Joe Biden stanął na czele sojuszu w decydującej walce. Przypominamy jego pierwszą wizytę w Polsce

Prezydent USA Joe Biden, który miesiąc po inwazji odwiedził Polskę w marcu 2022 roku, pragnął pojechać także na Ukrainę. Mówił wprost, że nie pozwolono mu na to ze względów bezpieczeństwa. De facto zbliżył się do ukraińskiej granicy najbardziej jak mógł, gdy w Rzeszowie, tuż przy granicy z Ukrainą, odwiedził stacjonujących tam amerykańskich żołnierzy.

Tak jednoznaczny gest był bardzo ważny również z tego względu, że na początku były wątpliwości co do tego, jaką politykę będą prowadziły Stany Zjednoczone w obliczu rosyjskiej agresji. Potępienie działań Rosji było oczywiście rzeczą przesądzoną, ale naprawdę ważny był stopień zaangażowania Waszyngtonu w pomoc dla ogarniętej wojną Ukrainy i zagrożonych rosyjską agresją państw Wschodu, a także w działania na rzecz konsolidacji państw NATO, zwłaszcza zachodniej Europy, gdzie zbyt częste było przekonanie, że tej części kontynentu nie dotyczy zagrożenie ze strony Rosji.

Prezydent przybył z nadzwyczajnego szczytu NATO

Pierwsza wizyta Bidena w Polsce za jego prezydentury odbyła się 25-26 marca 2022 roku - niemal dokładnie miesiąc po rozpoczęciu przez Rosję pełnoskalowej inwazji na Ukrainę (24 lutego 2022 roku). Amerykański prezydent odwiedził wówczas Rzeszów i Warszawę. Potwierdził zobowiązania wynikające z uczestnictwa w Sojuszu NATO.

Wcześniej, 23 marca 2022, roku prezydent USA przyleciał do Brukseli, gdzie w brał udział w specjalnym szczycie NATO, spotkaniu  przywódców G7 oraz szczycie Rady Europejskiej.

REKLAMA

Następnie  25 marca w Rzeszowie odwiedził żołnierzy amerykańskiej 82. dywizji powietrznodesantowej, którzy w tym rejonie wzmacniają obronność wschodniej flanki NATO. Amerykański przywódca zjadł z wojskowymi pizze pepperoni i jalapeno. O tym posiłku mówił cały świat, ale ostra papryczka dała mu się we znaki, o czym szczerze wspomniał podczas wygłaszanego później przemówienia.

Także w Rzeszowie bowiem razem z Andrzejem Dudą spotkał się z osobami z organizacji świadczących pomoc uchodźcom z Ukrainy.

Wieczorem 25 marca Joe Biden przybył do Warszawy. Tam spotkał się z prezydentem Polski Andrzejem Dudą i z delegacjami obu państw. Przedstawił także przemówienie, które także pozostanie w historii regionu i świata. Przedstawił w nim bardzo jasno stanowisko Stanów Zjednoczonych wobec agresji Rosi na Ukrainę.

REKLAMA

Przemówienie w Rzeszowie. Biden nazwał Putina zbrodniarzem wojennym

Po  spotkaniu z Andrzejem Dudą i przedstawicielami organizacji humanitarnych, pomagających Ukrainie, w Rzeszowie 25 marca, Biden wygłosił przemówienie, poświęcone w dużej części moralnemu wymiarowi tej wojny - cierpieniu, walce o zachowanie ludzkiego życia i godności. 

Biden mówił m.in., że "najważniejszą rzeczą, jaką możemy robić od samego początku, jest zjednoczenie demokracji w naszym sprzeciwie i naszych wysiłkach na rzecz ograniczenia spustoszenia, które ma miejsce z rąk człowieka, którego, jak przyznam otwarcie, uważam za zbrodniarza wojennego. I myślę, że wkrótce znajdzie to odzwierciedlenie w wymiarze prawnym”.

- To po prostu druzgocące widzieć te małe dzieci, małe dzieci, które patrzą na matki…  I nie musisz rozumieć języka, którym mówią - po prostu widzisz w oczach matek ból, gdy patrzą na swoje dzieci. Myślę, że nie ma nic gorszego dla rodzica niż widok cierpiącego dziecka - cierpienia jego dziecka. Mówię to szczerze. To nie hiperbola. Mówię to z głębi serca (…)  Jestem tutaj w Polsce, aby zobaczyć z pierwszej ręki kryzys humanitarny. I szczerze mówiąc, część mojego rozczarowania polega na tym, że nie mogę tego zobaczyć z pierwszej ręki, tak jak to bywało w innych miejscach - nie pozwolą mi, co zrozumiałe, by przekroczyć granicę - i przyjrzeć się temu, co dzieje się na Ukrainie - powiedział prezydent Biden.

Prezydent Andrzej Duda: podkreślono wagę artykułu 5. Traktatu Północnoatlantyckiego

26 marca miało miejsce spotkanie prezydentów i ich delegacji Warszawie. Dudzie towarzyszył szef BBN Paweł Soloch, a Bidenowi doradca Jake Sullivan. Następnie miało miejsce spotkanie wszystkich członków delegacji i prezydentów.

REKLAMA

Wedle komunikatu Pałacu Prezydenckiego w Warszawie, w rozmowie z Bidenem "omówiono sprawę stosunków sojuszniczych, podkreślając, że art. 5 Traktatu Północnoatlantyckiego stanowi nienaruszalną część ich relacji i że zostanie użyty wobec każdego agresora. Bardzo szczegółowo omówiono współpracę wojskową miedzy Polską a USA, w tym spodziewane zamówienia sprzętu wojskowego”.

