Zamiast stu konkretów - 24 ogólniki. Umowa koalicyjna daleka od wyborczych obietnic

W piątek lider Koalicji Obywatelskiej Donald Tusk, przewodniczący Polski 2050 Szymon Hołownia, prezesa Polskiego Stronnictwa Ludowego Władysław Kosiniak-Kamysz oraz współprzewodniczący Nowej Lewicy: Włodzimierz Czarzasty i Robert Biedroń parafowali umowę koalicyjną. Liczący 13 stron i 24 punkty ustaleń programowych dokument został przekazany mediom.

"Miało być 100 konkretów, a skończyło się na 24 ogólnikach. Platforma rozstawia pozostałych po kątach. To nie jest zapowiedź koalicji równoprawnych partnerów, którzy mają wizję i wiedzą, jak odpowiedzieć na wyzwania stojące przed Polską" - napisał Mateusz Morawiecki na Facebooku.

1. Bezpieczeństwo Polek i Polaków jest dla Stron Koalicji zadaniem priorytetowym.W obliczu bezprecedensowego zagrożenia dla naszego bezpieczeństwa spowodowanego rosyjską agresją na Ukrainę, będziemy umacniać pozycję Polski na arenie międzynarodowej. Będziemy konsekwentnie stać na straży polskich interesów, prowadząc jasną i obliczalną politykę zagraniczną, czytelną dla przyjaciół i odstraszającą dla wrogów naszego państwa. Polskie bezpieczeństwo oprzemy na trzech filarach: odbudowie wspólnoty narodowej, umocnieniu pozycji w Unii Europejskiej i Sojuszu Północnoatlantyckim oraz wzmocnionej armii - sprawnie dowodzonej i wyposażonej w nowoczesny sprzęt. Polska dyplomacja wymaga profesjonalizacji i odpolitycznienia. W trosce o bezpieczeństwo obywatelek i obywateli będziemy także dążyć do odbudowy obrony cywilnej.

W umowie nie zostały wskazane konkrety dotyczące obronności, a w szczególności kontynuacji polityki 4 proc. PKB na obronność Polski. Nie ma także informacji dotyczących działań zw. z rozwojem armii. Jedną z obietnic jest "odbudowa obrony cywilnej" - nie wskazano jednak, w jakiej formie miałaby ona przebiegać.

Mariusz Błaszczak, odnosząc się do tego na portalu X, napisał: "rotacja i likwidacja - oto główne założenia tzw. umowy koalicyjnej". Jak ocenił, w części dotyczącej obronności i bezpieczeństwa umowa koalicyjna zawiera "same puste slogany i zero konkretów". "Jedyny konkret PO o Wojsku Polskim to wcześniejsza zapowiedź ograniczenia liczby żołnierzy i rewizja kontraktów" - zauważył szef MON.

2. Przywrócimy porządek prawny, zachwiany przez działania poprzedników.Sądy będą wolne od nacisków politycznych, prokuratura będzie niezależna i apolityczna. Zapewnimy legalność funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości i sądownictwa konstytucyjnego. Dołożymy wszelkich starań, aby przywrócić konstytucyjny i apolityczny kształt Krajowej Rady Sądownictwa i Sądu Najwyższego. Sądy muszą być blisko obywateli i mają im służyć. Skrócimy czas i obniżymy koszty postępowań sądowych. Konieczne jest także odciążenie sądów od spraw, które mogą być rozstrzygane w trybie administracyjnym. Przywrócimy bezstronność i autorytet innych organów państwa zmienionych w ostatnich latach w partyjne przybudówki. Odbudujemy służbę cywilną oraz przeprowadzimy reformę procesu legislacyjnego, otwierając go na szerokie konsultacje społeczne.

REKLAMA

- Opozycja wykorzystuje instrumentalnie spór o Sąd Najwyższy jako jedną z metod walki z rządem – mówił jeszcze w 2017 roku Zbigniew Ziobro, minister sprawiedliwości. - Niektórzy ludzie opozycji, z PO czy innych środowisk, wiedzą o swojej działalności więcej, niż my o nich wiemy, i zmiana budzi w nich strach - przekonywał.

Od momentu rozpoczęcia przez rząd Zjednoczonej Prawicy reformy sądownictwa, opozycja wykorzystując nie tylko emocje, ale także unijne debaty, próbowała zatrzymać działania rządu. W umowie nie wskazano na czym konkretnie "zmiany" miałyby polegać.

