Najważniejsze informacje w skrócie:

• Sukces gospodarczy i odblokowanie KPO: Polska gospodarka przyspieszyła do blisko 4% wzrostu PKB, a poprawa relacji z UE pozwoliła uruchomić fundusze, zakończyć procedurę z art. 7 i awansować w rankingach praworządności.
• Kryzys finansów i brak realizacji obietnic: Rekordowy deficyt (ponad 7% PKB) oraz odkrycie 500 mld zł ukrytych kosztów zbrojeniowych po poprzednikach zablokowały wprowadzenie kwoty wolnej od podatku i programu mieszkaniowego.
• Mieszany bilans reform: Rząd zrealizował zaledwie 19% ze "100 konkretów" (głównie transfery jak in vitro czy renta wdowia), ale poległ na zmianach światopoglądowych i systemowej naprawie ochrony zdrowia.
• Koniec „ciepłej wody w kranie”: Nadchodzące lata upłyną pod znakiem bolesnego zaciskania pasa wymuszonego przez UE oraz paraliżu legislacyjnego wynikającego z wrogiej kohabitacji z prezydentem.

Minęły dwa lata z czteroletniej kadencji parlamentarnej. Z jednej strony Polska wchodzi do grona dwudziestu największych gospodarek świata z imponującym wzrostem PKB, z drugiej zaś państwo trawione jest przez rekordowy deficyt i paraliż decyzyjny w kluczowych obszarach. Sprawdziliśmy, co udało się zrealizować i gdzie rząd poniósł porażkę. Przyjrzeliśmy się też mechanizmom przyczynowo-skutkowym, żeby jasno pokazać, gdzie kończy się sprawczość rządu, a zaczyna wpływ czynników zewnętrznych lub politycznego spadku po poprzednikach.

Owoce polityki i prezenty od losu. Co się udało w 2 lata

Bezsprzecznie największym i w pełni autorskim sukcesem obecnej ekipy rządzącej jest odblokowanie relacji z Unią Europejską oraz uruchomienie strumienia pieniędzy z Krajowego Planu Odbudowy.

Decyzja Komisji Europejskiej była ściśle powiązana z polityczną zmianą w Warszawie i podjęciem prób przywracania praworządności, co sprawia, że zasługę tę należy przypisać w stu procentach strategii rządu Donalda Tuska. Potwierdzeniem zmiany jakościowej jest awans Polski w prestiżowym rankingu Rule of Law Index z 36. na 33. miejsce, gdzie nasz kraj uznano za lidera postępu w przywracaniu mechanizmów kontroli władzy.

Zmianę dostrzegają też eksperci. Jak zauważa Paweł Wiejski z Instytutu Reform, polski rząd w Unii Europejskiej zaczął grać w sposób konstruktywny, odchodząc od taktyki wetowania wszystkiego na rzecz budowania koalicji, co przynosi wymierne efekty polityczne. To właśnie ta nowa wiarygodność pozwoliła na uzyskanie zgody Brukseli na pomoc publiczną dla elektrowni jądrowej na Pomorzu, co stabilizuje proces transformacji energetycznej. Równie spektakularny skok odnotowano w sferze wolności słowa – w rankingu Reporterów bez Granic Polska awansowała z 57. na 31. pozycję.

Imponująco wyglądają wskaźniki makroekonomiczne, choć tutaj sukces ma wielu ojców. Polska gospodarka, która w momencie przekazywania władzy balansowała na granicy recesji ze wzrostem 0,1% PKB, dwa lata później rozwija się w tempie prognozowanym na 3,4% – 4,1%. Jest to efekt synergii działań rządu oraz trendów rynkowych. Gabinet Koalicji 15 Października świadomie stymulował popyt wewnętrzny poprzez realizację obietnic płacowych: trzydziestoprocentowe podwyżki dla nauczycieli i dwudziestoprocentowe dla sfery budżetowej, a także podniesienie płacy minimalnej do poziomu 4666 zł brutto.

