Via Carpatia i Via Baltica to transportowe arterie krajów Międzymorza. Na jakim etapie jest ich budowa ?

Od stycznia 2021 roku GDDKiA ogłosiła przetargi na 21 zadań o łącznej długości 259 km. Obecnie w toku są przetargi na 24 zadania o długości 312 km. W tym roku podpisała też umowy na 38 zadań o łącznej długości 478 km i wartości około 14,5 mld zł.

Jak informuje Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych w sierpniu 2021 roku na inwestycje przeznaczyła ponad 1,36 mld zł. Jest to wzrost o ok. 10,7 proc. względem sierpnia 2020 r. Od początku roku wydatki inwestycyjne GDDKiA wyniosły ponad 7,9 mld zł".

Do końca grudnia GDDKiA planuje jeszcze ogłosić przetargi na 11 odcinków dróg o łącznej długości 102 km. Będzie to między innymi osiem zadań z rządowego Programu Budowy Dróg Krajowych 2014-2023 (PBDK) o łącznej długości 83 km. Chodzi między innymi o S74 Kielce Zachód - Kielce, S74 Jałowęsy - Tomaszów (dwa zadania z woj. świętokrzyskiego), trzy odcinki S17 Piaski - Hrebenne (woj. lubelskie) czy S19 Domaradz - Iskrzynia (woj. podkarpackie).

Dyrekcja ogłosi również przetargi na trzy zadania z rządowego Programu budowy 100 obwodnic 2020-2030 (PB100) o łącznej długości 19 km. Postępowania dotyczyć będą obwodnicy Gorajca (woj. lubelskie), Koźmina Wielkopolskiego (woj. wielkopolskie) i Tarnowa (woj. małopolskie). Planowane jest też, po uzyskaniu finansowania, ogłoszenie przetargu na dobudowę dodatkowego pasa na autostradzie A2 pomiędzy Łodzią i Warszawą.

Przetargi na 2022 rok

Jak podkreśliła Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad "przyszły rok również zapowiada się jako czas wzmożonej pracy związanej z inwestycjami na drogach krajowych". - W 2022 r. planujemy ogłoszenie przetargów na co najmniej 24 odcinki dróg o łącznej długości 252 km, przy czym są to wstępne założenia. Po zapewnieniu finansowania będzie można ogłosić postępowania przetargowe dla kolejnych inwestycji. Zgodnie z obecnym planem, szesnaście zadań o łącznej długości 192 km dotyczyć ma inwestycji realizowanych w ramach PBDK, a osiem, o łącznej długości 60 km, ma dotyczyć obwodnic, które powstaną w ramach PB100 - podała GDDKiA.

Od poniedziałku można już korzystać z nowych 30 km drogi ekspresowej S19 #ViaCarpatia#wieszwięcej @AMAdamczyk https://t.co/8X7s46pvHJ

— tvp.info 🇵🇱 (@tvp_info) December 8, 2021

"Wśród planowanych postępowań znajdują się między innymi trzy odcinki S12 Lublin - Dorohusk (woj. lubelskie), dwa odcinki S19 Rzeszów - Barwinek (woj. podkarpackie), S6 rondo Janiska - Kołobrzeg Wschód (woj. zachodniopomorskie) oraz obwodnice Białobrzegów (woj. podlaskie), Gąsek (woj. warmińsko-mazurskie) czy Brzegu (woj. opolskie)" - napisano w komunikacie GDDKiA. 

Via Carpatia

W czwartek 16 grudnia 2021 roku w Janowie Lubelskim (woj. lubelskie) otwarto cztery odcinki drogi ekspresowej S19 o łącznej długości ok. 47 km. Do ruchu zostały oddane cztery odcinki drogi ekspresowej S19 o nawierzchni bitumicznej: Lublin – Niedrzwica Duża, obwodnica Kraśnika, Kraśnik – Janów Lubelski i obwodnica Janowa Lubelskiego.

Drodze ekspresowej S19 nadano nazwę "Via Carpatia im. Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego". W uroczystości uczestniczył też prezes PiS Jarosław Kaczyński.  Międzynarodowa trasa komunikacyjna Via Carpatia oraz Międzymorze są koncepcjami, które wymyślił i konsekwentnie promował prezydent Lech Kaczyński.

