Emerytura może być wyższa o kilkaset złotych. Po przeliczeniu kapitału początkowego

Posłuchaj

Jeżeli ubezpieczony miał wcześniej ustaloną emeryturę, może złożyć wniosek o przeliczenie i ponowne ustalenie wysokości – wyjaśnia Ewa Bednarczyk, dyrektor Departamentu Świadczeń Emerytalno-Rentowych w ZUS. (Sylwia Zadrożna, Naczelna Redakcja Gospodarcza Polskiego Radia)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Ze zmian wprowadzonych przez nowelizacje ustawy emerytalnej skorzystają przede wszystkim kobiety. Jak wyjaśnia Ewa Bednarczyk, dyrektor Departamentu Świadczeń Emerytalno-Rentowych w ZUS, m.in. czas okresu wychowawczego, jako okres nieskładkowy jest teraz inaczej naliczany.

– Dotychczas okresy te, ich wartość była obliczana po 0,7 proc. podstawy wymiaru kapitału początkowego, czyli tak jak każdy inny okres nieskładkowy. Obecnie po zmianach okresy te, i tylko te okresy, będą obliczane po 1,3 proc. podstawy wymiaru kapitału początkowego, czyli podobnie jak okresy składkowe.

Mimo że pozostają one okresami nieskładkowymi  – są uwzględniane w kapitale początkowym bez ograniczenia do 1/3 przebytych okresów składkowych.

Większe korzyści za studia

Kolejna zmiana dotyczy osób, które studiowały przed rokiem 1999.

– Przepisy dotychczasowe przewidywały, że takie okresy były uwzględniane po ograniczeniu ich do 1/3 przebytych okresów składkowych, ale takich które były uwzględnione w kapitale początkowym. Czyli przebytych do końca grudnia 1998 roku. Po zmianach, okresy studiów wyższych mogą być uwzględnione w wymiarze nieprzekraczającym 1/3 wszystkich okresów składkowych przebytych do dnia zgłoszenia wniosku o emeryturę – tłumaczy dyrektor Bednarczyk.

To jest ważna zmiana bo może spowodować uwzględnienie dłuższego wymiaru okresu studiów wyższych.

Przykład: 

Przy ustalaniu kapitału początkowego uwzględniono okres składkowy – 2 lata i 3 miesiące oraz 9 miesięcy okresu studiów wyższych, których programowy wymiar wynosił 5 lat.  Studia zostały ukończone w 1982 r. W maju 2015 r. 62-letnia ubezpieczona zgłosiła wniosek o emeryturę. Do dnia zgłoszenia wniosku przebyła okresy składkowe w  wymiarze wynoszącym 12 lat i 2 miesiące. 1/3 okresów składkowych to 4 lata i 20 dni. W tym przypadku ZUS przeliczył kapitał początkowy z uwzględnieniem okresu studiów ograniczonego do 4 lat. 

Wnioski w różnych terminach

Aby kapitał początkowy został przeliczony zawsze należy złożyć wniosek.

Panie, które były na urlopach wychowawczych przed rokiem 1999 i mają naliczony kapitał początkowy mogą teraz złożyć wniosek o ponowne jego przeliczenie, a jeśli tego nie zrobią, to ZUS dokona tego przeliczenia z urzędu.

Natomiast osoby, których zmiana dotyczy w związku ze studiami wyższymi – na razie nie składają żadnych wniosków, bo ta zmiana dotyczy wyłącznie osób ubiegających się o emeryturę.

– Jeżeli osoba wnioskuje o ustalenie emerytury, to ZUS jest zobowiązany uwzględnić okresy studiów wyższych w tym wymiarze, który może być korzystniejszy. Jeżeli miał wcześniej ustaloną emeryturę, może złożyć wniosek o przeliczenie i ponowne ustalenie wysokości emerytury, i w takiej sytuacji również Zakład przeliczy kapitał początkowy według nowych zasad – podkreśla ekspertka ZUS.

