Powołanie nowego rządu. Co dalej po decyzji prezydenta? Wyjaśniamy

Pierwsze posiedzenie Sejmu odbędzie się 13 listopada. Przewodniczyć mu będzie marszałek senior - prezydent wybrał na tę funkcję Marka Sawickiego z PSL. Parlamentarzyści wybiorą wtedy bezwzględną większością głosów marszałka i wicemarszałków.

Następnie dotychczasowy premier Mateusz Morawiecki złoży dymisję, którą przyjmie prezydent. Równocześnie Andrzej Duda powierzy mu pełnienie obowiązków do czasu powołania nowej Rady Ministrów.

Jak wygląda powołanie nowego rządu?

W myśl art. 154 Konstytucji to prezydent desygnuje Prezesa Rady Ministrów. Andrzej Duda ogłosił, że będzie to Mateusz Morawiecki. Procedura ruszy prawdopodobnie 13 listopada, czyli w dniu pierwszego posiedzenia nowego Sejmu.

Desygnowany Prezes Rady Ministrów proponuje prezydentowi skład Rady Ministrów. Następnie prezydent powołuje Prezesa Rady Ministrów i pozostałych członków rządu w ciągu 14 dni od dnia pierwszego posiedzenia Sejmu lub przyjęcia dymisji poprzedniej Rady Ministrów i odbiera przysięgę od członków nowo powołanej Rady Ministrów.

Premier, w ciągu 14 dni od dnia powołania przez prezydenta, przedstawia Sejmowi program działania Rady Ministrów (tzw. exposé) z wnioskiem o udzielenie jej wotum zaufania. Aby uchwalić wotum zaufania, niezbędne jest osiągnięcie bezwzględnej większości głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

W przypadku niepowołania Rady Ministrów lub nieudzielenia jej wotum zaufania w wyżej opisanym trybie Sejm wybiera Prezesa Rady Ministrów oraz proponowanych przez niego członków Rady Ministrów spośród kandydatów zgłoszonych przez posłów. Wybór dokonywany jest bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. Prezydent powołuje tak wybraną Radę Ministrów i odbiera przysięgę od jej członków.

Gdyby w powyższej procedurze nie doszło do powołania Rady Ministrów, na mocy art. 155 Konstytucji, Prezydent w ciągu 14 dni powołuje Prezesa Rady Ministrów i na jego wniosek pozostałych członków rządu oraz odbiera od nich przysięgę. Sejm w ciągu 14 dni od dnia powołania Rady Ministrów przez Prezydenta Rzeczypospolitej udziela jej wotum zaufania większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów.

W razie nieudzielenia Radzie Ministrów wotum zaufania także i w tym trybie prezydent skraca kadencję Sejmu (co pociąga za sobą automatyczne skrócenie kadencji Senatu) i zarządza wybory do Sejmu i Senatu.

• "To potwierdzenie wieloletniej tradycji konstytucyjnej w naszym kraju". Rzecznik PiS o decyzji prezydenta

jp