3. Jednym z najważniejszych zadań Koalicji będzie wspieranie zawodów kluczowych dla funkcjonowania państwa i przyszłości naszych dzieci. Strony Koalicji potwierdzają pilną potrzebę podwyżek dla nauczycieli, pracowników służby publicznej, w tym administracji, sądów i prokuratury. Niskie zarobki wypychają z zawodu ludzi zapewniających ciągłość działania naszego państwa oraz edukację dzieci i młodzieży. Powstrzymamy i odwrócimy ten proces. Stosowne akty prawne zapewniające podwyżki zostaną przedłożone w ciągu pierwszych stu dni rządów.

W umowie nie zawarto jednak obiecywanej nawet 30-proc. podwyżki dla nauczycieli. Ponadto, choć wspomniano o "przyszłości naszych dzieci", nie zagwarantowano - co zapewniała Lewica - że utrzymane zostaną programy społeczne, np. 800+.

4. Koalicja chce zdecydowanej poprawy jakości i dostępności systemu ochrony zdrowia. Podniesiemy nakłady na ochronę zdrowia. Zniesiemy limity na leczenie przez NFZ. Wprowadzimy mechanizmy oddłużania szpitali i urealnimy wycenę świadczeń zdrowotnych. Zapewnimy powszechną i dostępną pomoc psychologiczną i psychiatryczną finansowaną przez państwo. Zwiększymy rolę placówek Podstawowej Opieki Zdrowotnej. Rozszerzymy uprawnienia przedstawicieli innych zawodów medycznych i niemedycznych, by usprawnić funkcjonowanie systemu. Dołożymy wszelkich starań, aby skrócić kolejki do specjalistów.

W Programie 1 Polskiego Radia Stanisław Karczewski odniósł się do propozycji dot. służby zdrowia. - Żadnego konkretu, a jeśli są jakieś propozycje, to są zupełnie nietrafione - dodał. - Tak jakby ci ludzie, którzy to pisali, nie widzieli pacjenta i służby zdrowia - podkreślił.

5. Dobra edukacja to inwestycja w przyszłość naszych dzieci, ale także realny zysk w postaci wyższego PKB, bo każda złotówka przeznaczona na edukację wraca z nawiązką. Efektywnie zwiększymy wydatki budżetowe na edukację. Zadbamy o zdrowe wyżywienie dzieci w szkołach. "Odchudzimy" i zmienimy podstawę programową, tak aby szkoły uczyły kompetencji przyszłości, związanych z rozwojem nowych technologii, zdolności syntetycznego myślenia i współpracy w grupie, a dzieci po podstawówce płynnie posługiwały się językiem angielskim. Ograniczymy obowiązki związane z zadawaniem prac domowych, tak by czas po szkole był przeznaczony tylko dla rodziny i rozwijania swoich pasji. W każdej szkole będzie dostępna opieka psychologiczna. Wyprowadzimy politykę ze szkół, zwiększymy ich autonomię, pamiętając jednocześnie, że powinny przekazywać wartości nowoczesnego patriotyzmu, otwartości i praw człowieka oraz bogactwo polskiej kultury.

REKLAMA

Przemysław Czarnek, komentując możliwość likwidacji przedmiotu "historia i teraźniejszość" przez koalicję KO, Trzeciej Drogi i Lewicy, stwierdził, że "wprost to mówili na swoich konwencjach wyborczych, że chcą zlikwidować »historię i teraźniejszość«, tak jakby nauczanie historii najnowszej im w czymś przeszkadzało".

- Oni dokładnie wiedzą, w czym im przeszkadza. Otóż historia najnowsza to historia w jakiejś części ich samych, natomiast na pewno historia ich ojców i dziadków, którzy tworzyli totalitarny system PRL-owski, i z tej najnowszej historii oni dumni być nie mogą - przekazał minister. Dodał, że "najchętniej więc wróciliby do momentu, w którym nie uczy się w szkołach historii najnowszej".