Te decyzje, w połączeniu ze spadkiem inflacji – będącym zjawiskiem globalnym, niezależnym od rządu – doprowadziły do eksplozji konsumpcji prywatnej, która stała się głównym silnikiem wzrostu PKB.

📈 Makroekonomiczny zwrot: porównanie 2023 vs prognoza 2025

Zestawienie kondycji polskiej gospodarki po kryzysie energetycznym (2023) i prognozowanej odbudowy wzrostu w 2025 roku.

Wskaźnik	IV Kwartał 2023	IV Kwartał 2025	Dynamika / Trend
Wzrost PKB (r/r)	1,0% (IV kw.) / 0,1% (rok)	3,4% – 4,1% (prognoza)	▲ Znaczne przyspieszenie
Nominalne PKB	ok. 3,40 bln zł	ok. 3,88 bln zł	▲ Wzrost potencjału gospodarczego
Konsumpcja prywatna	Spowolnienie (wysoka inflacja)	Silne odbicie (wzrost płac realnych)	▲ Główny motor wzrostu
Inwestycje	Niska stopa inwestycji	Odbicie wspierane przez KPO	▲ Wzrost nakładów publicznych

* Źródło: GUS, Komisja Europejska (prognozy 2025), Ministerstwo Finansów.

W cieniu wielkich liczb dokonuje się także cicha, lecz fundamentalna rewolucja w edukacji, którą należy zapisać po stronie zrealizowanych reform systemowych. Rząd konsekwentnie wdraża nową, odchudzoną o 20% podstawę programową, która wejdzie w życie od 2026 roku. Wprowadzenie edukacji obywatelskiej i zdrowotnej zamiast upolitycznionego według ekspertów HiT-u oraz zmiany w organizacji lekcji religii to dowód na to, że w obszarach, gdzie nie jest wymagana zgoda prezydenta, resort edukacji działa sprawnie.

Podobnie sytuacja wygląda w polityce społecznej – programy takie jak finansowanie in vitro, „Renta Wdowia” czy „Aktywny Rodzic” funkcjonują sprawnie, stanowiąc dowód na to, że proste transfery są realizowane terminowo.

Błędy własne, miny i blokady. Co się nie udało przez 24 miesiące?

Druga strona medalu jest ciemniejsza. Niezależne szacunki są bezlitosne: do tej pory w pełni zrealizowano zaledwie około 19% postulatów ze słynnych "100 konkretów". Dominuje tu problem katastrofalnego stanu finansów publicznych.

Deficyt sektora finansów publicznych przekraczający 7% PKB oraz dług zbliżający się do progu ostrożnościowego 60% to wynik splotu zaniechań obecnego rządu i trudnego spadku po poprzednikach. Rząd nie zrealizował obietnicy kwoty wolnej od podatku w wysokości 60 tys. zł. Ministerstwo Finansów przyznało wprost, że koszt tej reformy to około 50 miliardów złotych rocznie, na co w obecnym budżecie po prostu nie ma miejsca.

Należy jednak uczciwie zaznaczyć, że skala wyzwań budżetowych przerosła oczekiwania. Audyt w Ministerstwie Obrony Narodowej ujawnił, że poprzedni rząd, zamawiając sprzęt wojskowy, nie doszacował kosztów infrastruktury towarzyszącej – hangarów i logistyki – na astronomiczną kwotę 500 miliardów złotych. Mimo to modernizacja armii nie zwalnia, czego dowodem jest podpisanie umowy na zakup 96 śmigłowców uderzeniowych Apache, czyniąc Polskę drugim największym ich użytkownikiem na świecie. Konieczność pokrycia tych zobowiązań drastycznie ogranicza jednak pole manewru ministra finansów.

Równie poważnym problemem, za który winę ponosi obecna władza, a konkretnie brak spójności w koalicji, jest fiasko polityki mieszkaniowej. Sztandarowy program „Kredyt na Start” trafił do kosza w 2025 roku w wyniku otwartego konfliktu wewnątrz koalicji. Rząd przez dwa lata nie potrafił wypracować alternatywy, co pozostawiło rynek w stanie niepewności. Podobny mechanizm wewnętrznego paraliżu zablokował reformy światopoglądowe. Projekty dotyczące aborcji czy związków partnerskich rozbiły się o opór wewnątrz PSL oraz weta prezydenckie.