Wicepremier Jacek Sasin podkreślił, że droga Via Carpatia połączy szereg krajów w "jeden organizm spięty kręgosłupem komunikacyjnym". Ocenił, że "niezwykle symboliczne" jest to, że uroczystość odbywa się na tym odcinku drogi, który przebiega przez województwo lubelskie - czyli jeden z najmniej zamożnych regionów Polski i Unii Europejskiej. Zaznaczył, że rząd PiS stawiał sobie zadanie likwidowanie nierówności społecznych.

Odcinek z Lublina do Rzeszowa

Kierowcy mogą korzystać z trzech nowych odcinków drogi ekspresowej S19. Są one jednocześnie fragmentem międzynarodowej trasy Via Carpatia. Drogowcy udostępnili do ruchu w sumie 28 kilometrów drogi, to ułatwi podróż z Lublina do Rzeszowa.  

Pierwszy odcinek kosztował około 160 milionów złotych.  Rozpoczyna się na węźle  o nazwie "Rudnik nad Sanem" na przecięciu z drogą krajową  77 oraz obwodnicą Stalowej Woli i Niska. Potem trasa zbliża się  do szerokotorowej linii kolejowej, biegnąc równolegle do niej, a następnie w węźle "Nisko Południe" krzyżuje się z istniejącą drogą krajową  19 oraz kilometr dalej z linią kolejową.

Kolejnym odcinkiem  jest fragment od węzła "Nisko Południe" do węzła "Podgórze". Wartość tego kontraktu wynosi ponad 272 miliony złotych, a długość odcinka przekracza 11 kilometrów.

Początek tego fragmentu rozpoczyna się za węzłem "Nisko Południe", Trasa biegnie dalej  w okolicy miejscowości Nowosielec w kierunku południowym. Następnym punktem jest bezkolizyjne skrzyżowanie z drogą krajową numer 19, za którym trasa odbija w kierunku południowo–wschodnim. Odcinek kończy się przed węzłem „Podgórze”, gdzie droga ekspresowa S19 krzyżuje się z drogą wojewódzką 861. Trzecim otwartym dziś odcinkiem jest fragment od węzła "Podgórze" do węzła "Łowisko".

Początek odcinka  rozpoczyna się przed  węzłem "Podgórze", który przecina trasę drogi ekspresowej z drogą wojewódzką 861. Następnie trasa drogi ekspresowej omija kompleks leśny od strony wschodniej, zmienia kierunek na południowo-zachodni i na granicy trzech powiatów;  niżańskiego, leżajskiego i rzeszowskiego przecina drogę powiatową w sąsiedztwie miejscowości Wólka Łętowska, tworząc węzeł "Nowy Kamień".

Następnie biegnąc w kierunku zachodnim, przecina drogę numer 19 i tworzy węzeł „Kamień” (Łowisko), przed którym kończy się odcinek.

Do końca tego roku inwestor, czyli Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad chce oddać odcinki Via Carpatii o łącznej długości 74 kilometrów, także zmotoryzowani mogą się spodziewać w najbliższym czasie kolejnych udogodnień. Cała ta trasa z Lublina do Rzeszowa ma zostać ukończona wiosną przyszłego roku. Wtedy podróż między tymi dwoma miastami zajmie około półtorej godziny. Dziś czas podróży, to około 3 godzin.

Powstaną kolejne kilometry trasy ekspresowej S19. Generalna Dyrekcja  Dróg Krajowych i Autostrad szuka firmy, która wybuduje fragment trasy na odcinku Dukla – Barwinek. Odcinek ten jest jednym z czterech, a jednocześnie najdłuższym realizowanym na terenie powiatu krośnieńskiego. Droga S19 jest jednym z elementów międzynarodowej trasy Via Carpatia, która połączy północ w południem Europy.

To ostatni odcinek trasy Via Carpatia na terytorium Polski - graniczący bezpośrednio ze Słowacją w Barwinku. Jednocześnie jest to jeden z trudniejszych odcinków pod względem budowy geologicznej i uwarunkowań środowiskowych.  Zasadnicze prace geologiczne zostały już zakończone. Na 18-kilometrowym odcinku wykonano w ramach robót geologicznych ponad 23 kilometry otworów badawczych. Do tego zamontowano instalacje służące do monitoringu szeregu osuwisk znajdujących się na trasie.

Jakie kraje połączy Via Carpatia?

Międzynarodowa trasa Via Carpatia, której polskim fragmentem jest droga S19 połączy kilka krajów na osi Północ- Południe. Przebiegnie przez Litwę, Polskę, Słowację, Węgry, Bułgarię, Rumunię i Grecję. Polska ma wybudować jej odcinek o długości 600 km.