6. Wzmocnimy prawa kobiet, które będą kluczowym obszarem działań Koalicji. Unieważnimy wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2020 roku. Kobiety mają prawo decydowania o sobie. Państwo zapewni szczególne wsparcie dla par planujących rodzicielstwo poprzez finansowanie procedury in vitrooraz pełen dostęp do bezpłatnych badań prenatalnych. Zapewnimy realizację nowoczesnych standardów opieki okołoporodowej. Dostęp do bezpłatnego znieczulenia będzie zasadą, a nie wyjątkiem. Szczególny nacisk zostanie położony na rozbudowę sieci żłobków. Jednocześnie strony Koalicji zgodnie przyznają, że w trosce o budowanie kapitału społecznego i wyrównywanie pozycji kobiet na rynku pracy, koniecznym jest zapewnienie dodatkowego wsparcia kobiet w powrocie do pracy po urlopie macierzyńskim. Strony Koalicji będą współpracować na rzecz likwidacji luki płacowej, a także eliminacji innych barier, stojących na drodze równego traktowania na rynku pracy. Koalicja będzie dążyła do skutecznej egzekucji alimentów.

Punkt ten spotkał się z największą krytyką ze strony polityków. "Zgodnie z porozumieniem rotacyjnej koalicji wyroki Trybunału Konstytucyjnego będą unieważniane uchwałami parlamentarnymi. Nowa jakość, która na nowo definiuje trójpodział władzy" - ironizował minister w Kancelarii Premiera Michał Wójcik.

"Art. 190 Konstytucji, który mówi, że orzeczenia TK mają moc powszechnie obowiązującą i są ostateczne. Innymi słowy proponowanie unieważnienie wyroku TK będzie, moim zdaniem, złamaniem konstytucji" - ocenił poseł PiS Jan Mosiński.

REKLAMA

7. Wszyscy jesteśmy równi, a orientacja seksualna i płeć nie może być powodem dyskryminacji. Walka z mową i czynami z nienawiści będzie naszym priorytetem. Znowelizujemy kodeks karny tak, aby mowa nienawiści ze względu na orientację seksualną i płeć była ścigana z urzędu.

Zdaniem Przemysława Czarnka, nowelizacja kodeksu karnego "nijak się ma" do wolności prowadzenia badań naukowych, debaty akademickiej i wolności słowa.

- To jest typowy terror marksistowski, który na tym właśnie polega. Marksiści wszędzie, gdzie dochodzili do władzy, zawsze wprowadzali rewolucję językową, a w ślad za tym wprowadzali przepisy i działania, które absolutnie likwidowały wolność słowa, wolność przekonań - ocenił szef MEiN.

8. Przyspieszający kryzys klimatyczny jest niezaprzeczalnym faktem, podobnie jak to, iż to działania człowieka są jego główną przyczyną. Będziemy zgodnie współpracować na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatycznym oraz ograniczenia ich wpływu na życie mieszkańców Polski.W szczególności, strony Koalicji są zdeterminowane do przyspieszenia zielonej transformacji energetycznej. Stworzymy stabilne prawo wspomagające sprawiedliwą transformację energetyczną poprzez budowę systemów wspomagania finansowego i technologicznego. Bez czystej i taniej energii Polsce grozi zapaść konkurencyjna względem innych państw, co odbije się negatywnie na jakości życia i dochodach Polaków. Strony Koalicji podejmą wspólnie działania, by zwiększyć udział odnawialnych źródeł energii w produkcji energii elektrycznej. Będzie to możliwe m.in. dzięki uwolnieniu potencjału lądowej energetyki wiatrowej, fotowoltaiki, biogazowni, rozwojowi konkurencji i zaangażowaniu sektora prywatnego i samorządowego. Jednocześnie opracujemy założenia dla spójnego programu rozwoju energetyki jądrowej oraz precyzyjnie określimy sposób jego finansowania. Naszym celem jest również modernizacja i rozbudowa sieci przesyłowych i dystrybucyjnych.

W celu zapewnienia źródeł finansowania tych przedsięwzięć, doprowadzimy do odblokowania środków z Krajowego Planu Odbudowy oraz przeznaczymy całość wpływów z systemu handlu emisjami ETS na inwestycje w transformację energetyczną. Zapewnimy niskie ceny energii gospodarstwom domowym i firmom w oparciu o mechanizmy zdrowej konkurencji oraz jasne zasady działania rynku. Jednym z fundamentów rynku będzie energetyka prosumencka, zapewniająca milionom obywateli możliwość uczestnictwa w procesie wytwarzania energii.

Potwierdzamy wolę dialogu i respektowania ustaleń zawartych ze stroną społeczną. Zadbamy o sprawiedliwą transformację, uwzględniającą bezpieczeństwo pracowników sektora energetycznego. Istotnym elementem transformacji będzie walka z ubóstwem energetycznym.