"Rozmawiano też o możliwości pomocy dla Ukrainy przy jednoczesnym zachowaniu zasady jedności Sojuszu Północnoatlantyckiego”. 

Skład delegacji

Jak czytamy na stronie internetowej Kancelarii Prezydenta, w rozmowach w Pałacu Prezydenckim brali udział szefowie MSZ obu krajów "Zbigniew Rau i Anthony Blinken, szefowie resortów obrony Mariusz Błaszczak i Lloyd Austin, sekretarze stanu i doradcy ds. bezpieczeństwa i spraw międzynarodowych, Jakub Kumoch (który w tym roku (2023) temu zrezygnował z pracy w Kancelarii) oraz Paweł Soloch i Jake Sullivan, a także Piotr Naimski (wówczas sekretarz stanu, pełnomocnik Rządu ds. Strategicznej Infrastruktury Energetycznej), Amanda Sloat, doradca prezydenta USA, dyrektor ds. Europy, Robin Brooks, dyrektor ds. Bałkanów i Europy Centralnej oraz Samantha Power, administrator USAID oraz ambasadorowie obu krajów Marek Magierowski i Mark Brzezinski”.

Przemówienie w Warszawie

Na placu Zamkowym w Warszawie prezydent USA Joe Biden wygłosił przemówienie, które, jak zgodnie uznano, także ma historyczny charakter.

REKLAMA

Prezydent USA zaczął od nawiązania do przełomowych slów Jana Pawła II: "Nie lękajcie się”.  "Jan Paweł II przywiózł to przesłanie tutaj, do Warszawy, podczas swojej pierwszej podróży do ojczyzny jako papież w czerwcu 1979 roku. Było to przesłanie o mocy - sile wiary, sile odporności i sile narodu. W obliczu okrutnego i brutalnego systemu rządów było to przesłanie, które 30 lat temu pomogło zakończyć sowieckie represje w Europie Wschodniej. Było to przesłanie, które przezwycięży okrucieństwo i brutalność tej niesprawiedliwej wojny” - powiedział.

"Ta bitwa również nie zostanie wygrana w ciągu dni ani miesięcy. Musimy przygotować się na długą walkę, która nas czeka” - mówił także Joe Biden.

"Odważny  opór Ukraińców jest częścią większej walki o podstawowe zasady demokracji, które łączą wszystkich wolnych ludzi: rządy prawa, uczciwe i wolne wybory, wolność słowa i zgromadzeń, wolność wyznawania wiary według własnego wyboru, wolność prasy. Zasady te są niezbędne w wolnym społeczeństwie. Ale zawsze były one zagrożone, zawsze toczyły się o nie bitwy. Każde pokolenie musiało walczyć z moralnymi przeciwnikami demokracji. Taki jest świat, bo świat, jak wiemy, jest niedoskonały. Apetyty i ambicje nielicznych zawsze dążą do zdominowania życia i wolności wielu” - mówił.

"Historia wielokrotnie pokazuje, że największy postęp następuje po najciemniejszych chwilach. A historia pokazuje, że jest to zadanie naszych czasów, zadanie tego pokolenia”  - podkreślał także Biden.

REKLAMA

• "Rosja od początku chciała przemocy". Historyczne przemówienie Joe Bidena w Warszawie 

Biden wskazywał także, że Moskwa od początku planowała wojnę, choć się tego wypierała.

- Rosja od początku była nastawiona na przemoc. Wiem, że nie wszyscy z was wierzyli nam, kiedy powtarzaliśmy: "Oni zamierzają przekroczyć granicę. Zaatakują”.  On wielokrotnie zapewniał: "Nie interesuje nas wojna”.  Wielokrotnie powtarzał, że nie najedzie na Ukrainę. Wielokrotnie powtarzał, że rosyjskie wojska wzdłuż granicy były tam na "szkoleniu”  - wszystkie180 000 - przypominał wówczas Joe Biden.

- Mamy święty obowiązek obowiązek wynikający z artykułu 5, by bronić każdego centymetra terytorium NATO z całą siłą naszej zbiorowej siły” - mówił także.

REKLAMA

Wcześniej w niedzielę prezydent Joe Biden odwiedził też punkt pomocy Ukraińcom na Stadionie Narodowym w towarzystwie premiera Mateusza Morawieckiego i prezydenta Warszawy Rafała Trzaskowskiego.

Efekty wizyty

Prezydent Joe Biden, być może z racji na swoje doświadczenie, umiał nadać wojnie ludzki wymiar - który ma każde ludzkie cierpienie. Putina już na samym początku wojny nazywał nie tylko zbrodniarzem, ale i rzeźnikiem.  To czyniło go wiarygodnym w oczach ofiar i tych, którym przyszło wspierać Ukrainę w obliczu rosyjskiej inwazji.

Wizyta Bidena była manifestacją poparcia dla Ukrainy, ale i wschodnich krajów NATO w obliczu rosyjskiej agresji.

REKLAMA

Pokazywała, że USA zajmują jasne stanowisko w kwestii wojny na Ukrainie i potwierdzają zobowiązania sojusznicze w ramach NATO. Jak się okazało, i jak zapowiadał w swoim warszawskim przemówieniu Joe Biden, był to dopiero początek drogi, długiej wojny.

***

Opracowała Agnieszka Marcela Kamińska, PolskieRadio24.pl

REKLAMA