Wspomniany wcześniej wzrost wynagrodzeń, choć korzystny dla pracowników, ma też swoją mroczną stronę. Drastyczny wzrost kosztów pracy w połączeniu z wysokimi cenami energii doprowadził do fali zwolnień grupowych w przemyśle i utraty płynności przez wiele firm z sektora MŚP.

Dodatkowo państwo funkcjonuje w stanie destrukcyjnego "dualizmu prawnego". Spór o status sędziów sprawia, że wyroki wydawane przez jedne składy sędziowskie są podważane przez inne, co w praktyce oznacza, że obietnica pełnego przywrócenia praworządności utknęła w martwym punkcie instytucjonalnego klinczu.

✅ ❌ Stan realizacji obietnic

Zestawienie "Konkretów" i flagowych postulatów, z wyraźnym podziałem na te zrealizowane, wycofane i zablokowane.

Obietnica ("Konkret")	Status	Komentarz / Przyczyna
Finansowanie In Vitro	✅ Zrealizowano	Program działa od 01.06.2024, budżet 500 mln zł rocznie.
Podwyżki dla nauczycieli (30%)	✅ Zrealizowano	Wypłacone w 2024 r., wzrost średnio o 1500 zł brutto.
Wakacje od ZUS	✅ Zrealizowano	Dostępne od 11.2024, zwolnienie na 1 miesiąc w roku.
Renta Wdowia	✅ Zrealizowano	Ustawa przyjęta, mechanizm łączenia świadczeń działa.
Kasowy PIT	✅ Zrealizowano	Limit przychodów 2 mln euro, ułatwienie płynnościowe.
Kwota wolna 60 tys. zł	❌ Niezrealizowano	Brak środków budżetowych, przesunięcie na "nieokreśloną przyszłość".
Kredyt 0% na mieszkanie	❌ Wycofano	Program trafił do kosza w 2025 r. z obawy o wzrost cen mieszkań.
Akademik za 1 zł	❌ Niezrealizowano	Uznano za postulat nierealistyczny ekonomicznie.
Liberalizacja Aborcji	⛔ Zablokowano	Brak większości w Sejmie (PSL) i weto Prezydenta.
Związki Partnerskie	⛔ Zablokowano	Sprzeciw koalicjanta i weto Prezydenta.
Rozliczenie rządów PiS	⚠️ W toku	Powołano komisje śledcze, trwają postępowania, brak finalnych wyroków TS.

Wyzwania na drugą połowę kadencji rządu Donalda Tuska. Co dalej?

Lata 2026–2027 upłyną pod znakiem bolesnego zaciskania pasa. Ze względu na wskaźniki zadłużenia, Polska jest zagrożona objęciem unijną procedurą nadmiernego deficytu, co wymusi na rządzie drastyczne ograniczenie wydatków. Będzie to test spójności dla koalicji, która będzie musiała wybierać między ograniczeniem wydatków socjalnych a wstrzymaniem inwestycji.

W tym kontekście kluczowa będzie też naprawa ochrony zdrowia. Reforma szpitalnictwa, wprowadzona we wrześniu 2025 roku, zakłada konieczność konsolidacji oddziałów i przekształcania części z nich w opiekę długoterminową. Choć ekonomicznie uzasadniona, reforma ta oznacza w praktyce zamykanie oddziałów w szpitalach powiatowych, co z pewnością wywoła protesty społeczne.

Ogromnym wyzwaniem pozostaje również energetyka. Jak alarmuje Paweł Wiejski, z Krajowym Planem na rzecz Energii i Klimatu zalegamy już kolejny rok, będąc ostatnim państwem w UE, które nie przesłało aktualizacji. Brak tej strategii blokuje kompleksowe podejście do transformacji całej gospodarki, nie tylko energetyki. Szanse na szybkie nadrobienie tych zaległości są umiarkowane, biorąc pod uwagę wrogą postawę nowego prezydenta Karola Nawrockiego, który już zawetował ustawę wiatrakową.