Na całej długości w naszym kraju trasa będzie miała parametry drogi ekspresowej lub autostrady. Polski odcinek rozpocznie się na granicy z Litwą w Budzisku, a zakończy się na granicy ze Słowacją za Barwinkiem. Najdłuższy jej odcinek ma przebiegać przez Rumunię.

Będzie on miał ponad 1500 kilometrów długości. W tej chwili polscy kierowcy korzystają obecnie z około 80 kilometrów w województwach lubelskim i podkarpackim. Niedawno GDDKiA oddała do ruchu nowe odcinki drogi S19 pomiędzy Lublinem a Rzeszowem. W tym roku do ruchu oddany zostanie jeszcze jeden odcinek Via Carpatii, a cały fragment Lublin – Rzeszów będzie gotowy w przyszłym roku.

 Na całej długości będzie miała parametry drogi ekspresowej lub autostrady. Polski odcinek rozpocznie się na granicy z Litwą w Budzisku, a zakończy się na granicy ze Słowacją za Barwinkiem. Najdłuższy odcinek tej trasy ma przebiegać przez Rumunię. Będzie on miał ponad 1500 kilometrów długości.

Via Baltica

Budowana droga ekspresowa S61 jest jedną ze strategicznych inwestycji drogowych - znajduje się bowiem w Transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T (od ang. Trans-European Transport Network). Fragment S61 od Ostrowi Mazowieckiej do Szczuczyna to projekt drogowy wart przeszło 3 miliardów złotych z dofinansowaniem unijnym na poziomie 1,63 miliarda złotych. 

 Łączna wartość wykonanych kontraktów to nieco ponad miliard złotych. Udostępniane kierowcom dwa odcinki od węzła Kolno do Stawisk oraz od Stawisk do Szczuczyna, wraz z oddanym do użytku trzy tygodnie temu fragmentem Śniadowo - Łomża Południe wydłużą sieć TEN-T o około 51 kilometrów dwujezdniowej drogi ekspresowej.

Odcinki powstały w niecałe cztery lata

Realizacja obu odcinków ruszyła w tym samym czasie. Umowy zostały podpisane 31 października 2017 roku. Po okresie prac projektowych i uzyskaniu decyzji o zezwoleniu na realizację inwestycji drogowej wykonawcy przystąpili do prac w terenie. Na odcinku Stawiski - Szczuczyn roboty rozpoczęły się 3 września 2019 roku,  a 1 października tego samego roku na odcinku węzeł Kolno - Stawiski. 

Po dwóch latach prac budowlanych oba fragmenty S61 zostały udostępnione kierowcom. 20 lipca 2021 roku pojazdy pojawiły się na odcinku Stawiski - Szczuczyn (jeszcze na tymczasowej organizacji ruchu), a 9 sierpnia pojawią się na odcinku węzeł Kolno - Stawiski. Od dziś obowiązuje stała organizacja ruchu na odcinku Stawiski - Szczuczyn, dzięki czemu kierowcy mogą już bez przeszkód korzystać z wszystkich parametrów drogi ekspresowej.

Oba odcinki mają jezdnie o nawierzchni z betonu cementowego. Każda po dwa pasy ruchu o szerokości 3,5 metra plus 2,5-metrowy pas awaryjny. Są przystosowane do najcięższego ruchu, a dopuszczalny nacisk to 11,5 tony na oś. Na obu odcinkach wybudowano po dwa miejsca obsługi podróżnych -  Górki Zachód oraz Górki Wschód na odcinku węzeł Kolno – Stawiski oraz Zabiele Zachód i Zabiele Wschód na odcinku Stawiski – Szczuczyn.

Na udostępnionym dziś fragmencie S61 powstał węzeł Kolno - na połączeniu z drogą krajową nr 63. W przyszłości do tego węzła zostanie doprowadzona obwodnica Łomży, na którą przetarg Generalna dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad  23 lipca.

Na sąsiednim odcinku pomiędzy obwodnicami Stawisk i Szczuczyna powstał węzeł Grabowo zlokalizowany na połączeniu z drogi ekspresowej S61 z drogą powiatową nr 1828B.

Via Baltica, to międzynarodowa trasa, która połączy Polskę, Litwę, Łotwę i Estonię. Docelowo trasa będzie miała prawie tysiąc kilometrów. Prace nad polskim odcinkiem trwają od 2007 roku.

PR24/IAR/PAP/SW