Rocznica bitwy pod Zieleńcami. Uroczystości w Warszawie

Z okazji rocznicy zwycięskiej bitwy w Katedrze Polowej Wojska Polskiego zostanie odprawiona msza święta (godz. 10.30) w intencji poległych, zmarłych i żyjących Dam i Kawalerów Orderu Wojennego Virtuti Militari.

Po niej (godz. 12.00) nastąpi uroczysta zmiana warty przy Grobie Nieznanego Żołnierza, połączona z apelem pamięci i składaniem wieńców, następnie ceremonia składania wieńców przed pomnikiem Marszałka Józefa Piłsudskiego, przewodniczącego pierwszej Kapituły Orderu Wojennego Virtuti Militari w odrodzonej Rzeczypospolitej.

Historia bitwy pod Zieleńcami

Bitwa pod Zieleńcami została stoczona 18 czerwca 1792 w czasie wojny polsko-rosyjskiej pomiędzy wojskami polskimi pod dowództwem księcia Józefa Poniatowskiego i Tadeusza Kościuszki a wojskami rosyjskimi, dowodzonymi przez generała Herkulesa Morkowa. Siły polskie liczyły ponad 15 tysięcy ludzi, a wojska rosyjskie - 11 tysięcy.

Książę Józef Poniatowski dążył na froncie południowym do koncentracji sił armii koronnej i skrócenia frontu. 18 czerwca, podczas odwrotu spod Połonnego w kierunku Ostrowa, oddziały polskie pod dowództwem generała Ludwika Trokina i generała Józefa Zajączka zostały zaatakowane przez wojska Morkowa. Doszło do bitwy pod Zieleńcami.

Rosyjski generał był przekonany, że ma do czynienia z małym oddziałem i szybko odniesie sukces, odcinając Polakom drogę odwrotu. Szturm kawalerii i kozaków przełamał pierwszą linię wojsk polskich, jednak szarża piechoty pod wodzą księcia Poniatowskiego oraz uderzenie polskiej artylerii skutecznie powstrzymały natarcie rosyjskich wojsk atakujących od południa. Silne kontruderzenie zmusiło Rosjan do ucieczki. Okrążenie oddziałów Józefa Poniatowskiego udaremnił także Tadeusz Kościuszko, którego dywizja osłaniała armię i opóźniała pościg.

Generał książę Józef Poniatowski w raporcie przesłanym królowi prosił o ustanowienie specjalnego odznaczenia dla żołnierzy, co pozwoliłoby podnieść morale w wojsku. Król przychylił się do tej prośby i 22 czerwca 1792 ustanowił Order Virtuti Militari. Pierwsze ordery nadano wraz z ustanowieniem odznaczenia. Wręczono je trzy dni później w Ostrogu na Wołyniu, w miejscu stacjonowania polskich oddziałów. Wśród 15 udekorowanych znaleźli się między innymi generałowie: książę Poniatowski, Tadeusz Kościuszko i Józef Zajączek.

• 230 lat temu wybuchła wojna w obronie Konstytucji 3 Maja
• Bitwa pod Połańcem. Zwycięski epizod insurekcji kościuszkowskiej

jp