Zmodernizowane dworce, szlaki kolejowe i tabor. Rok inwestycyjnego przyspieszenia na kolei
2022-01-02, 07:00
Na kolei od lat prowadzone są inwestycje dofinansowane ze środków Unii Europejskiej oraz budżetu państwa. Ich celem jest zwiększenie konkurencyjności i atrakcyjności transportu szynowego, poprawa bezpieczeństwa oraz spójności wewnętrznej kraju.
Nasz transport nadal jest uzależniony głównie od dróg, bowiem to one w pierwszej kolejności były budowane i modernizowane po wstapieniu Polski do UE. Skłoniło to pasażerów do przesiadki z kolei do aut i komunikacji autobusowej. Unowocześnienie transportu kolejowego ma m.in. za zadanie odwrócenie tego trendu.
W 2003 r., czyli ostatnim przed wejściem Polski do UE - nasza sieć kolejowa liczyła 22560 km, w 2019 r, już tylko 19398 km. To chociażby pokazuje skalę wyzwań stojących przed polską koleją, która musi nadrabiać zaległości i zapóźnienia inwestycyjne.
Wzrost inwestycji na kolei
Po roku 2004 r. nastąpił widoczny wzrost inwestycji na kolei. Przed wejściem Polski do Unii na inwestycje kolejowe przeznaczano mniej niż 10 procent tego co przeznaczono na drogi. W obecnej perspektywie unijnej 2013-2020 z wykonaniem do 2023 roku. - 40 procent wydatków na transport w naszym kraju jest kierowane na transport przyjazny środowisku - rozwój komunikacji publicznej i kolej.
Rok 2021 był rokiem realizacji wielu inwestycje w ramach Krajowego Programu Kolejowego do 2023 roku. To wieloletni programem obejmujący inwestycje na liniach kolejowych, dofinansowane przez ministra właściwego do spraw transportu.
Modernizacyjne zadania
Modernizowane są szlaki kolejowe, dworce, przystanki a także wiadukty i mosty kolejowe. Rezultatem tych inwestycji są korzyści tak dla pasażerów, jak i rozwój przewozów towarowych.
Krajowy Program Kolejowy to dokument, który określa wielkość i źródła finansowania - w tym środki z UE oraz środki krajowe - a także stanowi podstawę dla zapewnienia finansowania inwestycji zgodnie z ustawą o finansach publicznych.
Elektryfikacja szlaków kolejowych
Krajowy Program Kolejowy zastąpił Wieloletni Program Inwestycji Kolejowych. a pierwsza wersja KPK przyjęta została przez Radę Ministrów 15 września 2015 r.
W ramach KPK do 2023 r. przewidziano m.in. modernizację lub budowę sieci trakcyjnej na długości 5541 km torów. Do maja 2021 r. zmodernizowano lub zbudowano blisko 4 tys. km sieci.
Lokalizacja zadań inwestycyjnych PKP PLKMimo to nadal spora część linii kolejowych w naszym kraju jest niezelektryfikowana. Obecnie długość eksploatowanych linii wynosi około 19 tysięcy kilometrów.
Najsłabiej zelektryfikowane obszary Polski znajdują się na wschodzie oraz północy kraju - pomiędzy Warszawą, Olsztynem, Ełkiem, Białymstokiem i Ostrołęką oraz pomiędzy Bydgoszczą, Tczewem, Gdańskiem, Słupskiem, Białogardem, Szczecinkiem i Piłą.
Wśród linii, które zelektryfikowano, znalazły się linia 278, fragment międzynarodowej trasy E30 na odcinku Węgliniec-Zgorzelec. Dzięki temu cały szlak od wschodniej do zachodniej granicy jest już zelektryfikowany.
Dobiegły końca prace na linii nr 68 Lublin-Stalowa Wola. Ponadto elektryfikowane są dojazdowe odcinki torów do portów morskich w Gdyni i Gdańsku oraz w Szczecinie i Świnoujściu.
W lipcu 2021 r. PKP PLK podwyższyły o 850 mln zł kapitał zakładowy swym budowlanym spółkom zależnym. Środki te są przeznaczone na zakup nowoczesnych maszyn i sprzętu do prac utrzymaniowych i inwestycyjnych na sieci kolejowej, w tym także w branży energetyki kolejowej.
Trzeba także wspomnieć o projektach kolejowych związanych z Centralnym Portem Komunikacyjnym, które mają połączyć planowany między Łodzią i Warszawą port lotniczy siecią szybkich tras - tzw. szprychy - z największymi polskimi miastami.
Spółka CPK planuje wybudować do 2034 r. około 1800 km nowych linii, które zostaną uzupełnione odcinkami zmodernizowanymi przez PKP PLK.
Kolejowe inwestycje finansowane są także w ramach Programu Infrastruktura i Środowisko i przez samorządy zarządzające kolejową infrastrukturą.
Czy wodór to przyszłość transportu kolejowego?
Coraz częście mówi się ostatnio o rozwoju taboru kolejowego napędzanego wodorem. Jednak jego upowszechnienie wymaga czasu i wysokich nakładów finansowych.
Stymulowaniu rozwoju transportu wodorowego na kolei sprzyja unijna "Strategia na rzecz zrównoważonej i inteligentnej mobilności", która zakłada obniżenie emisji CO2 o 90 proc. dla każdego rodzaju transportu.
Na razie jednak napęd wodorowy na kolei rozpatrywany jest bardziej w kategorii uzupełnienia przewozów kolejowych wykorzystujących trakcję elektryczną.
Poczynione do tej pory inwestycje kolejowe - w odczuwalny sposób zwiększyły bezpieczeństwo, usprawniły ruch pasażerski i towarowy, skróciły czas przejazdu, ułatwiły dostęp do infrastruktury kolejowej a także pozwoliły ograniczyć wykluczenie komunikacyjne, które jest bolączką wielu regionów Polski.
Jak zapewnia resort infrastruktury - w 2030 roku i później, polska kolej będzie równorzędna z kolejami w wielu państwach starej Unii Europejskiej.
PKP PLK, Ministerstwo Infrastruktury, MAP, PR24, akg