce. Różnica między fragmentami polskiej historii z połowy XX wieku, a tymi wydarzeniami z lat osiemdziesiątych polega na tym, że w przeciwieństwie do II wojny światowej mogliśmy od 1990 roku przystąpić do badania tych wydarzeń w strukturach demokratycznego państwa - powiedział Mariusz Olczak.
REKLAMA
Posłuchaj
***
Audycja: "Dziedzictwo współczesności"
Prowadzący: Magdalena Drohomirecka
Gość: dr Grzegorz Majchrzak (IPN) i Mariusz Olczak (dyr. Archiwum Akt Nowych)
Data emisji: 27.08.2022
REKLAMA
Godzina: 19.06
Polecane
REKLAMA