Europa zmaga się z najgorszą suszą od lat. Sprawdź, co to oznacza dla gospodarki UE

Według ONZ region Morza Śródziemnego ociepla się o 20 proc. szybciej niż średnia światowa, jednak również północne kraje przeżywają rekordowe temperatury. W minionym tygodniu w Niemczech odnotowano najgorętszy dzień w roku (40,3 stopni Celsjusza), w Wielkiej Brytanii zarejestrowano najwyższą temperaturę w historii (40,3 stopni Celsjusza), a Belgia zanotowała drugą najwyższą temperaturę w historii (39,1 stopnia Celsjusza).

Pali się

Dotychczasowe pożary we Francji w południowo-zachodnim departamencie Żyrondy pochłonęły ponad 19 tys. hektarów, a około 34 tys. osób zostało ewakuowanych.

W Grecji w minionym tygodniu dziennie odnotowywano 50 do 70 pożarów. We wtorek wybuchł pożar około 27 kilometrów na północ od Aten i wieczorem setkom mieszkańców nakazano opuszczenie miasta, ponieważ ogień rozprzestrzeniał się pomimo działań 500-osobowej ekipy strażackiej. Sytuację opanowano dzień później, ale kolejne pożary szalały w pobliżu Megary, na zachód od Aten i na wyspie Salamina.

We Włoszech pożar wybuchł w środę w pobliżu Carso, rozprzestrzenił się przez granicę do Słowenii i pochłonął ponad 2 tys. hektarów terenu. Wtorkowy pożar w Toskanii zniszczył 650 hektarów, a około 500 osób zostało ewakuowanych. Eksplodowały niektóre zbiorniki ze skroplonym gazem.

W Portugalii pożar na północy kraju pochłonął około ponad 12 tys. hektarów i zabił dwie osoby. Ponad 3 tys. strażaków razem z okolicznymi mieszkańcami walczyło z ogniem, próbującymi ocalić domy. Wcześniej w lipcu w gminie Ourem wybuchło kilka pożarów, które spaliły ponad 3 tys. hektarów.

W Hiszpanii w ciągu tygodnia ponad 30 pożarów pustoszyło część kraju. Wcześniej w prowincji Zamora wybuchł pożar, który spalił co najmniej 20 tys. hektarów ziemi.

Koszty zmian klimatycznych

Według raportu Europejskiego Banku Centralnego (EBC) z 2021 roku zmiany klimatyczne mogą do 2030 roku zmniejszyć PKB Unii o ponad 4 proc. W tegorocznym raporcie EBC oceniono, że "wysokie ryzyko fizyczne" w strefie euro ze względu na zmiany klimatyczne jest częściej związane z pożarami niż z powodziami i podnoszącym się poziomem mórz.

Kraje już teraz zwiększają wydatki na gaszenie pożarów. Francja ​​przeznaczyła 850 mln euro na modernizację swojej floty samolotów. Grecja zadeklarowała, że ma więcej samolotów i strażaków niż trzy lata temu i przeznaczyła 75 mln euro na działania takie jak wycinanie lasów.

Grupy zajmujące się ochroną środowiska, jak World Wildlife Fund (WWF) oceniają, że więcej pieniędzy należy wydać na zapobieganie pożarom. W niedawnym raporcie podano, że Grecja, Hiszpania, Portugalia, Włochy i Francja wydają aż 80 proc. dostępnych środków na gaszenie, a tylko 20 proc. na prewencję.

Straty będą rosły

Jak wynika z nowych badań, straty gospodarcze spowodowane suszami w UE i Wielkiej Brytanii mogą wzrosnąć o jedną trzecią do końca wieku, nawet jeśli ocieplenie klimatu zostanie ograniczone do 1,5°C, a kraje wdrożą środki adaptacyjne.

W badaniu opublikowanym w Nature Climate Change stwierdzono, że susze powodują obecnie około 9 mld euro rocznych strat gospodarczych w UE i Wielkiej Brytanii - głównie z powodu szkód w sektorze rolniczym. Autorzy ostrzegają jednak, że w miarę ocieplania się klimatu w większości Europy - zwłaszcza w krajach śródziemnomorskich - spodziewane są częstsze i intensywniejsze susze.

Jeśli narody dostosują się do pogarszających się susz, a ocieplenie ograniczy się do 1,5C powyżej poziomu przedprzemysłowego, roczne straty z powodu suszy nadal wzrosną do prawie 12 mld euro - wynika z badania. Jeśli jednak kraje nie dostosują się do zmian, straty spowodowane suszą mogą sięgnąć 24 mld euro przy takim poziomie ocieplenia.

Badanie ostrzega, że bardziej ekstremalne ocieplenie przyniosłoby większe straty. Na przykład wzrost średnich temperatur o 4 stopnie spowodowałoby straty gospodarcze w wysokości 33 mld euro, jeśli podjęte zostaną działania adaptacyjne - i 65 mld euro, jeśli nie zostaną one podjęte.

Pogarszające się susze

W 2018 i 2019 roku w Europie wystąpiły dwie "wyjątkowe" kolejne letnie susze - kombinacja wydarzeń, które naukowcy nazwali "bezprecedensowymi w ciągu ostatnich 250 lat".

Podczas suszy w 2018 roku niektóre części Europy Środkowej otrzymały mniej niż połowę swoich zwykłych opadów, pokazują badania. Susza ta była napędzana częściowo przez ekstremalną falę upałów, która stała się pięciokrotnie bardziej prawdopodobna z powodu zmian klimatu - fakt ten został podkreślony w wielu relacjach medialnych, które nastąpiły po tym wydarzeniu.

Badania pokazują, że zmiany klimatyczne już teraz pogarszają stan suszy, a w miarę ocieplania się klimatu można spodziewać się bardziej dotkliwych i częstszych susz. W poprzednich badaniach określono już ryzyko wystąpienia suszy w europejskich miastach.

Dr Gustavo Naumann ze Wspólnego Centrum Badawczego (JRC) w Komisji Europejskiej jest głównym autorem nowego badania, które ma na celu obliczenie strat gospodarczych, które wynikają z przyszłych susz w całej Europie.

- Susza należy do najbardziej złożonych i poważnych zagrożeń związanych z klimatem, o szerokim zakresie i kaskadowych skutkach dla społeczeństw, ekosystemów i gospodarek. Skutki te mogą kumulować się poza obszarami suszy, utrzymywać się znacznie dłużej niż jej koniec i szkodzić wielu sektorom gospodarki, takim jak rolnictwo, produkcja energii i chłodzenie elektrowni, transport śródlądowy, zaopatrzenie w wodę i infrastruktura - powiedział Naumann.

- Susze mogą wywołać szereg niekorzystnych skutków dla rolnictwa, takich jak zmniejszenie ilości i jakości zasobów wodnych i wody do nawadniania oraz zwiększenie stresu cieplnego poza tolerancję termiczną roślin, co ostatecznie prowadzi do potencjalnego powszechnego niepowodzenia w zbiorach. Ostatnie badania wykazały, że w ciągu ostatnich pięciu dekad susze zmniejszyły produkcję roślinną o 9-10% w skali globalnej, co doprowadziło do utraty 3 mld ton zbiorów - około trzech lat światowych zbiorów kukurydzy - dodał.

• Czytaj także:

Inwestycje w energetykę albo drogi prąd od sąsiadów. Energia atomowa może być jedynym rozwiązaniem

PolskieRadio24.pl/ PAP/ carbonbrief.org/ mib