"Grabież dóbr kultury nie ulega przedawnieniu". Szef MKiDN upomina się o zwrot zrabowanych dzieł

Tekst polskiego wicepremiera nawiązuje do 83. rocznicy zaatakowania Polski przez hitlerowskie Niemcy. Gliński przypomina w nim o masowych kradzieżach dzieł sztuki popełnionych przez okupantów, które pozostawiły "dojmujące poczucie straty w polskiej kulturze". Dodaje, że te straty, mimo upływu ponad 80 lat od wybuchu II wojny światowej, nadal są odczuwalne i bolesne.

516 tys. utraconych dzieł

Według Glińskiego baza strat wojennych, prowadzona przez kierowany przez niego resort kultury i dziedzictwa narodowego, liczy blisko 66 tys. obiektów, co - jak zaznaczył - jest "namiastką szacowanej liczby 516 tys. utraconych dzieł".

Wicepremier podkreśla, że same tylko polskie muzea pozbawione zostały w przybliżeniu 50 proc. swoich zbiorów, straty bibliotek ocenia się zaś na 70 proc. stanu przedwojennego. Dodaje, że szacunki te są jednak z całą pewnością zaniżone, ponieważ dokumentacja kolekcji i bibliotek zwykle była również rekwirowana lub celowo niszczona.

"Ze względu na szczególny charakter dzieł sztuki oraz ich wartość pozamaterialną zwrot zagrabionych obiektów do miejsca, z którego zostały skradzione, to najwłaściwsza forma zadośćuczynienia, niezależna od rozwiązań takich jak reparacje, digitalizacja czy wykonywanie kopii" - pisze Gliński. Zaznacza, że restytucja to proces ciągły i nieskończony, a państwo polskie nigdy nie ustanie w jego realizacji.

Zobacz również:

• Reparacje wojenne. Sellin: pojednanie polsko-niemieckie musi być budowane na sprawiedliwości
• Dr Konrad Graczyk: II wojna światowa ma nie tylko polityczny, ale i prawny wymiar

"Wchodząc w nowy obszar restytucji dóbr kultury, jakim są ostatnie przykłady zwrotów zagrabionych dóbr kolonialnych do państw ich pochodzenia, dokonywanych przez zachodnioeuropejskie muzea, pamiętajmy, że ciągle jeszcze niezamknięte są kwestie restytucji dzieł sztuki zrabowanych w czasie II wojny światowej" - podkreśla polski wicepremier.

***

Tekst został opublikowany wspólnie z polskim miesięcznikiem "Wszystko Co Najważniejsze" w projekcie historycznym z Instytutem Pamięci Narodowej i Polską Fundacją Narodową.

Zobacz również: Arkadiusz Mularczyk w "Sygnałach dnia"

kp