55. rocznica lądowania na Księżycu. Jak inspirowało to słynnych muzyków?

20 lipca 1969 r. pierwszy człowiek stanął na Księżycu. To przełomowe wydarzenie znalazło odbicie w wielu piosenkach o Srebrnym Globie, m.in. "Space Oddity" Davida Bowiego, "Rocket Man" Eltona Johna czy "Walking on the Moon" zespołu The Police. W większości z nich Księżyc traktowany był metaforycznie.

2024-07-20, 17:04

55. rocznica lądowania na Księżycu. Jak inspirowało to słynnych muzyków?
Album "Dark Side of the Moon" Pink Floyd, ukazał się w 1973 roku i choć przyjęto go entuzjastycznie, nikt się spodziewał, że stanie się on jedną z kilku najsłynniejszych płyt w historii muzyki.Foto: Shutterstock/Ian Francis

Wielu znanych muzyków sięgało po temat Księżyca w różnym znaczeniu i wymowie. Inspiracje Srebrnym Globem dodatkowo zintensyfikował fakt lądowania na Księżycu pierwszego człowieka w lipcu 1969 r. Dotychczasowa fantastyka stała się wówczas faktem naukowym.

Frank Sinatra i Glenn Miller

W zestawieniu księżycowych utworów za numer jeden uznawana jest piosenka "Fly Me to the Moon" w wykonaniu Franka Sinatry. Utwór został napisany w 1954 r. przez kompozytora jazzowego Barta Howarda, Sinatra był jego kolejnym wykonawcą.

Była to pierwsza piosenka, która za sprawą magnetofonu kasetowego zabrzmiała na Księżycu. Astronauta Edwin Aldrin ("Buzz") tuż przed zejściem ze statku na powierzchnię Księżyca puścił właśnie tę piosenkę. Przed Sinatrą w 1935 r. wielkim przebojem stała się "Moonlight Serenade" skomponowana przez Glenna Millera. Wtedy jednak loty w kosmos były jeszcze czystą fantastyką.

"Bad Moon Rising"

Na początku 1969 r. zespół Creedence Clearwater Revival zaprezentował piosenkę "Bad Moon Rising". W czerwcu utwór osiągnął drugą pozycję na amerykańskiej liście przebojów US Hot 100. Gdy Armstrong stawiał swój pierwszy krok na Srebrnym Globie, całe Stany Zjednoczone słuchały zespołu Creedence Clearwater Revival, który roztaczał raczej czarną wizję Księżyca.

REKLAMA

Piosenka zaczynała się od słów: "Widzę, że zły księżyc wschodzi. Widzę kłopoty po drodze. Widzę trzęsienia ziemi i błyskawice. Widzę dziś złe czasy". W 2004 r. do swojego repertuaru piosenkę tę włączył Bruce Springsteen.

David Bowie

11 lipca 1969 r. ukazał się na singlu utwór "Space Oddity" Davida Bowiego. Krytycy uznawali go wówczas za jedną z najbardziej złożonych muzycznie piosenek, jakie napisano do momentu jej powstania. Styl tego utworu określano jako psychodeliczny folk lub folk-rock. Lądowanie na Księżycu misji Apollo 11 było świetną promocją dla "Space Oddity", zwłaszcza że podczas relacji telewizyjnej z lądowania stanowiła ona tło muzyczne przekazu.

Piosenka, której powstanie zainspirowane było filmem "2001: Odyseja kosmiczna" (1968), opowiadała o fikcyjnym astronaucie i jego pełnej problemów podróży kosmicznej. Bowie czuł do tego utworu ogromy sentyment, był to jego duży sukces, dlatego przez lata ukazywały się jego liczne reedycje.

- Lądowanie na Księżycu odcisnęło swój ślad w muzyce na różne sposoby, dlatego mamy dużo piosenek, które wprost albo pośrednio nawiązują do tego wydarzenia - powiedział PAP Kuba Kaleta, dziennikarz muzyczny Rock Radia. - W tym zestawieniu najmocniej związany z tym przełomowym momentem w dziejach ludzkości jest utwór "Space Oddity" Davida Bowiego - dodał.

REKLAMA

Podkreślił również, że "ta piosenka była początkiem pewnej sagi o Majorze Tomie, astronaucie zagubionym w przestrzeni kosmicznej". David Bowie wracał do tej postaci jeszcze w kolejnych piosenkach, między innymi w "Ashes to Ashes".

Historia Majora Toma została zamknięta na ostatniej płycie Bowiego "Black Star", która ukazała się parę dni przed jego śmiercią. Major Tom pojawiał się również w twórczości innych muzyków, na przykład Petera Schillinga, który w pierwszej połowie lat 80. nagrał piosenkę "Major Tom, Coming Home". Kaleta tak podsumował hit Bowiego: "Piosenka "Space Oddity" była przełomowa w historii muzyki".

Janis Joplin i Elton John

Na wydanym pośmiertnie albumie "Pearl" (1971) Janis Joplin znalazł się utwór "Half Moon". Jak podkreślają krytycy muzyczni, Księżyc ewidentnie służy jako kluczowa inspiracja dla tej piosenki.

Ballada rockowa "Rocket Man" Eltona Johna z 1972 r. to piosenka o mieszanych uczuciach astronauty zmierzającego z ziemi na Marsa. W hołdzie Bowiemu po jego śmierci w styczniu 2016 r. Elton John wykonał wersję fortepianową łączącą "Rocket Man" ze "Space Oddity".

REKLAMA

- Elton John śpiewał o astronaucie i jego wielomiesięcznych rozłąkach z rodziną. Co ciekawe, o ile bliżej roku 1969 wyruszenie w kosmos to był czyn bohaterski i przełomowy, o tyle w 1972 roku, kiedy ukazała się ta piosenka, podróże kosmiczne były bardziej traktowane jako normalna praca - tłumaczył Kaleta. 

The Police, kapela Stinga

Wydana w 1979 r., zaczynająca się charakterystycznym basowym riffem "Walking on the Moon" The Police to z kolei metafora bycia zakochanym i towarzyszącego temu uczucia lekkości - tak w wywiadach mówił o tej piosence sam Sting. Niemniej oficjalny teledysk do tej piosenki nagrano w Centrum Kosmicznym im. Kennedy'ego na Florydzie, co miało być hołdem dla astronautów z programu Apollo.

Legenda Pink Floyd

Do tematyki księżycowej swoim tytułem nawiązywał album Pink Floyd "The Dark Side of the Moon" (1973). W jednym z wywiadów Roger Waters powiedział, że w kilku utworach na tej płycie używano słońca i księżyca jako symboli światła i ciemności, dobra i zła, siły życiowej w przeciwieństwie do śmierci.

Melancholijny utwór "Moon" Björk otwierał jej album "Biophilia", wydany w 2011 r. Piosenka poruszała temat od wieków dyskutowanego związku faz Księżyca z ludzkim ciałem, a także możliwości rozpoczęcia czegoś od nowa, z każdym nowym cyklem księżycowym. "Symbolika Księżyca jako sfery wyobraźni.

REKLAMA

PAP/sw

Polecane

REKLAMA

Wróć do strony głównej