Poprawa stanu finansów publicznych. Autorzy raportu proponują 25 rozwiązań

Fundamentalnym krokiem w naprawie finansów publicznych jest przywrócenie praworządności w tym obszarze - wynika z opublikowanego w poniedziałek raportu "Stabilny i przejrzysty budżet pod kontrolą obywateli - Plan naprawy finansów publicznych" Instytutu Odpowiedzialnych Finansów i Instytutu Finansów Publicznych. Jest to jedna z 25 rekomendacji, mających na celu poprawę stanu finansów publicznych.

Rekomendowane działania

Wśród działań, które należy podjąć w tym zakresie, wymieniono m.in.: przygotowanie Białej księgi stanu finansów publicznych w Polsce, obejmującej oprócz oceny stanu finansów publicznych audyt przejrzystości, jawności i integralności finansów publicznych; wprowadzenie obowiązku regularnego, cyklicznego sprawozdania Ministra Finansów lub rady Fiskalnej w zakresie stanu przejrzystości finansów publicznych; włączenie do ustawy budżetowej wszystkich nowych wydatków, które dotychczas były realizowane poprzez fundusze przy Banku Gospodarstwa Krajowego i w ramach programów realizowanych przez Polski Fundusz Rozwoju; oraz dążenie do stosowania unijnej definicji długu publicznego w krajowych regułach fiskalnych.

W raporcie oceniono, że "należy przeprowadzić przegląd stabilizującej reguły wydatkowej, dostosowanie jej kształtu do reformy unijnych ram fiskalnych, uszczelnienie możliwości jej omijania i wzmocnienie jej egzekwowalności". Będzie to jednocześnie - dodano - spełnienie jednego z kamieni milowych KPO.

KPO to program, z którego Polska ma otrzymać 59,82 mld euro (261,4 mld zł), w tym 25,28 mld euro (110,4 mld zł) w postaci dotacji i 34,5 mld euro (151 mld zł) w formie preferencyjnych pożyczek. Większość tych środków będzie inwestowana w formie instrumentów finansowych, co umożliwi realizację projektów po 2026 r., nawet przez kolejne 30 lat.

REKLAMA

Przegląd procedur

Zgodnie z opracowaniem, należy dokonać przeglądu i analizy spójności procedur ostrożnościowych i sanacyjnych po przekroczeniu przez państwowy dług publiczny według metodologii krajowego progu 55 proc. i 60 proc. PKB z mechanizmem dostosowania fiskalnego przewidzianym w stabilizującej regule wydatkowej oraz w przepisach europejskich. Jak wskazano, należy także zakazać stosowania mechanizmów służących zaniżaniu deficytu budżetu państwa i służących omijaniu stabilizującej reguły wydatkowej.

W raporcie zaproponowano także przegląd i analizę zasadności "tak dużej liczby państwowych funduszy celowych, agencji wykonawczych, państwowych osób prawnych oraz instytucji gospodarki budżetowej".

"Podobnie konieczny jest przegląd i analiza zasadności istnienia tak dużej liczby pełnomocników rządu, pełnomocników ministrów i prezesa rady ministrów. Konieczna jest analiza, dlaczego zadania pełnomocników nie mogą być realizowane przez resorty" - stwierdzono.

Przekazano także, że konieczne jest przywrócenie i wzmocnienie znaczenia Oceny skutków regulacji oraz regularny, cykliczny obowiązek ewaluacji programów rządowych, np. "Czyste powietrze".

REKLAMA

Jedną z rekomendacji jest także stworzenie otwartych i przejrzystych budżetów samorządu. "O ile problemy w zakresie przejrzystości finansów publicznych na poziomie centralnym są ujawniane i szeroko opisane, to na poziomie lokalnym taka kontrola i presja społeczna nie istnieje lub jest dużo słabsza" - oceniono. Podkreślono, że wraz z decentralizacją należy wspierać proces zwiększenia przejrzystości finansów lokalnych i większego zainteresowania lokalnych społeczności finansami swojego samorządu.

• Ile jest wart prezes spółki notowanej na giełdzie? Niektórzy nawet miliardy

PR24/IAR/PAP/mib