Kardiochirurg kontra ranny weteran. Będzie druga tura wyborów w Iranie

W zaplanowanej na najbliższy piątek drugiej turze wyborów wyborów w Iranie zwolennik reform Masud Pezeszkian zmierzy się z konserwatywnym byłym negocjatorem porozumienia nuklearnego Sajedem Dżalilim.

Rzecznik komisji wyborczej Mohsen Eslami ogłosił, że z 24,5 mln oddanych w pierwszej turze głosów Pezeszkian uzyskał 10,4 mln, a Dżalili - 9,4 mln. Przewodniczący jednoizbowego parlamentu Mohammed Bagher Kalibaf zdobył 3,3 mln głosów, a szyicki duchowny Mostafa Pourmohammadi - ponad 206 tys.

Uprawnionych do głosowania było ok. 61 mln Irańczyków. Wybory mają wyłonić następcę prezydenta Ebrahima Raisiego, który 19 maja zginął w katastrofie śmigłowca.

REKLAMA

Frekwencja to cios dla rządzących

Około 40-procentowa frekwencja w pierwszej turze jest ciosem dla rządzących, dla których udział w głosowaniu jest wskaźnikiem ich legitymizacji - ocenił portal dziennika "New York Times".

Irańskie prawo wymaga, aby zwycięzca uzyskał ponad 50 proc. wszystkich oddanych głosów. W przeciwnym wypadku dwóch kandydatów z najlepszymi wynikami przechodzi do tury drugiej organizowanej tydzień później.

W historii Iranu miała miejsce tylko jedna druga tura wyborów prezydenckich: w 2005 roku, kiedy konserwatywny populista Mahmud Ahmadineżad pokonał byłego prezydenta Akbara Rafsandżaniego.

REKLAMA

Kim są kandydaci?

70-letni Pezeszkian, z wykształcenia kardiochirurg, reprezentuje w parlamencie Iranu okręg wyborczy z prowincji Azerbejdżan Wschodni, położonej w północno-zachodnim Iranie.

W przeszłości pełnił funkcję ministra zdrowia i edukacji medycznej w rządzie prezydenta reformatora Mohammada Chatamiego.

Pezeszkian kandydował w wyborach prezydenckich w 2013 roku, z których się wycofał. Jego kandydatura nie została dopuszczona w wyborach z 2021 roku.

59-letni Dżalili, doktor nauk politycznych, pełnił m.in. funkcję wiceministra spraw zagranicznych do spraw europejskich i amerykańskich i doradcy najwyższego przywódcy Iranu Alego Chameneia.

REKLAMA

Na prezydenta kandydował już w latach 2013 i 2021, w drugim przypadku wycofując się na rzecz Ebrahima Raisiego. Jest weteranem wojny irańsko-irackiej, w której stracił część prawej nogi.

Wszystkie kandydatury w wyborach muszą być zatwierdzone przez Radę Strażników Iranu, do której zadań należy m.in. interpretacja konstytucji, nadzór nad wyborami i dopuszczanie kandydatów na członków Zgromadzenia Ekspertów, prezydenta i członków parlamentu.

Zagrożenie nową wojną z Hezbollahem

Wybory odbywają się w momencie, gdy na Bliskim Wschodzie grozi wybuch nowej regionalnej wojny - Izraela z libańskim Hezbollahem.

Zarówno szyickie ugrupowanie z Libanu, jak i palestyński Hamas toczący wojnę z Izraelem od października 2023 roku, są od lat wspierane przez reżim w Teheranie. W kwietniu Iran przeprowadził swój pierwszy w historii bezpośredni atak na Izrael.

REKLAMA

Przedterminowe wybory w Iranie ogłoszono w związku ze śmiercią prezydenta Ebrahima Raisiego. Polityk zginął w katastrofie śmigłowca 19 maja.

***

Zobacz również:

• Prezydent Iranu i szef MSZ zginęli w katastrofie śmigłowca 
  
• Sytuacja kobiet we współczesnym Iranie. Ekspertka: reżim jest bardzo okrutny

[PODCAST ŚWIAT] Czy reżim w Iranie upadnie?

IAR, PAP/in./

REKLAMA