Koniec "bezumownego korzystania z kapitału". Prawnicy komentują wyrok TSUE

Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł w czwartek, że sądy krajowe mają obowiązek zbadać z urzędu, czy postanowienia umowy mają nieuczciwy charakter i, dokonawszy takiego badania, mają obowiązek wyłączyć stosowanie nieuczciwych warunków umownych tak, aby nie wywierały one skutków wobec konsumenta.

"Wyłączenie stosowania nieuczciwych warunków umowy nie może być zawieszone albo uzależnione od spełnienia dodatkowych przesłanek przewidzianych w prawie krajowym lub orzecznictwie" - wskazał Trybunał.

Z ochrony konsument korzysta od razu

"W konsekwencji, w celu skorzystania z ochrony przewidzianej w dyrektywie 93/136/EWG (dot. nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich), konsument nie musi składać sformalizowanego oświadczenia przed sądem. Z ochrony tej korzysta bowiem od razu. Może się jej ewentualnie zrzec, wyrażając dobrowolną i świadomą zgodę na dany warunek umowy" - podkreślił TSUE.

Jak zauważył Andrzej Zarzecki z kancelarii specjalizującej się w tzw. sprawach frankowych, Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazał, że konsument korzysta z ochrony prawnej od razu i nie jest to uzależnione od złożenia jakiegokolwiek oświadczenia przed sądem krajowym - gdyby tak było, podważałoby to odstraszający skutek dyrektywy 93/13/EWG.

- TSUE jeszcze raz podkreślił, że dyrektywa 93/13/EWG jest w celu ochrony konsumentów i bank może żądać tylko i wyłącznie kwoty wypłaconego kapitału i nic poza tym - ocenił mecenas.

Prawo unijne "stoi na przeszkodzie"

Według Andrzeja Zarzeckiego, Trybunał wskazał również, że odsetki za zwłokę winny być liczone od dnia wezwania do zapłaty.

- Mam nadzieję, że ten wyrok położy kres pozywaniu kredytobiorców za "bezumowne korzystanie z kapitału" - dodał prawnik.

W ocenie europejskiego Trybunału zobowiązanie konsumenta do składania osobnego oświadczenia w celu dochodzenia jego roszczeń mogłoby podważyć odstraszający skutek wspomnianej dyrektywy, zachęcając banki do odrzucania przedsądowych żądań konsumentów w przedmiocie stwierdzenia nieuczciwego charakteru klauzul umowy. Jeśli chodzi o możliwość obniżenia przez sąd kwot dochodzonych przez konsumenta od banku o równowartość odsetek, które bank otrzymałby, gdyby umowa pozostała w mocy.

Trybunał przypomniał, że prawo unijne "stoi na przeszkodzie żądaniu przez bank rekompensaty wykraczającej poza zwrot kapitału oraz ustawowych odsetek za zwłokę, liczonych od dnia wezwania do zapłaty".

PR24.pl, PAP, DoS