REKLAMA

W umowie nie wyjaśniono, w jaki sposób koalicja chce uruchomić pieniądze z KPO ani jakie dokładnie działania zostaną podjęte w celu zapewnienia niskich cen energii. Politycy PiS od początku podkreślali, że poprzez decyzje dot. klimatu PE chce uzyskać kompetencje dot. np. lasów w państwach członkowskich. Wskazywali też, że "zielona transformacja" jest niesprawiedliwa, a UE zbyt szybko chce wdrożyć drastyczne zmiany.

Czytaj takż: Szef Solidarności odniósł się do umowy koalicyjnej. "Nie chcę być złym prorokiem"

9. Strony Koalicji podejmą zdecydowane działania na rzecz poprawy poziomu ochrony polskich lasów, rzek i powietrza. Środowisko naturalne to nasze dziedzictwo, które musimy przekazać kolejnym pokoleniom.

20 proc. najcenniejszych obszarów leśnych zostanie wyłączone z wycinki, eksport nieprzetworzonego drewna zostanie ograniczony, a drewno będzie służyć przede wszystkim polskim przedsiębiorcom. Wprowadzimy zakaz spalania drewna w energetyce zawodowej. Ustanowimy społeczny nadzór nad lasami oraz wdrożymy program odnowy bagien i torfowisk. W porozumieniu z lokalnymi społecznościami zwiększymy powierzchnię parków narodowych.

Wdrożymy stały monitoring czystości rzek oraz będziemy dążyć do ich renaturyzacji. Zlikwidujemy nielegalne składowiska toksycznych odpadów. Będziemy walczyć ze smogiem m.in. poprzez przyspieszenie procesu wymiany źródeł ciepła oraz termomodernizacji. Wprowadzimy niezbędne zmiany w programie Czyste Powietrze.

REKLAMA

Nie wyszczególniono, jakie zmiany w programie Czyste Powietrze zostaną wprowadzone. Ponadto jeszcze w lipcu jeden z dziennikarzy przypomniał, że "w 2013 r. Rada Ministrów kierowana przez Donalda Tuska wydała rozporządzenie wyłączające punkty zbiórki odpadów z grupy przedsięwzięć znacząco oddziałujących na środowisko" i że to jego rząd ułatwił funkcjonowanie takich punktów.

10. Koalicja zamierza jak najszybciej doprowadzić do powrotu przewidywalności w systemie podatkowym, poprzez ustabilizowanie prawa i przywrócenie dialogu z organizacjami reprezentującymi pracodawców i związkami zawodowymi. Strony Koalicji zgodnie przyznają, że stabilny, przyjazny i sprawiedliwy system podatkowy to warunek niezbędny dla zwiększenia stopy inwestycji w gospodarce. W tym celu strony Koalicji wprowadzą w szczególności zasadę minimum sześciomiesięcznego vacatio legisdla zmian w prawie podatkowym.

Strony Koalicji zgodnie deklarują gotowość do zmniejszenia obciążeń podatkowych nakładanych na pracujących, w celu pobudzenia aktywności zawodowej i wsparcia rodzin. Widząc potrzebę wsparcia 16 milionów pracowników dofinansujemy Państwową Inspekcję Pracy, by efektywnie broniła ich praw.

Nie wskazano jednak, jakie konkretne zmiany w prawie podatkowym zostaną wprowadzone. Nie wyjaśniono, na jakie "ułatwienia" mogą liczyć przedsiębiorcy.

11. Podejmiemy działania na rzecz przywrócenia transparentności finansów Państwa oraz zapewnienia nad nimi demokratycznej kontroli. Strony Koalicji będą dążyć do poprawy stanu finansów publicznych. Pierwszym krokiem będzie publikacja Białej Księgi finansów państwa. Przeprowadzimy przegląd powołanych przez naszych poprzedników instytucji, m.in. pod kątem ich przydatności i kosztów funkcjonowania.

REKLAMA

PiS podjął walkę z przestępczością gospodarczą i rozpoczął proces uszczelniania systemu podatkowego. W 2017 roku powstała Krajowa Administracja Skarbowa. Jeszcze w 2018, ówczesny szef KAS Marian Banaś podkreślał, że w latach 2008-2015 "luka w podatku VAT mogła urosnąć do kwoty ok. 262 mld zł", a za rządów PO-PSL budżet państwa stracił miliardy złotych.

