Sztuczna inteligencja na rynku pracy. PIE: do tej pory miała raczej pozytywny wpływ na zatrudnienie

Wykorzystanie sztucznej inteligencji staje się coraz bardziej powszechne. Ta technologia jeszcze kilka lat temu była uważana za domenę naukowców i technologów. Obecnie znajduje zastosowanie w codziennych zadaniach.

"Jednym z najbardziej spektakularnych wydarzeń jest rozwój ChatGPT. Ten zaawansowany model języka naturalnego, opracowany przez OpenAI, zrewolucjonizował sposób, w jaki postrzegane i wykorzystywane są interakcje między człowiekiem a maszyną" - piszą analitycy polskiego Instytutu Ekonomicznego w najnowszym "Miesięczniku Makroekonomicznym".

ChatGPT, dzięki swojej zdolności do generowania naturalnie brzmiących tekstów i prowadzenia płynnych konwersacji, znalazł zastosowanie w edukacji, tworzeniu treści czy obsłudze klienta.

Oprogramowanie może zastępować ludzi

Dane dotyczące liczby użytkowników potwierdzają rosnącą popularność i znaczenie ChatGPT w świecie technologii. W 2023 r. liczba użytkowników znacząco wzrosła. W momencie debiutu w listopadzie 2022 r. osiągnął 152,7 mln wizyt. Liczba ta wzrosła do imponujących 1,7 mld w październiku 2023 r. Obecnie z ChatGPT korzysta 180 mln użytkowników.

"Dotychczas sztuczna inteligencja tworzyła miejsca pracy zamiast je eliminować. Obawy o negatywny wpływ automatyzacji na rynek pracy pojawiają się cyklicznie - wdrożenia kolejnych technologii są paliwem do odgrzewania debaty, co znajduje odzwierciedlenie w literaturze akademickiej. Panuje konsensus, że automatyzacja pracy najbardziej zagraża zawodom rutynowym i manualnym, w których maszyny i oprogramowanie mogą zastępować ludzkich pracowników. Grupy społeczne o niższym poziomie wykształcenia i umiejętnościach specjalistycznych najmocniej odczuwają te zmiany, ponieważ mogą mieć trudności z adaptacją do nowych wymagań rynku pracy" - czytamy w opracowaniu.

Jak podają analitycy, OECD szacuje, że 27 proc. miejsc pracy jest zagrożonych automatyzacją, a dla Polski odsetek ten wynosi 34 proc.

Ewolucja istniejących zawodów

Eksperci podkreślają, że obawy o wzrost bezrobocia spowodowany zastępowaniem ludzkich pracowników przez AI mają niewielkie poparcie w danych. Dotychczas negatywny wpływ był mocno ograniczony. Jesteśmy natomiast świadkami wzrostu nowych specjalizacji i branż bezpośrednio związanych z rozwojem i wdrażaniem technologii AI. Technologia przyczynia się do ewolucji istniejących zawodów, wymagając od pracowników adaptacji i ciągłego rozwoju umiejętności.

Badania z 2023 r. wskazują, że upowszechnienie wykorzystania chat botów AI ma ograniczony wpływ na automatyzację miejsc pracy. Na fali popularności modelu GPT Międzynarodowa Organizacja Pracy (ILO) postanowiła zbadać potencjalny wpływ na rynku pracy. Pracownicy biurowi znajdują się w grupie najbardziej podatnej na ryzyko związane z automatyzacją - stanowią 24 proc. zatrudnionych. Różnice dotyczące zatrudnienia, zarówno pod kątem automatyzacji, jak i wsparcia pracowników, są znaczące i zależą od poziomu zamożności poszczególnych krajów.

W państwach o niższych dochodach ryzyko wpływu automatyzacji na rynek pracy jest minimalne - odsetek pracowników, których zadania mogą być zautomatyzowane wynosi tylko 0,4 proc.

W krajach o wysokich dochodach wskaźnik ten sięga 5,5 proc. Jednocześnie, w tych mniej zamożnych regionach, technologia częściej uznawana jest za narzędzie wspomagające pracę, potencjalnie wpływając na 10,4 proc. zatrudnienia, w porównaniu do 13,4 proc. w bogatszych krajach.

Istotne wsparcie w obowiązkach

W ocenie analityków PIE, sztuczna inteligencja jest ważnym narzędziem wspierającym pracowników. Technologia umożliwia zwiększenie produktywności i poprawę jakości pracy w środowisku profesjonalnym. Międzynarodowa Organizacja Pracy wskazuje, że nawet w przypadku 427 mln miejsc pracy narzędzie może być istotnym wsparciem w wykonywanych obowiązkach.

Badanie naukowców Harvardu, przeprowadzone w Boston Consulting Group na pracownikach korzystających z GPT-4, pokazało, że są oni o 25 proc. szybsi i wykonują o 12 proc. więcej zadań. Dodatkowo, jakość ich pracy jest oceniana jako o 40 proc. lepsza niż praca kolegów, którzy nie używają AI.

PR24.pl, PIE, DoS