Deficyt budżetu państwa. Plan wykonany w ponad połowie

Najważniejsze informacje w skrócie: 

• Dochody budżetu państwa w okresie styczeń-lipiec wyniosły 313,8 mld złotych, wydatki 470,5 mld złotych. Deficyt wyniósł 156,7 mld złotych
• O ponad 180 proc. wzrosły środki przekazane samorządom tytułem udziału w podatkach. Tylko z PIT jednostki samorządu terytorialnego dostały o 77,9 mld zł więcej niż w 2024
• Spadek dochodów budżetu wynika tylko ze zwiększenia udziału samorządów w podatkach

Dochody budżetu spadły przez zmiany w przepisach

Dochody budżetu państwa po lipcu wyniosły 313,8 mld zł, a wydatki 470,5 mld zł – podało w piątek Ministerstwo Finansów. Deficyt wyniósł 156,7 mld zł, co stanowi 54,3 proc. planu na cały ten rok.

Po siedmiu miesiącach tego roku dochody budżetu wyniosły 313,8 mld zł, co stanowi 49,6 proc. planu na rok 2025. Z szacunkowych danych o wykonaniu budżetu państwa za okres styczeń-lipiec 2025 r. wynika, że dochody podatkowe wyniosły 277,3 mld zł i były niższe w stosunku do wykonania w okresie styczeń – lipiec 2024 r. o ok. 41,7 mld zł, czyli o 13,1 proc.

Z kolei wykonanie dochodów niepodatkowych w okresie styczeń – lipiec 2025 r. wyniosło 35,6 mld zł i było niższe o ok. 1,3 mld zł (tj. 3,6 proc.) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – lipiec 2024 r.

Wykonanie wydatków budżetu państwa w okresie styczeń – lipiec 2025 r. wyniosło 470,5 mld zł tj. 51,1 proc. planu, jednocześnie było wyższe o ok. 31,3 mld zł (tj. o 7,1 proc.) w stosunku do tego samego okresu roku 2024.

W warunkach porównywalnych, czyli bez reformy udziałów jednostek samorządu terytorialnego w dochodach podatkowych, dochody budżetu państwa w okresie styczeń-lipiec wyniosłyby 392,5 mld zł, tj. 78,7 mld zł więcej i byłyby o 36 mld zł wyższe niż w analogicznym okresie poprzedniego roku, tj. 10,1 proc. więcej rok do roku. Oznacza to, że spadek dochodów budżetu rok do roku jest jedynie efektem innego podziału wpływów z PIT i CIT między budżetem państwa a samorządami.

Resort przekazał, że w dochodach podatkowych budżetu państwa, które wyniosły 277,3 mld zł, dochody z podatku VAT wyniosły 188,3 mld zł i były wyższe o ok. 17,9 mld zł (tj. 10,5 proc.) w stosunku do wykonania w okresie styczeń – lipiec 2024 r., dochody z podatku akcyzowego wyniosły 51,4 mld zł i były wyższe o ok. 0,9 mld zł (tj. 1,9 proc.).

Więcej pieniędzy dla samorządów

Dochody z podatku PIT wyniosły 15,6 mld zł i były niższe o 64,4 mld zł w stosunku do wykonania w okresie styczeń – lipiec 2024 r. W warunkach porównywalnych, bez reformy dochodów jednostek samorządu terytorialnego, dochody budżetu państwa z PIT wyniosłyby ok. 55,7 mld zł, tj. 14,2 proc. więcej rok do roku. Dochody z podatku CIT wyniosły 40,4 mld zł i były wyższe o ok. 2,5 mld zł (czyli o 6,5 proc.), w stosunku do wykonania w okresie styczeń – lipiec 2024 r. W warunkach porównywalnych, bez reformy dochodów JST, dochody budżetu państwa z CIT wyniosłyby ok. 44,7 mld zł i byłyby wyższe o 17,9 proc. rok do roku.

Resort finansów podkreślił, że porównując dane o wykonaniu dochodów budżetu państwa w zakresie PIT i CIT do wykonania z 2024 r. należy pamiętać, że od 2025 r. w życie weszła reforma finansowania samorządów, która zmieniła udziały samorządów w PIT i CIT. Wobec tego udziały przypadające budżetowi państwa są nieporównywalne między tymi latami.

Wysokość udziałów przekazanych jednostkom samorządu terytorialnego z tytułu udziału w dochodach z PIT w okresie styczeń-lipiec 2025 r. wyniosła 120,4 mld zł. W porównaniu z kwotą 42,5 mld zł przekazaną w analogicznym okresie poprzedniego roku stanowi to wzrost o 77,9 mld zł (183,2 proc.) rok do roku.

W okresie styczeń-lipiec 2025 r., całkowite wpływy sektora finansów publicznych (tj. budżetu państwa i JST) z PIT wyniosły 104,8 mld zł i były wyższe o 13,5 mld zł (14,8 proc.) w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku. Na styczeń oraz luty 2025 r. zostały przypisane raty w wysokościach po 2/13 kwoty udziałów zaplanowanej na cały rok. Pozostałe raty w kolejnych miesiącach roku budżetowego 2025 stanowią 1/13 kwoty zaplanowanej na cały rok.

Resort przekazał też, że w przypadku dochodów budżetu państwa z podatku akcyzowego należy pamiętać o zmianach, które weszły w życie od 2025 r. Od 1 stycznia 2025 r. o 5 proc. wzrosła akcyza na alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane i wyroby pośrednie. Dla wyrobów tytoniowych i nowatorskich dotychczasowe stawki akcyzy obowiązywały do końca lutego 2025 r.

Wykonanie wydatków budżetu państwa w okresie styczeń – lipiec 2025 r. wyniosło 470,5 mld zł tj. 51,1 proc. planu, jednocześnie było wyższe o ok. 31,3 mld zł (tj. o 7,1 proc.) w stosunku do tego samego okresu roku 2024 (439,3 mld zł, tj. 50,7 proc. planu).

Ministerstwo wyjaśniło w komunikacie, że porównując wykonanie wydatków po lipcu 2025 r. z okresem styczeń – lipiec 2024 r. ich wyższe wykonanie w 2025 wynika przede wszystkim z przekazania w marcu br. środków w kwocie ok. 19 mld zł z części 20 - Gospodarka (I transza) na spłatę zobowiązań z tytułu obligacji wraz z odsetkami Polskiego Funduszu Rozwoju SA wyemitowanych w roku 2020 na sfinansowanie rządowego programu "Tarcz Finansowych". W lipcu br. przekazano środki w kwocie 16 mld zł z części 19 - Budżet, finanse publiczne i instytucje finansowe, do Funduszu Przeciwdziałania COVID-19 na sfinansowanie zobowiązań wyemitowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego w latach 2020-2023. 

Czytaj także: 

• Inflacja w Polsce mocno w dół. Są nowe dane GUS
• PKB Polski rośnie najszybciej. Nowe dane GUS
• Depresja obywateli równa się kiepska gospodarka. Eksperci biją na alarm

Źródło: PAP/Andrzej Mandel