Właśnie kohabitacja z wywodzącym się z prawicy prezydentem Nawrockim będzie determinować sprawczość rządu do końca kadencji. Przyjęta przez głowę państwa strategia "aktywnego weta" oznacza, że rząd nie będzie w stanie przeprowadzić żadnej dużej reformy ustawowej, która nie zyska aprobaty Pałacu Prezydenckiego.

Wymusi to na gabinecie Donalda Tuska przejście w tryb "rządzenia uchwałami" i administrowania państwem przy pomocy rozporządzeń, przy jednoczesnym skupieniu się na polityce zagranicznej oraz kontynuacji wielkich projektów infrastrukturalnych, takich jak CPK, gdzie przyspieszona do 350 km/h kolej ma stać się nowym symbolem modernizacji.

Koniec ery „ciepłej wody w kranie”?

Z podsumowania bilansu połowy kadencji wyłania się obraz państwa w fazie głębokiej transformacji, która utknęła w połowie drogi. Najważniejszy wniosek płynący z analizy lat 2026–2027 jest jednak natury politycznej: to definitywny koniec ery tzw. „ciepłej wody w kranie”, z której słynęły poprzednie rządy Donalda Tuska.

W obliczu procedury nadmiernego deficytu, konieczności reformowania szpitali i zarządzania państwem w warunkach wrogiej kohabitacji, rząd wkracza w etap „polityki trudnych wyrzeczeń”. To właśnie zdolność do przeprowadzenia społeczeństwa przez ten okres zaciskania pasa, bez utraty poparcia na rzecz radykalizującej się opozycji, będzie ostatecznym testem dojrzałości dla wielobarwnej Koalicji 15 Października. Polska wchodzi do przedsionka G20 jako silna gospodarka, ale z bagażem problemów, których nie da się już dłużej zasypywać pieniędzmi.

Źródło: PolskieRadio24.pl/Michał Tomaszkiewicz

Skąd to wiemy? Jak to policzyliśmy?

Analiza opiera się na twardych danych makroekonomicznych i dokumentach źródłowych, a nie na deklaracjach politycznych. Oto główne źródła, z których korzystaliśmy przy weryfikacji stanu państwa:

Gospodarka i finanse: Dane dotyczące wzrostu PKB, inflacji oraz stopy bezrobocia pochodzą z oficjalnych komunikatów Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) oraz projekcji Narodowego Banku Polskiego. Wskaźniki dotyczące deficytu sektora finansów publicznych i długu (liczone metodą ESA2010) zostały zweryfikowane w oparciu o dane Eurostatu, co pozwala na obiektywne porównanie Polski z innymi krajami UE.

Praworządność i pozycja międzynarodowa: Ocena stanu praworządności bazuje na niezależnym, międzynarodowym indeksie World Justice Project (Rule of Law Index) oraz rankingu wolności prasy organizacji Reporterzy bez Granic. Informacje o odblokowaniu funduszy i procedurach unijnych potwierdziliśmy w oficjalnych decyzjach Komisji Europejskiej.

Weryfikacja obietnic ("100 Konkretów"): Procentowy stopień realizacji programu wyborczego (19%) został oszacowany na podstawie analiz niezależnych organizacji fact-checkingowych (m.in. Demagog) oraz monitoringu legislacyjnego poszczególnych ustaw.

Dane Sektorowe (zdrowie, zbrojenia, infrastruktura): Informacje o dziurze budżetowej w ochronie zdrowia opierają się na planach finansowych NFZ oraz danych o zadłużeniu szpitali raportowanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego (BGK). Koszty i harmonogramy inwestycji (CPK, zbrojenia) pochodzą z audytów i komunikatów Ministerstwa Obrony Narodowej, Ministerstwa Infrastruktury oraz spółki CPK.