12. Przywrócimy korzystne warunki do rozwoju działalności gospodarczej. Ostatnie lata stały pod znakiem wojny wypowiedzianej przez rządzących polskim przedsiębiorcom. Bez odbudowy ducha przedsiębiorczości powrót na ścieżkę długoterminowego wzrostu gospodarczego, skutkującego wyższymi wynagrodzeniami, nie będzie możliwy. Odbudujemy zaufanie pomiędzy państwem a przedsiębiorcami. Odejdziemy od opresyjnego systemu podatkowo - składkowego m.in. poprzez wprowadzenie korzystnych i czytelnych zasad naliczania składki zdrowotnej. Potężny wzrost kosztów prowadzenia działalności gospodarczej w ostatnich latach musi być zatrzymany, dlatego strony Koalicji wprowadzą zasadę, że chorobowego pracownika już od pierwszego dnia będzie płacone przez ZUS. Zapewnimy kasową metodę rozliczania podatku PIT przed przedsiębiorców. Dla przedsiębiorców, odprowadzających składki za siebie, wprowadzimy możliwość czasowego zwolnienia ze składek na ubezpieczenia społeczne.

W umowie wskazano chęć "pomocy" przedsiębiorcom. Już w 2018 roku portal tvp.info wskazywał, że w latach 2008 - 2015 pojawiały się ostrzeżenia ze strony organizacji branżowych zaniepokojonych zagrożeniem, a później faktycznym wyłudzaniem VAT. Jednak nawet to nie skłoniło resortu finansów, urzędów centralnych, a nawet Donalda Tuska i Ewy Kopacz do działania i pomocy przedsiębiorcom.

Czytaj także: "Unieważnienie wyroku TK" w umowie koalicyjnej. Fala komentarzy. "W ten sposób daleko nie zajedziemy"

13. Jednym z priorytetów Koalicji będzie odpolitycznienie Spółek Skarbu Państwa poprzez wprowadzenie czytelnych kryteriów naboru na stanowiska zarządcze. W największych polskich firmach muszą pracować najlepsi specjaliści i managerowie, a nie osoby wybierane z klucza partyjnego lub rodzinnego. Strony Koalicji będą wspólnie działać na rzecz wdrażania najwyższych standardów ładu korporacyjnego w spółkach kontrolowanych przez Skarb Państwa.

"Platformersi i ludowcy kontrolują wspólnie blisko 600 spółek skarbu państwa, przedsiębiorstw państwowych, agencji oraz państwowych jednostek budżetowych. Wśród spółek-łupów są największe tłuste koty z warszawskiego parkietu, takie jak PKN Orlen, PZU, KGHM czy PGNiG. Jak podaje Money.pl prezesi-rekordziści zarabiają po kilka milionów złotych rocznie. Do tego dochodzą stołki w administracji państwowej i samorządach. - Skala politycznych zmian w spółkach Skarbu Państwa pod rządami PO-PSL była porażająca - grzmią politycy opozycji" - tak w 2012 roku pisał "Dziennik Gazeta Prawna". Politycy PiS podkreślają, że wobec faktów z czasu poprzednich rządów Tuska opozycji nie można ufać.

14. Strony Koalicji będą współpracować na rzecz zabezpieczenia interesu polskich rolników. Agresja Rosji na Ukrainę doprowadziła do powstania negatywnych zjawisk na rynkach rolnych. Niekontrolowany napływ produktów na nasz rynek spowodował wielomilionowe straty polskich producentów. Dlatego będziemy podejmować działania na rzecz polskich rolników m.in. poprzez budowę nowej infrastruktury logistycznej – takiej jak port zbożowy i nowe powierzchnie magazynowe. Będziemy wspierać polską produkcję np. Wprowadzając obowiązek flagowania produktów oraz aktywnie pilnować interesów tego kluczowego sektora na arenie międzynarodowej.

REKLAMA

Koalicja opowiada się za rozwojem polskiego rolnictwa i sektora rolno-spożywczego, jako kluczowego dla bezpieczeństwa żywnościowego i pełniącego ważną funkcję społeczną, gospodarczą i środowiskową. Będziemy dążyć do stabilizacji sytuacji na rynkach rolnych, zwiększenia opłacalności produkcji poprzez rozwój potencjału eksportowego i unormowanie relacji z krajami trzecimi oraz uproszczenie procedur administracyjnych. Kluczowe jest, aby zachować równowagę w odpowiednim rozwoju produkcji roślinnej i bezpośrednio powiązanej z nią produkcji zwierzęcej. Strony Koalicji będą działać na rzecz poprawy dobrostanu zwierząt. Będziemy wspierać wykorzystanie potencjału rolnictwa i obszarów wiejskich do produkcji czystej i taniej energii. Wprowadzimy maksymalnie 30-dniowy termin płatności przez markety i przedsiębiorstwa skupowe dla wytwórców żywności i zapewnimy jego egzekwowanie. Stworzymy fundusz stabilizacyjny w celu ograniczenia strat wynikających z nieuczciwych praktyk pośredników.

Choć w umowie koalicyjnej zawarto fragment dot. rolnictwa, do tej pory opozycja była przeciwna stworzonej przez PiS "rolniczej dwunastce". Szef NSZZ "Solidarność" Rolników Indywidualnych Tomasz Obszański w rozmowie z wPolityce.pl podkreślił, że "jest obawa o przyszłość". "Lewicy zależy na tym, żeby nie było u nas hodowli zwierząt, żeby nie było, albo mocno ograniczona została, produkcja wędlin, mięsa. Jako rolnicy nie możemy się na to zgodzić i musimy robić wszystko, żeby nasze rolnictwo, nasze rodzinne gospodarstwa dalej mogły produkować, mogły wytwarzać zdrową żywność" - mówił.

15. Nauka i szkolnictwo wyższe wymagają zmian, zapewniających m.in. odpolitycznienie, przywrócenie autonomii uczelni oraz wyższy poziom finansowania. Zmienimy system punktacji za publikacje naukowe. Strony Koalicji zgodnie deklarują, że dla poprawy konkurencyjności polskiej gospodarki niezbędne będzie zdecydowane zwiększenie nakładów na badania i rozwój oraz stworzenie sprawnych kanałów wymiany wiedzy pomiędzy środowiskiem akademickim, oraz przedsiębiorcami. Państwo będzie szczególną troską otaczać badania nad dziedzictwem historycznym i kulturowym.

Tak jak w przypadku wynagrodzeń dla nauczycieli, tak i w tym punkcie nie wskazano konkretnych liczb. Nie podano, jakie będą nakłady finansowe na szkolnictwo wyższe.

16. Kultura to zdaniem stron Koalicji kluczowy obszar funkcjonowania Państwa. Poprzednicy Koalicji doprowadzili do skrajnego upolitycznienia instytucji zajmujących się oceną i finansowaniem kultury, co często oznaczało wprowadzenie ukrytej cenzury. Sztuka musi być wolna! Koalicja będzie dążyć do odpolitycznienia kultury oraz unormowania statusu zawodowego artystów poprzez zapewnienie im zabezpieczenia socjalnego, świadczeń emerytalnych oraz dostępu do systemu opieki zdrowotnej.

Odnosząc się do proponowanych przez opozycję zmian w kulturze i finansowaniu instytucji kultury Piotr Gliński w Programie 3 Polskiego Radia stwierdził, że "rząd PO-PSL nie budował Muzeum Historii Polski, najważniejszego polskiego muzeum". - Koncepcje były, nie było żadnych decyzji, które by były sensowne i doprowadziły do budowy gmachu - dodał. 

17. Naprawimy i odpolitycznimy media publiczne. Stały się one w dużej mierze odpowiedzialne za rozłam w społeczeństwie, szerzenie kłamstw oraz celowo urządzane nagonki i kampanie nienawiści, prowadzące do rozbicia wspólnoty narodowej. Zobowiązujemy się podjąć wszystkie niezbędne kroki, by niezwłocznie przerwać ten proceder i wyciągnąć konsekwencje wobec siejących nienawiść za pieniądze publiczne.

REKLAMA

Na sugestię, że opozycja, która zamierza objąć władzę, jest przekonana, iż bardzo szybko przejmie media publiczne, i pytanie, czy rzeczywiście pójdzie im tak łatwo, przewodniczący Rady Mediów Narodowych odpowiada, że "to są zapowiedzi zdumiewające, ponieważ dotyczą po prostu łamania prawa".

- Są deklaracją takiego "rympału", którego w Polsce dotąd nie widziano. Owszem, było wiele zmian w mediach publicznych, zmieniano także prawo dotyczące ich funkcjonowania, lecz to wszystko odbywało się w ramach państwa prawa, na drodze ustawodawczej. Teraz ma być inaczej - mówi na łamach najnowszego wydania tygodnika "Sieci" Krzysztof Czabański.

18. Strony Koalicji zgodnie potwierdzają, że niezbędny jest rozdział Kościoła od Państwa, oparty na zasadach wzajemnej niezależności oraz bezstronności państwa w sprawach przekonań religijnych i światopoglądowych.

Nie wiadomo, na czym miałby polegać dokładnie "rozdział Kościoła od państwa". Jak podkreślają eksperci w Polsce stosunki ze Stolicą Apostolską reguluje Konkordat. Zdaniem Łukasza Bernacińskiego z Zarządu Ordo Iuris, głosy nawołujące do wypowiedzenia Konkordatu, oznaczałyby "wprowadzenie wrogiego rozdziału Kościoła od państwa, znanego z czasów komunistycznych".

19. Koalicja odpolityczni służby mundurowe i służby specjalne oraz wprowadzi czytelne reguły państwowej kontroli nad nimi. Podporządkowanie Policji i służb specjalnych rządzącej opcji przez osiem ostatnich lat doprowadziło do ich skrajnego upolitycznienia, wielokrotnego wykorzystania do walki politycznej i ograniczania praw obywatelskich. Koalicja ograniczy liczbę służb posiadających ustawowe uprawnienia do wykonywania czynności operacyjno-rozpoznawczych oraz wprowadzi skuteczny mechanizm kontroli wykonywania tych czynności przez służby.

Zlikwidowane zostanie Centralne Biuro Antykorupcyjne, a jego zasoby i kompetencje przekazane do innych służb, m.in. do pionu zwalczania przestępstw korupcyjnych w Centralnym Biurze Śledczym Policji. Dzięki temu wzmocniona będzie walka z korupcją, całkowicie porzucona przez poprzednią władzę.

REKLAMA

Obywatele będą mieli prawo do informacji o zainteresowaniu nimi ze strony służb, w szczególności informacji o prowadzonej wobec nich kontroli operacyjnej.

- Likwidacja CBA, przewidziana w umowie koalicyjnej KO, Trzeciej Drogi i Lewicy, spowoduje realne szkody w państwie; zarzuty o upolitycznieniu i upartyjnieniu CBA są bałamutne i mają utorować drogę do likwidacji tej służby - ocenił zastępca ministra koordynatora służb specjalnych Stanisław Żaryn.

Czytaj także: Umowa koalicyjna przewiduje likwidację CBA. Żaryn: to szkodliwy postulat, który spowoduje realne szkody w państwie

Przytoczył on dane dot. działań CBA z ostatnich lat. Jak wyliczał, "od 2016 roku dzięki pracy CBA udało się zgromadzić dowody, które spowodowały postawienie zarzutów ponad 5 300 podejrzanym. Na podstawie śledztw CBA doszło do sformułowania ponad 630 aktów oskarżenia, a samo CBA wykryło nieprawidłowości i przestępstwa, które skutkowały uszczupleniem Skarbu Państwa na kwotę ponad 18 mld złotych". 

20. Świadczenia społeczne muszą być uzupełnione, zwłaszcza w obszarze systemowego wsparcia rodzin, osób z niepełnosprawnościami, opiekunów osób niesamodzielnych i seniorów. Koalicja widzi potrzebę kompleksowych rozwiązań w zakresie polityki społecznej. Uprościmy system orzecznictwa, uchwalimy ustawę o asystencji dla osób niesamodzielnych. Państwo powinno zapewnić godne warunki życia emerytom i rencistom. Wprowadzimy rozwiązania zwiększające aktywność społeczną osób starszych oraz gwarantujące godne warunki dla seniorów po śmierci współmałżonka. Wprowadzimy rozwiązania przywracające prawa nabyte emerytów pobierających świadczenia na podstawie przepisów o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy.

Politycy nie wskazali, czy zostaną utrzymane obecne programy społeczne, wprowadzone za rządów PiS, które przyczyniły się do znaczącej poprawy jakości życia rodzin, seniorów czy osób niepełnosprawnych.

21. Zwiększymy dostępność mieszkań. Jest to jedno z głównych wyzwań przed jakim stoi nasz kraj. Nieodpowiedzialna i nieudolna polityka zarówno rządu, jak i NBP sprawiła, że dla milionów młodych Polaków niemożliwym było godne zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych. Strony Koalicji stworzą warunki dla istotnego przyspieszenia tempa oddawania nowych mieszkań: własnościowych, dostępnych na najem realizowany także przez samorządy oraz mieszkań socjalnych i komunalnych. Państwo będzie też wspierać samorządy w remontach pustostanów na cele mieszkaniowe.

REKLAMA

W kwestii mieszkań nie uwzględniono obiecywanego przez opozycję kredytu 0 proc., który miał być odpowiedzią na kredyt 2 proc. wprowadzony przez PiS, cieszący się olbrzymią popularnością.

22. Zapewnienie efektywnego i dostępnego transportu publicznego będzie stanowić jeden z priorytetowych obszarów naszej współpracy. Koalicja aktywnie wesprze proces przywracania połączeń autobusowych oraz rozwijania sieci kolejowej, aby zatrzymać i odwrócić negatywne trendy w tym zakresie. Środki budżetowe oraz fundusze unijne, których uruchomienie będzie zadaniem Koalicji, zapewnią poprawę jakości komunikacji zbiorowej. Utworzymy zintegrowany system pozwalający kupić bilet na przejazd z wykorzystaniem dowolnych środków transportu zbiorowego.

Nie wskazano, jakie konkretnie środki finansowe zostaną przekazane na realizację tej obietnicy

23. Strony Koalicji zgodnie popierają decentralizację państwa. Uważamy, że powierzenie samorządom odpowiednich kompetencji wraz z zapewnieniem im stosownych środków finansowych zapewnia zarządzanie maksymalnie blisko ludzi. Będziemy zatem dążyć do przywrócenia samorządom szerokiej autonomii. Wzmocnimy ich dochody własne, m.in. poprzez zwiększony udział w podatku PIT oraz ponowne przyznanie im decyzyjności w tych obszarach, w których w ostatnich latach ją utraciły. Odblokujemy środki z KPO, które pozwolą wreszcie Samorządom na swobodne planowanie kluczowych inwestycji. Skończymy z polityką "tekturowych czeków" jaką uprawiali nasi poprzednicy. Położymy kres praktyce nadużywania instrumentów nadzoru wobec samorządu.

Politycy nie wskazali dokładnie, jakie kompetencje miałyby zostać przekazane w ręce samorządów. Ponadto ponownie wspomniano o środkach z KPO, których odblokowanie zapewnia koalicja. Nie wskazano w jaki sposób ich odblokowanie miałoby się odbyć oraz jaki byłby zakres "autonomii" samorządów.

Czytaj także: Umowa koalicyjna opozycji bez konkretów. Karczewski: oszukali wyborców

24. Strony Koalicji dostrzegają wielki potencjał i zaangażowanie w procesy społeczne organizacji pozarządowych. Organizacje Trzeciego Sektora nie mogą być pomijane i marginalizowane, a dystrybucja publicznych środków finansowych nie może odbywać się według klucza partyjnego, jak to miało miejsce do tej pory. Stworzymy system sprawiedliwego rozdziału środków publicznych, w którym jedynym kryterium będą merytoryczne wartości projektów zgłaszanych przez NGO-sy, a nie poglądy ich członków. Organizacje pozarządowe będą partnerem w procesie konsultacji przy tworzeniu prawa.

REKLAMA

Strony Koalicji będą pamiętać o rodakach z zagranicy, którzy tak licznie w ostatnich wyborach dali wyraz swojemu patriotyzmowi. Zreformujemy prawo wyborcze tak, aby nikt więcej nie musiał obawiać się, czy jego głos zostanie policzony.

Nie wyjaśniono, czego miałyby dotyczyć zmiany w prawie wyborczym poza granicami Polski. Podobnie jest w kwestii NGO-sów. Nie wskazano, jaką formę miałby mieć system dot. rozdziału środków dla organizacji pozarządowych.

Czego zabrakło? 

W zapisach umowy koalicyjnej nie znalazły się kwestie światopoglądowe. Ponadto, w umowie zabrakło kluczowych obietnic wyborczych Donalda Tuska. To m.in.:

- kwota wolna od podatku podniesiona do 60 tys. zł. "Kto zarabia do 6 tys. zł, już nie będzie płacił podatku dochodowego" - mówił podczas kampanii Donald Tusk; 

- "babciowe" w kwocie 1500 zł - dla każdej matki, która zaraz po urlopie macierzyńskim chciałaby wrócić do pracy;

REKLAMA

- podwyżki dla nauczycieli - od wynagrodzenia zasadniczego - o 1500 zł, czyli 30 proc. podwyżki

W umowie nie znalazły się także propozycje Lewicy, takie jak: budowa 300 tys. mieszkań na wynajem oraz propozycja Trzeciej Drogi dot. "rodzinnego PIT-u".

wpolityce.pl, rp.pl, tvp.info, money.pl, iar,pap/as