76. rocznica powstania w getcie warszawskim. Na ulicach będą rozdawane żonkile

Po zakończeniu uroczystości przy pomniku Bohaterów Getta Warszawskiego jej uczestnicy przejdą po Muranowie szlakiem najważniejszych miejsc dla walk żydowskich bojowników.

Uroczystość organizuje Towarzystwo Społeczno-Kulturalne Żydów w Polsce, jego przewodniczący Artur Hofman wyjaśnia, że ideą jest upamiętnienie niezwykłych bohaterów, którzy z bronią w ręku walczyli przeciwko Niemcom i walczyli jako pierwsi w okupowanej Europie.

Naczelny rabin Polski Michael Schudrich podkreśla, że rocznica wybuchu powstania w getcie jest niezwykle ważna dla Żydów, ponieważ wspominani są ludzie, którzy "po pierwsze chcieli przeżyć, a znajdując się w strasznej sytuacji, powiedzieli dosyć - będziemy walczyć". Rabin dodaje, że nauka płynąca z postawy bojowników jest taka, "że zawsze warto walczyć za coś, co jest moralne".

"Powstanie w getcie jest symbolem niezwykłej odwagi"

A historycy przypominają, że bojownicy żydowscy, rozpoczynając powstanie w getcie warszawskim, podjęli walkę o godność. Prezes Instytutu Pamięci Narodowej Jarosław Szarek tłumaczy, że zbrojny zryw Żydów z getta warszawskiego nie miał szans powodzenia, ale był wołaniem o godną śmierć skazanej na zagładę ludności.

Dyrektor Muzeum Getta Warszawskiego Albert Stankowski podkreśla, że powstanie w getcie jest symbolem niezwykłej odwagi, bezprzykładnego bohaterstwa i oporu, który został postawiony niemieckim oprawcom. Do wybuchu powstania doszło już po wielkiej akcji likwidacyjnej, w wyniku której większość mieszkańców getta została wywieziona do obozów zagłady, a ci, którzy zostali, nie mieli nic do stracenia i postanowili walczyć.

Wicedyrektor Muzeum Getta Warszawskiego Hanna Węgrzynek przypomina, że bojownicy żydowscy mieli różne motywacje do walki. Przede wszystkim chcieli sprzeciwić się ostatecznej likwidacji getta, inni chcieli pomścić swoich bliskich lub walczyć o godną śmierć. Część z uczestników walk liczyła, że dzięki oporowi uda się utrzymać getto, co pozwoli im przeżyć.

Powstanie w getcie było pierwszym miejskim zbrojnym zrywem w okupowanej przez Niemców Europie, zakończyło się w połowie maja. W walkach i egzekucjach zginęła większość bojowników, a pozostająca na terenie getta ludność została deportowana do obozów zagłady. Większość budynków z terenu getta została spalona. Ostatnim akordem likwidacji dzielnicy żydowskiej w Warszawie było wysadzenie 16 maja 1943 roku z rozkazu Juergena Stroopa Wielkiej Synagogi na ulicy Tłomackie.

Akcja "Żonkile"

Dziś na ulicach Warszawy ponad 2,5 tys. wolontariuszy będzie rozdawać papierowe, żółte żonkile. To jeden z symboli powstania w getcie warszawskim, które rozpoczęło się dokładnie 76 lat temu.

Akcja "Żonkile" to siódma edycja kampanii przygotowanej przez Muzeum Żydów Polskich "Polin". Wolontariusze poza rozdawaniem papierowych kwiatów opowiadają o historii II wojny światowej, getcie oraz o bohaterach zrywu z kwietnia i maja 1943 roku.
Poza ulicami Warszawy akcja będzie też obecna w wielu innych miejscowościach, w domach kultury, bibliotekach i w muzeach. Jak mówi pełniący obowiązki dyrektora Polin Zygmunt Stępiński, tegoroczna akcja jest rekordowa pod względem liczby wolontariuszy i placówek, które biorą w niej udział. - Zgłosiło się ponad 2,5 tys. wolontariuszy, 1000 szkół, biblioteki, domy kultury. Myślę, że zasięg akcji będzie większy niż w ubiegłym roku - powiedział Zygmunt Stępiński.

Zygmunt Stępiński podkreśla, że dzięki akcji "Żonkile" rośnie wiedza na temat Holokaustu oraz historii II wojny światowej. Zygmunt Stępiński dodaje, że akcja co roku jest tak samo aktualna. - Powinniśmy wszystkich zainteresować historią powstania w getcie. Po to, by wiedzieli, co się stało w kraju, w którym mieszkają, jak bezsensowna była ta wojna - powiedział Zygmunt Stępiński.

Akcja jest obecna również za granicą. Żółte żonkile były rozdawane europosłom w Strasburgu, dziś kwiaty pojawią się także między innymi w Nowym Jorku. Na ulicach Warszawy wolontariuszy będzie można spotkać przez cały dzień.

Oficjalne obchody 76. rocznicy wybuchu powstania w getcie warszawskim odbędą się w południe przed pomnikiem Bohaterów Getta. Wtedy na terenie Warszawy zostaną uruchomione syreny alarmowe.

pkur