Reparacje wojenne od Niemiec. TK odroczył rozprawę ws. immunitetu obcych państw przed sądami krajowymi

Wcześniej, podczas trwającej dwie godziny rozprawy, argumenty przedstawili przedstawiciele Sejmu, Prokuratury Generalnej oraz wnioskodawców, czyli grupy posłów Prawa i Sprawiedliwości.

Arkadiusz Mularczyk, który reprezentował wnioskodawców, wskazał na niezgodność z ustawą zasadniczą dwóch artykułów kodeksu postępowania cywilnego, według których ofiary drugiej wojny światowej, ze względu na immunitet jurysdykcyjny obcego państwa, nie mogą przed polskimi sądami domagać się od strony niemieckiej odszkodowań.

- Złożony wniosek nie ma na celu eliminacji instytucji immunitetu sądowego z polskiego ustawodawstwa. Jego celem jest jednak odrzucenie założenia, że dyspozycji artykułu 1113 k.p.c. wywodzi się immunitet państwa skutkujący ochroną obcych państw przed pozwaniem ich przed polskim sądem za czyny stanowiące zbrodnie wojenne, ludobójstwo lub zbrodnie przeciwko ludzkości - wyjaśnił poseł PiS.

Zbrodnie wojenne

Wnioskodawca zaznaczył, że państwo, które dopuszcza się niegodziwości w postaci zbrodni wojennych, ludobójstwa, zbrodni przeciwko ludzkości przestaje być suwerenne i równe innym państwom.

- Immunitet państwa nie może oznaczać uwolnienia państwa od odpowiedzialności, a co za tym idzie jego bezkarności na arenie międzynarodowej. W przeciwnym razie immunitet z prawa przekształci się w jawne bezprawie, a międzynarodowy obrót prawny będzie obrotem bez odpowiedzialności i bez kary. Prawa człowieka chroni dziś nie tylko prawo międzynarodowe, regionalne i globalne, ale też prawo konstytucyjne poszczególnych krajów - mówił Arkadiusz Mularczyk.

Posłuchaj

Trybunał Konstytucyjny odroczył rozprawę ws. immunitetu jurysdykcyjnego obcego państwa (IAR) 0:21

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Przedstawiciele Sejmu oraz Prokuratora Generalnego wnieśli o uznanie za niekonstytucyjny jeden z zaskarżonych przepisów w zakresie, w jakim bezwarunkowo nakazuje odrzucenie pozwu lub wniosku albo umorzenie postępowania w sprawach dotyczących zbrodni wojennych, ludobójstwa i zbrodni przeciwko ludzkości.

Reprezentujący Sejm poseł Bartłomiej Wróblewski z PiS wyjaśnił, że niższa izba polskiego parlamentu podziela argumenty włoskiego Trybunału Konstytucyjnego, który w 2014 roku wydał wyrok w sprawie immunitetu obcego państwa.

- W ocenie włoskiego sądu konstytucyjnego poświęcenie dwóch podstawowych zasad konstytucyjnych nienaruszalności praw człowieka i oraz prawa do sądu byłoby wysoce nieproporcjonalne względem celu, którym jest niewkraczanie w suwerenne uprawnienia obcego państwa. Zbrodnie wojenne oraz zbrodnie przeciwko ludzkości naruszają fundamentalne prawa człowieka i w związku z tym akty takie nie wchodzą w zakres legalnego wykonywania funkcji rządowej - mówił Bartłomiej Wróblewski.

5-osobowy skład

Prokurator Anna Wdowiarz-Pelc, która reprezentowała Prokuratora Generalnego, wskazała między innymi, że przepisy procedury cywilnej nie mogą być sprzeczne z prawem obywatela do sądu. - Przypomnieć należy, że zgodnie z orzecznictwem TK wyłączenie drogi sądowej w sprawach związanych z naruszeniem wolności i praw może być ustanowione jedynie przepisami o randze konstytucyjnej. Ponadto zauważyć należy, że do odrzucenia pozwu przez polski sąd może dojść jeszcze przed doręczeniem jego odpisu państwu pozwanemu - wyjaśniła Anna Wdowiarz-Pelc.

Wnioskiem zajmuje się 5-osobowy skład Trybunału Konstytucyjnego, któremu przewodniczy prezes TK Julia Przyłębska. W fazie pytań do stron postępowania sędziowie pytali przede wszystkim o możliwe międzynarodowe skutki decyzji Trybunału Konstytucyjnego oraz na ile immunitet obcych państw w sprawach cywilnych wynika z tych przepisów, a na ile z prawa i zwyczaju międzynarodowego.

• "Udało się umiędzynarodowić tę sprawę". Arkadiusz Mularczyk o raporcie o stratach wojennych
• Polskie straty podczas II WŚ. Arkadiusz Mularczyk: pracujemy nad raportem dot. szkód w wyniku działań ZSRR

IAR,pkur