Odwołanie prezesa banku centralnego to ryzykowne posunięcie. Pokazuje to przykład m.in. Turcji

Historycznie rzecz ujmując, odsunięcie prezesa banku centralnego od władzy nie jest zbyt powszechną praktyką. Działają tak kraje, w których dochodzi do wyraźnego konfliktu politycznego pomiędzy rządem a bankiem centralnym, lub te pogrążone w głębokim kryzysie gospodarczym.

Turcja (2019)

W lipcu 2019 roku prezydent Turcji Recep Tayyip Erdoğan odwołał prezesa Narodowego Banku Turcji, Murata Çetinkayę. Decyzję tę uznano za związaną z napięciami między prezydentem a szefem banku centralnego dotyczącymi polityki stóp procentowych.

Po odsunięciu prezesa banku centralnego w Turcji i zmianach w kierownictwie banku lira turecka doświadczyła gwałtownego osłabienia. Inwestorzy byli zaniepokojeni brakiem niezależności banku centralnego i obawiali się, że politycy mogą ingerować w kwestie monetarne, co wpłynęło negatywnie na wartość liry tureckiej, która od tego czasu ulegała systematycznej deprecjacji.

Indie (2016)

W listopadzie 2016 roku premier Indii, Narendra Modi, ogłosił niespodziewane wycofanie z obiegu większości banknotów, co spowodowało kryzys płynności. Raghuram Rajan, ówczesny prezes Banku Rezerw Indii, w odwecie stwierdził, że nie będzie się ubiegać o drugą kadencję, a jego odejście było interpretowane przez niektórych jako wynik napięć związanych z polityką monetarną.

REKLAMA

Odsunięcie się prezes Banku Rezerw Indii nie miało bezpośredniego wpływu na wartość rupii indyjskiej. Powodem jej stabilności była przypuszczalnie wielkość i jednocześnie duża bezwładność indyjskiej gospodarki. Jednak cała sytuacja związana z demonetyzacją banknotów i kontrowersje dotyczące polityki monetarnej doprowadziły do spadku zaufania do władz monetarnych.

Rumunia (2019)

W kwietniu 2019 roku rząd rumuński zdymisjonował prezesa Narodowego Banku Rumunii, Mugura Isărescu. Decyzja ta wywołała kontrowersje, a niektórzy interpretowali ją jako próbę wpływu rządu na bank centralny.

W przypadku zdymisjonowania prezesa Narodowego Banku Rumunii i związanych z tym kontrowersji nie odnotowano dużych zmian w wartości leja rumuńskiego.

Sri Lanka (2015)

Prezydent Sri Lanki, Maithripala Sirisena, zdymisjonował Arjuna Mahendrana, prezesa Banku Centralnego Sri Lanki, w związku z zarzutami korupcyjnymi i kontrowersjami związanymi z manipulacją rynkiem długu.

REKLAMA

W Sri Lance, po dymisji prezesa banku centralnego, rupia lankijska doświadczyła pewnych fluktuacji wartości. Jednak w tym przypadku na stabilność waluty wpływała ogólna słaba sytuacja gospodarczo-polityczna w kraju.

Odwołanie prezesa

Przykłady te pokazują, że odsunięcie prezesa banku centralnego może wynikać z różnych powodów, takich jak napięcia polityczne, różnice w polityce gospodarczej czy kontrowersje związane z zarządzaniem instytucją finansową. Odsunięcie to jednak często budzi obawy o niezależność banku centralnego i wpływ rządu na decyzje związane z polityką monetarną.

Zgodnie z ustawą, kadencja prezesa NBP wygasa po sześciu latach lub w przypadku śmierci, rezygnacji, odwołania z powodu długotrwałej choroby, skazania prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo, składania nieprawdziwego oświadczenia lustracyjnego lub orzeczenia Trybunału Stanu o zakazie pełnienia określonych funkcji.

• "Nie ma żadnego konfliktu". NBP reaguje na wypowiedzi marszałka Hołowni
• Ataki na prezesa NBP. Prof. Krysiak: budzi to zaniepokojenie wielu instytucji na świecie

PR24/IAR/mib