Kolejne "białe kruki" dostępne bezpłatnie. Zbiory Książnicy Podlaskiej na rządowej stronie

Adam Andruszkiewicz, sekretarz stanu w Ministerstwie Cyfryzacji oraz Beata Zadykowcz, dyrektor Książnicy Podlaskiej, podpisali porozumienie, na mocy którego zbiory Książnicy są dostępne w portalu KRONIK@. To pierwsza instytucja z województwa podlaskiego, która dzieli się swoimi zbiorami na kronika.gov.pl.

Początki Książnicy Podlaskiej sięgają 1910 roku. Obecnie w jej zbiorach znajdują się m.in. liczne starodruki, książki i czasopisma z XIX-XXI wieku, a także liczne wydawnictwa regionalne oraz unikatowe zbiory w języku esperanto.

- Kronika jest portalem bezpłatnym, z którego można korzystać tak naprawdę na całym świecie. Bardzo się cieszę, że dzieła kultury z regionu województwa podlaskiego będą dostępne również w formie cyfrowej, dzięki dzisiejszemu porozumieniu między Ministerstwem Cyfryzacji i Książnicą Podlaską - powiedział Minister Adam Andruszkiewicz.

Najstarsza jest karta godzinek

Najcenniejszą część zbiorów książnicy stanowią starodruki, czyli druki wydane przed 1800 rokiem. Najstarszym z nich jest karta godzinek - modlitwy skierowanej do Najświętszej Marii Panny, opracowana w 1500 roku w Paryżu. Na jej awersie przedstawiono zaśnięcie NMP oraz fragment psalmu 84: "Converte nos, Deus salutaris noster, et averte iram tuam a nobis" (w tłumaczeniu Jakuba Wujka - "Nawróć nas, Boże, zbawicielu nasz: a oddal gniew swój od nas"). Na rewersie widnieją sceny z życia Matki Boskiej.

Książnica może pochwalić się także: Biblią z drukarni Szarfenbergów z 1561 roku, "Rocznymi dziejami kościelnymi Piotra Skargi" z 1603 roku i "Dworzaninem Polskim" z 1639 roku z drukarni Andrzeja Piotrkowczyka oraz "Dziejami w Koronie Polskiej" z 1754 roku autorstwa patrona książnicy Łukasza Górnickiego. W zbiorach znajduje się także kolekcja Druków Supraskich wydanych w XVIII wieku w drukarni Ojców Bazylianów. Są to jedne z najcenniejszych starodruków, które stanowią świadectwo historii i kultury regionu.

Nie sposób nie wspomnieć także o pierwodruku "Pieśni nabożnych" Franciszka Karpińskiego z 1792 roku. Poeta - na zaproszenie Izabeli Branickiej - spędził lato 1785 roku w Białymstoku, nazywanym wówczas Wersalem Północy. To właśnie tam rozpoczął prace na modlitewnikiem dla ludu, z którego pochodzi jedna z najpopularniejszych kolęd - "Pieśń o Narodzeniu Pańskim", znana również jako "Bóg się rodzi".

Biblioteka z publikacjami w esperanto

- Należy również dodać, że Książnica Podlaska posiada liczne wydawnictwa w języku esperanto, które znajdują się w jedynej w Polsce bibliotece esperanckiej: Filii nr 14 - Esperanto-Libraro. Jest to ponad 3,5 tys. egzemplarzy, które zostały przekazane do Książnicy m.in. przez uczestników 94. Światowego Kongresu Esperanto, który odbył się w 2009 roku w Białymstoku. Wtedy właśnie powstała idea utworzenia biblioteki z księgozbiorem poświęconym temu unikalnemu zjawisku, jakim jest język esperanto stworzony przez Ludwika Zamenhofa powiedziała Beata Zadykowicz, Dyrektor Książnicy Podlaskiej.

Niezwykle istotne znaczenie w Książnicy Podlaskiej mają zbiory regionalne podejmujące tematykę regionu oraz stworzone przez osoby związane z Podlasiem, Suwalszczyzną i ziemią łomżyńską. Kolekcja książek regionalnych, z zakresu: literatury naukowej, popularnonaukowej, literatury pięknej i współczesnej, liczy około 20 tys. woluminów. Na największy w regionie zbiór prasy regionalnej składa się ponad 840 tytułów. Są to gazety z XIX i XX wieku, z okresu międzywojennego oraz współczesne.

Korzystanie z zasobów jest bezpłatne

Portal KRONIK@ - Krajowe Repozytorium Obiektów Nauki i Kultury - został udostępniony w 2022 roku. To miejscem, które pełni dwojaką funkcję. Przede wszystkim każdy może oglądać zgromadzone w nim zasoby nauki i kultury polskiej. Obecnie dostępnych jest ponad 16 mln obiektów podzielonych na 74 kategorie, w tym książki, czasopisma, fotografie, grafiki i rysunki oraz zbiory muzealne. To ponad 3,5 petabajta danych. Można je przeszukiwać za pomocą wysoko zaawansowanej multiwyszukiwarki.

Na zbiory dostępne na kronika.gov.pl składają się zasoby 26 instytucji, m.in.: Biblioteki Narodowej, Muzeum Narodowego w Krakowie, Muzeum Narodowego w Warszawie, Wojskowego Biura Historycznego, Muzeum Historycznego w Bielsku-Białej, Uniwersytetu Wrocławskiego, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Muzeum Sztuki w Łodzi, Telewizji Polskiej, Filmoteki Narodowej - Instytutu Audiowizualnego oraz archiwów państwowych.

Drugą funkcją KRONIKI jest udostępnienie zainteresowanym instytucjom przestrzeni do bezpiecznego przechowywania zasobów nauki i kultury polskiej. Portal integruje funkcjonujące dotąd w rozproszeniu serwisy, wprowadza jednolite standardy zarządzania cyfrowymi zasobami i jednocześnie zabezpiecza je przed zniszczeniem bądź uszkodzeniem.
Korzystanie z zasobów portalu kronika.gov.pl oraz udostępnianie za jego pośrednictwem cyfrowych zbiorów jest bezpłatne.

PR24.pl, Ministerstwo Cyfryzacji, DoS