"Nikt tego się nie spodziewał, dlatego zostaliśmy w Mariupolu". Wojenne kalendarium: te daty Rosja zapisała krwią

Raport Human Rights Watch, SITU Research i Truth Hounds przypomina i odtwarza chronologię niektórych wydarzeń, które miały miejsce w Mariupolu po rosyjskiej inwazji na pełną skalę, by nie uległy zapomnieniu. Jednym z celów raportu jest dokumentacja choć niewielkiej części zbrodni, których dokonano podczas rosyjskiej agresji i następnie podczas okupacji Mariupola.

Czas ostrzałów i bombardowań

Rosja zaczęła atak na Mariupol na samym początku pełnoskalowej inwazji, 24 lutego 2022 roku, by uzyskać dostęp do tego strategicznego portu i stworzyć korytarz lądowy między okupowanymi terenami na wschodzie Ukrainy i Półwyspem Krymskim.

Mariupol to miasto strategicznie położone nad Morzem Azowskim, o wielkim znaczeniu przemysłowym, gospodarczym, logistycznym, militarnym. To wrota Ukrainy na scenę gospodarki globalnej: kluczowy port ukraiński, umożliwiający eksport stali, węgla, zboża, innych produktów rolnych. Mariupol był siedzibą potężnych ukraińskich kompleksów przemysłowych: zakładów metalurgicznych i hut stali.

Raport Human Rights Watch przypomina, że od 2 marca 2022 roku prowadzono oblężenie miasta, do 13 kwietnia siły okupacyjne Rosji zajęły większość miasta. 21 kwietnia Rosja ogłosiła "zwycięstwo".

Wcześniej przez kilka miesięcy Rosja atakowała miasto czołgami, moździerzami, ciężką artylerią i bombami zrzucanymi z samolotów. Powodowały one duże straty wśród ludności cywilnej.

Szacuje się, że na początku marca 450 tys. mieszkańców Mariupola zostało uwięzionych pod gradem ostrzałów. Wielu chroniło się w piwnicach, bez dostępu do wody, żywności, ciepła. Rosyjskie ostrzały i bombardowania w poważnym stopniu zniszczyły infrastrukturę miasta, w tym sieć elektryczną, wodociągową, systemy ogrzewania, łączności. Tysiące cywilów zginęły podczas walk i z powodu skrajnie trudnych warunków życia.

Dramatyczne wydarzenia: krwawe daty

W raporcie HRW można zapoznać się ze szczegółowym opisem części dramatycznych wydarzeń, z którymi mierzyli się codziennie mieszkańcy Mariupola. Dają one wyobrażenie o skali cierpień, przez jakie musieli przejść.

9 marca 2022 roku bomba lotnicza o wadze 500 kg spadła na główny szpital miejski w centrum Mariupola. Była to jedna z wielu placówek medycznych zniszczonych lub uszkodzonych podczas rosyjskich ataków na miasto.

Przy ulicy Mytropolickiej 98 11 marca 2022 roku doszło do ataku bombowego, w wyniku którego uszkodzonych zostało 93 proc. mieszkań w wieżowcach w okolicy. Jak zaznaczono w raporcie HRW, bombardowanie cywilnych dzielnic z powietrza jest stałą praktyką Rosji, powoduje ono dużą liczbę ofiar śmiertelnych wśród cywilów. Miało to miejsce także np. w Iziumie.

Teatr dramatyczny, przed którym ogromnymi literami, widocznymi na zdjęciach satelitarnych, napisano ostrzeżenie "dzieci", był w marcu miejscem schronienia dla wielu osób. Tak było z wieloma budynkami publicznymi. Niemniej jednak 16 marca 2022 roku teatr został zbombardowany. Dokładna liczba ofiar nie jest znana. Wiadomo, że wówczas w budynku przebywało kilkaset osób.

Ewakuacja

Jak zaznaczono w raporcie, w pierwszej połowie marca 2022 r. opuszczenie oblężonego miasta było niemożliwe. Władze ukraińskie oskarżały także siły rosyjskie o utrudnianie dotarcia pomocy humanitarnej do miasta.

Walki trwały, jednak dzięki tzw. porozumieniom "o zawieszeniu broni" od połowy marca i w kwietniu dziesiątki tysięcy ludzi uciekły z Mariupola do Zaporoża. Ci, którzy mieli sprawne samochody, gromadzili się i wyjeżdżali w kolumnie, razem. Część uciekła jednak pieszo.

Jak zaznaczono, przejazd na odcinku krótszym niż 300 km mógł zajmować 2-3 dni z powodu częstych kontroli na trasie. Było to szczególnie trudne dla osób chorych, starszych, nie w pełni sprawnych. Wyjeżdżające z Mariupola osoby zatrzymywano, przesłuchiwano na rosyjskich posterunkach.

Dopiero 30 kwietnia miała miejsce pierwsza oficjalna ewakuacja ludności cywilnej z Mariupola na tereny kontrolowane przez Ukrainę, później w ewakuacjach brały udział także Organizacja Narodów Zjednoczonych i Międzynarodowy Komitet Czerwonego Krzyża.

17 maja poddawać zaczęły się oddziały ukraińskie, które heroicznie broniły się w zakładach Azowstal. Otrzymały bowiem taki rozkaz i ostatecznie zdecydowały się mu podporządkować.

Niedługo potem, w czerwcu 2022 roku, Rosja rozpoczęła wyburzanie uszkodzonych budynków Mariupola.

****

****

Zobacz także inne artykuły opisujące treść raportu, zamieszczone na portalu PolskieRadio24.pl. Dotyczą one ofiar śmiertelnych i skali zniszczeń, krwawego kalendarium Mariupola, wymazywania przez Rosjan ukraińskiej tożsamości miasta, odpowiedzialności Rosjan za zbrodnie wojenne.

• "Apokalipsa, widok ciał to codzienność". Rosja przyniosła do Mariupola zniszczenie i śmierć
• Rosja wymazuje tożsamość Mariupola. Dlatego tak ważna jest pamięć i dokumentacja
• "Nikt tego się nie spodziewał, dlatego zostaliśmy w Mariupolu". Wojenne kalendarium: te daty Rosja zapisała krwią
• Mariupol - miejsce przerażających zbrodni wojennych. Odpowiada za nie Putin i liczni wykonawcy jego polityki

***

***

Więcej na ten temat w raporcie HRW.

***

Na podstawie raportu HRW - tekst opracowała Agnieszka Marcela Kamińska, PolskieRadio24.pl. Materiały wideo: Paweł Kurek, PolskieRadio24.pl

Dostępna jest także pełna wersja raportu HRW >>>

***

***

Zobacz także: wideo Human Rights Watch: