Nowe prognozy gospodarcze dla Polski. Kluczowe są ceny surowców

EBOiR oczekuje, że w 2023 r. produkcja w Europie Środkowej i krajach bałtyckich wzrośnie o 0,6 procent. W 2022 r. gospodarki regionu okazały się bardziej odporne niż oczekiwano, ale spadek siły nabywczej, słabszy popyt zewnętrzny ze strony rozwiniętej Europy i podwyższone koszty finansowania mają zaważyć na wzroście. Analitycy przewidują, że w 2024 r. dynamika wzrostu PKB wyniesi 2,7 procent, nadal poniżej średnioterminowego potencjału, co wynika z utrzymujących się wysokich cen energii i krótkoterminowych kosztów związanych z transformacją ekologiczną.

Ceny surowców są kluczowe

Ceny surowców spadły w ostatnich miesiącach, co powinno przełożyć się korzystnie na sytuację konsumentów.

Cena gazu gwałtownie wzrosła w 2022 roku, ponieważ dostawy gazu rurociągowego z Rosji do Europy spadły w drugiej połowie roku o ponad 70 procent rok do roku. Spadek ten odzwierciedla rezygnację z budowy Nord Stream 2, zamknięcie Nord Stream 1 (biegnącego do Niemiec), zawieszenie przesyłu przez Białoruś (do Polski), a także zmniejszenie przeładunku przez Ukrainę (do Węgier i Republiki Słowackiej) oraz, od niedawna, Turk Stream (rurociąg pod Morzem Czarnym do granicy turecko-greckiej).

Jednak zmniejszone zużycie (odzwierciedlające łagodną pogodę w Europie i wyższe ceny) pomogło utrzymać zapasy gazu w magazynach w Europie powyżej poziomów z 2021 r. Dodatkowe dostawy skroplonego gazu ziemnego (LNG) oraz dostawy z Norwegii i Algierii również zmniejszyły presję cenową. W rezultacie ceny gazu w Europie wróciły do poziomu sprzed wojny pod koniec stycznia.

REKLAMA

Jednakże poziomy te są porównywalne w wartościach rzeczywistych do poziomów ostatnio notowanych w latach 80-tych i przekraczają sześciokrotnie cenę amerykańską. Rynki oczekują, że wysokie ceny w Europie utrzymają się przez cały rok 2023, co jest zgodne z poprzednimi epizodami wysokich cen w Europie trwającymi od 7 do 13 lat.

Efektywne wykorzystanie surowców

W perspektywie długoterminowej eliminacja nieefektywnego wykorzystania gazu będzie prawdopodobnie pozytywna dla konkurencyjności Europy. W perspektywie krótkoterminowej konsumenci ogrzewający swoje mieszkania, przedsiębiorstwa w sektorach gazochłonnych oraz rządy (udzielające dotacji) pozostają pod presją historycznie wysokich cen gazu.

Napędzana przez wysokie ceny energii, średnia inflacja w regionach EBOR osiągnęła szczytowy poziom 17,5 procent w październiku 2022 roku (poziom ostatnio widziany w 1998 roku, pod koniec recesji transformacyjnej), spadając do 16,5 procent w grudniu 2022 roku. Podczas gdy w 26 gospodarkach regionów EBOR inflacja w grudniu spadła (lub pozostała bez zmian) w stosunku do listopada, w ośmiu gospodarkach nadal rosła.

• Raport PIE: polski bilans w handlu z Niemcami w 2022 r. był dodatni i wyniósł 22,2 mld euro

PolskieRadio24.pl/ IAR/ PAP/ EBOiR/ mib