A na ponowne obliczenie emerytury, na wniosek osoby zainteresowanej ZUS ma 60 dni od daty ustalenia ostatniej okoliczności. Emerytura w nowej wysokości przysługuje od miesiąca, w którym został zgłoszony wniosek o jej ponowne ustalenie, nie wcześniej jednak niż od dnia wejścia w życie ustawy zmieniającej.

Sylwia Zadrożna, mb

Podstawa prawna: Ustawa z dnia 5 marca 2015 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz.U. z 2015 r., poz. 552).

EKSPERCI ODPOWIADAJĄ NA PYTANIA SŁUCHACZY

Na pytania Słuchaczy dotyczące przeliczania kapitału początkowego odpowiadała  Alina Kobierska, naczelnik w Departamencie Świadczeń Emerytalno-Rentowych ZUS.

Słuchacze mieli wiele wątpliwości związanych z nowymi przepisami, m.in. pytano o:

Pytanie: Urodziłam się 1954 roku. Rok temu przeszłam na emeryturę. W latach 90. byłam na 5-letnim, bezpłatnym urlopie wychowawczym. Emeryturę mam wyliczaną na nowych zasadach. Czy będę mogła złożyć teraz wniosek o ponowne przeliczenie kapitału początkowego?

Ekspert ZUS:  Jeżeli ma Pani emeryturę wyliczaną na nowych zasadach – to oczywiście – odpowiada Alina Kobierska, naczelnik w Departamencie Świadczeń Emerytalno-Rentowych. Kapitał początkowy, w którym ma Pani zaliczone okresy wychowywania dzieci na poziomie 0,7% podstawy wymiaru kapitału początkowego – teraz zostanie przeliczony, tak jak w okresach składkowych na poziomie 1,3%. Jeżeli zgłosi Pani wniosek jeszcze w maju, wówczas od maja zostanie podwyższona emerytura, gdyż świadczenia podwyższa się nie wcześniej niż od miesiąca, w którym składa się wniosek.

Pytanie:  W związku z urodzeniem dwójki dzieci byłam na urlopie wychowawczym w latach 1980–1986. Mam już przeliczony kapitał początkowy, a na emeryturę przejdę  we wrześniu. Czy muszę ponownie złożyć wniosek o przeliczenie kapitału początkowego? – pyta słuchaczka.

Ekspert ZUS:  Nie ma takiej potrzeby. Skoro będzie Pani dopiero we wrześniu przechodziła na emeryturę, będzie musiała Pani złożyć wniosek o emeryturę. Przy okazji jego składania – oddział ZUS, z urzędu ustali korzystniejszy dla Pani kapitał początkowy.

Pytanie:  Urodziłam się w 1948 roku. Jestem na emeryturze od 1 stycznia 1999 roku.  Przez rok byłam na bezpłatnym urlopie na opiekę nad dzieckiem (w 1976 roku).  Czy zmiany mnie też dotyczą?

Ekspert ZUS:  Przy emeryturze nic się nie zmienia. Zmiany dotyczą wyłącznie kapitału początkowego. Przepisy dotyczące ustalania wysokości emerytury nie zmieniły się. Kapitał początkowy liczy się tylko dla osób które urodziły się po 31 grudnia 1948 roku – przypomniała ekspertka.

Pytanie: Moja żona urodziła się w 1947 roku.  Od 1976 roku była na 3-letnim bezpłatnym urlopie wychowawczym. Czy istnieje możliwość ponownego przeliczenia emerytury? – pytał słuchacz.

Ekspert ZUS:  Nie. Przepisy mówią tylko o kapitale początkowym. Żona kapitału początkowego nie ma i jest dawno na emeryturze, którą obliczoną ma według starych, poprzednio obowiązujących zasad.

Oprac. Dominik Olędzki

Audycja powstała przy współpracy z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych.