Nie żyje Jean-Claude Carrière. Pisarz, reżyser, scenarzysta i zdobywca Oscara

Pisarz, który nie cierpiał na żadną konkretną chorobę, zmarł "we śnie" w swoim paryskim domu - powiedziała Kiara Carrière.

Urodził się na południu Francji w rodzinie średniozamożnych rolników uprawiających winorośl. W młodości uczęszczał do szkoły katolickiej, był ministrantem. Po wojnie wraz z rodzicami przeniósł się z prowincji na przedmieścia Paryża, w którym mieszkał przez niemal całe swoje życie. Po ukończeniu studiów historycznych w wieku 27 lat został zmobilizowany i brał udział w wojnie algierskiej. Swoją pierwszą powieść napisał w 1957. W latach 50. asystował przy krótkometrażówkach Jacques'a Tatiego.

Swoją współpracę z Buñuelem, trwającą kilkanaście lat, rozpoczął od "Dziennika panny służącej" (1964) – adaptacji powieści Octave'a Mirbeau.

Później Carrière współtworzył również scenariusze do takich jego filmów jak: "Piękność dnia" (1967), "Droga mleczna" (1969), "Dyskretny urok burżuazji" (1972), "Widmo wolności" (1974) oraz "Mroczny przedmiot pożądania" (1977).

Napisał scenariusze do dwóch filmów Wajdy

Carrière współpracował ponadto z takimi reżyserami, jak Pierre Étaix, Louis Malle, Jean-Luc Godard, Volker Schlöndorff, Miloš Forman, Philip Kaufman, Jacques Deray, Michael Haneke, Nagisa Ōshima, Philippe Garrel czy Julian Schnabel. Napisał również scenariusze do dwóch filmów Andrzeja Wajdy: Danton (1983) i Biesy (1988).

Poza scenariopisarstwem pojawiał się też okazjonalnie w filmach jako aktor. Mimo tego, że był ateistą – podobnie jak Buñuel – zagrał u niego księdza w "Dzienniku panny służącej" oraz heretyckiego biskupa z IV wieku w "Drodze mlecznej".

Był trzykrotnie nominowany do Oscara za najlepszy scenariusz: za "Dyskretny urok burżuazji" (1972), "Mroczny przedmiot pożądania" (1977) i "Nieznośną lekkość bytu" (1988). Ostatecznie otrzymał Oscara za całokształt twórczości w 2014 jako jeden z nielicznych scenarzystów uhonorowanych tą nagrodą.

Zasiadał w jury konkursu głównego na 34. MFF w Cannes (1981).

Jest autorem książki-rozmowy z Dalajlamą pt. "Siła buddyzmu". Napisał także adaptację indyjskiej "Mahabharaty" dla Petera Brooka, "Rozmowy o wielości świata", w których rozprawiał z fizykami molekularnymi i kosmologami, oraz "Słownik głupstw".

W Polsce ukazały się jego książki: "Alfabet zakochanego w Indiach", "Alfabet zakochanego w Meksyku", "Krąg łgarzy. Powiastki filozoficzne z całego świata", "Szorstkie wino" oraz zapis jego rozmowy z Umbertem Eco (moderowanej przez J-F. de Tonnaca) w książce pt. "Nie myśl, że książki znikną".

ks