Rusza unijny szczyt. Rozmowy z sekretarzem generalnym ONZ. Sankcje na Białoruś tematem spornym

Wszystko dlatego, że Portugalia i sam Antonio Guterres, powołując się na bezpieczeństwo żywnościowe, chcą wyłączenia z restrykcji białoruskiego potaszu, czyli soli potasowych, by umożliwić ich tranzyt przez Unię do biedniejszych krajów Afryki. Na łagodzenie restrykcji nie zgadza się przede wszystkim Litwa, wspierana przez Polskę. To jest powód, dla którego prace nad kolejnymi sankcjami wobec Białorusi od dwóch miesięcy utknęły w miejscu.

Wilno i Warszawa mówią, że wskazywanie na unijne sankcje jako zagrożenie dla bezpieczeństwa żywnościowego to uleganie rosyjskiej propagandzie i dezinformacji.

- Nie ma niedoboru na światowym rynku białoruskich soli potasowych i na pewno nie w krajach Afryki. Białoruski potasz był eksportowany do Ameryki Łacińskiej, ponad 70 procent sprowadzała Brazylia, która jednak stopniowo zastępuje go dostawami z Kanady - powiedział jeden z litewskich dyplomatów.

Możliwe rozmrożenie sankcji?

Podkreślił, że złagodzenie sankcji będzie się wiązało ze skreśleniem z listy sankcyjnej kilku białoruskich oligarchów zajmujących się handlem nawozami. Podobnego zdania jest ambasador Polski przy Unii Andrzej Sadoś.

- Pod pretekstem dyskusji na temat międzynarodowego bezpieczeństwa żywnościowego pewne osoby chcą odmrażania aktywów sankcjonowanych oligarchów. My po prostu uważamy, że to oszustwo. Chcemy nakładania sankcji, ale nie chcemy być szantażowani, aby pod pretekstem międzynarodowego bezpieczeństwa żywnościowego znosić istniejące sankcje nałożone nawet nie za udział Białorusi w rosyjskiej inwazji, ale za sfałszowanie wyborów, prześladowania opozycji i Polaków na Białorusi - podkreślił ambasador Polski przy Unii.

Posłuchaj

Szczyt UE - wojna na Ukrainie, sankcje wobec Białorusi (Beata Płomecka/IAR) 1:13

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Andrzej Sadoś dodał, że potasz jest głównym produktem eksportowym Białorusi, złagodzenie sankcji oznaczać będzie wspieranie finansowe aparatu represji w Mińsku.

- I wszelkiego rodzaju działania, żeby umożliwić eksport tego potaszu przez terytorium Unii Europejskiej, są dużym błędem - powiedział ambasador Polski przy Unii.

Bezprawna adopcja dzieci

Spotkanie z sekretarzem generalnym ONZ Polska chce wykorzystać też, by zwrócić uwagę na problem porywanych dzieci z terenów okupowanych Ukrainy i wywożonych do Rosji, gdzie są przymusowo adoptowane.

- Widzimy tu rolę dla ONZ-tu - Rady Praw Człowieka ONZ, Zgromadzenia Ogólnego ONZ, Trzeciego Komitetu Zgromadzenia Ogólnego, Komitetu Praw Dziecka - wyliczał polski ambasador.

W sprawie porywanych ukraińskich dzieci Polska przygotowuje wspólną inicjatywę z Komisją Europejską. Minister do spraw europejskich Szymon Szynkowski vel Sęk mówił kilka dni temu w Brukseli, że jednym z działań będzie międzynarodowa konferencja.

• Polska za dozbrojeniem Ukrainy i nałożeniem kolejnych sankcji na Rosję. Rusza szczyt UE
• Międzynarodowy Fundusz Walutowy porozumiał się z Ukrainą. Ponad 15 mld dolarów dla zniszczonej gospodarki

- Ona może być takim dobrym punktem do, po pierwsze, zwrócenia opinii publicznej na cały problem, ale też do zebrania opinii ekspertów do skoordynowania różnych inicjatyw, ale to nie może być tylko spotkanie i wydarzenie czy konferencja. To musi być szereg działań towarzyszących - powiedział minister Szynkowski vel Sęk, dodając, że te działania nie zakończa się w najbliższych miesiącach.

- To ma być realne wsparcie dla Ukrainy w ściganiu sprawców tych zbrodni, ale też w poszukiwaniu samych dzieci - podkreślił minister do spraw europejskich.

Po spotkaniu z sekretarzem generalnym ONZ i krótkiej rozmowie z przewodniczącą Parlamentu Europejskiego przywódcy 27-mki połączą się z prezydentem Ukrainy Wołodymyrem Zełenskim i będą dyskutować na temat dalszego wsparcia wojskowego. W poniedziałek unijne kraje uzgodniły plan dostaw amunicji dla Ukrainy. Chodzi o wspólne zamówienia i zakupy pocisków - na ten cel ma być przeznaczony miliard euro z Europejskiego Funduszu Pokojowego.

***

Kolejny miliard ma być na pokrycie kosztów tych krajów, które ze swoich zapasów przekażą Ukrainie amunicję. W Unii trwa dyskusja nad zwiększeniem Funduszu o kolejne 3,5 miliarda euro. Polska apeluje o szybkie decyzje w tej sprawie. Warszawa zabiega też o terminarz negocjacji akcesyjnych dla Ukrainy, która mimo wojny robi postępy w reformach gospodarczych i politycznych.

Kolejne tematy unijnego szczytu to migracja, konkurencyjność oraz energia.

IAR/Beata Płomecka/as