17 września świętem reżimu w Mińsku? Białoruski politolog: ten plan ma antypolski i antyzachodni charakter

Powiązany Artykuł

"W archiwum FSB są pewne dokumenty ws. Katynia, z których nie zdjęto klauzuli tajności"

PolskieRadio24.pl. Władze Białorusi ogłosiły głosowanie nad wyborem daty Dnia Jedności Narodowej, którego ustanowienie jest zapisane w uchwale Ogólnobiałoruskiego Zgromadzenia Ludowego i przewidziane w planie działań Roku Jedności Narodowej. Głosowanie odbywa się na stronie Ogólnobiałoruskiego Zgromadzenia Ludowego. Do wyboru są dwie daty, 14 listopada lub 17 września.

Miejsce 17 września zostało opisane jako dzień, w którym "w 1939 roku rozpoczęła się kampania wyzwoleńcza Armii Czerwonej, w wyniku której nastąpiło zjednoczenie Zachodniej Białorusi i BSRR".

14 listopada przedstawiany jest jako dzień, w którym "w 1939 roku na nadzwyczajnym posiedzeniu Rady Najwyższej BSRR podpisano ustawę o przyjęciu Zachodniej Białorusi do Białoruskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej".

Czy to możliwe, że Białoruś będzie 17 września świętować dzień, w którym ZSRR przystąpił do wojny, przyłączył się do III Rzeszy, napadając na Polskę na mocy tajnych ustaleń 23 sierpnia?

Białoruski politolog niezależny Waler Karbalewicz: To interesujący problem. Ta data dla białoruskiego społeczeństwa jest pełna sprzeczności, kontrowersyjna.  Z jednej strony wówczas wschodnia i zachodnia Białoruś się zjednoczyła – to, jeśli chodzi o białoruską mentalność, sposób myślenia, ocenia się ze znakiem plus.

Z drugiej strony to połączenie miało miejsce w rezultacie paktu Ribbentrop-Mołotow, co rodzi poważne kontrowersje, konfliktujące ze sobą oceny. W Rosji i w ZSRR ten dzień oceniano pozytywnie, a w latach 90. za czasów pierestrojki negatywnie.

Data ta jest, zauważmy, przedmiotem starcia ideologicznego między Rosją a Zachodem.

Białoruskie władze w ostatnich latach odnosiły się do tej daty w zależności od geopolitycznej koniunktury. Gdy w okolicach lat 2000. Białoruś była w ostrym konflikcie z Zachodem, organizowano różne upamiętnienia tego dnia jako dnia "zjednoczenia". Potem zaś, gdy miała miejsce próba normalizacji relacji z Zachodem, o tej dacie jakby zapomniano i nie kładziono na nią akcentu.

REKLAMA

A teraz, gdy znów zaostrzył się konflikt Białorusi z Zachodem i Polską, gdy władze białoruskie głośno głoszą, że na Białorusi nie było żadnych protestów, tylko zamieszki organizowane przez Zachód, w tym Polskę i Litwę, że Polska chciała zacząć wojnę z Białorusią i przechwycić Kresy, znowu powrócono do kwestii 17 września.

Czytaj także: 

• NASZ WYWIAD. Badacz Memoriału Aleksander Gurjanow: część dokumentów w sprawie Katynia jest wciąż utajnionych

• NASZ WYWIAD Historyk Memoriału Nikita Pietrow: w Rosji nikt nie nazywa Józefa Stalina i NKWD zbrodniarzami. I tak samo jest w przypadku zbrodni i represji Wielkiego Terroru. Są zbrodnie-nie ma kary

17 września ma być znów wysunięty na pierwszy plan, by stworzyć wówczas święto jedności narodowej. Taki plan ma jawnie antypolskie i szerzej antyzachodnie ostrze.

Dwie proponowane daty, 17 września i 14 listopada, pozwalają na pewne niuanse. 17 września to początek kolejnego rozbioru Polski, II wojny światowej, akt agresji ZSRR przeciwko Polsce.

14 listopada to data o spokojniejszym wydźwięku – jakoby akt dokonania sprawiedliwości i połączenia dwóch części narodu.

REKLAMA

Pytanie zatem, jaką decyzję podejmie Łukaszenka

• Waler Karbalewicz: spośród sojuszników Kremla jedynie Łukaszenka zdecydowanie wspiera Putina w starciu z Zachodem

To byłaby taka pochwała sowieckich czasów, wsparcie sowieckiej tradycji.

Chodzi o to, że Białoruś stała się republiką za ZSRR. Białoruskie władze wykorzystywali te kwestie – by twierdzić, że nie można krytykować sowieckiej przeszłości, historii w ZSRR, dlatego właśnie dzięki niemu Białoruś otrzymała swoją państwowość.

Na tym starają się skupiać uwagę oficjalni propagandyści Białorusi – prezentują tę sowiecką narrację.

REKLAMA

To też tłumaczy, dlaczego ta sowiecka narracja nadal żyje w społeczeństwie – widać to po nazwach ulic w miastach i innych nawiązaniach do sowieckiej przeszłości.

***

Rozmawiała Agnieszka Marcela Kamińska, PolskieRadio24.pl