Nagroda Nobla w dziedzinie chemii za opracowanie mikroskopii fluorescencyjnej
Eric Betzig, Stefan W. Hell i William E. Moerner zostali laureatami Nagrody Nobla w dziedzinie chemii. Dzięki nim badania mikroskopowe mogą być znacznie bardziej precyzyjne.
2014-10-08, 13:13
Posłuchaj
Nobliści przełamali wcześniejsze ograniczenia, jakie były cechą mikroskopów optycznych. Z obliczeń wynikało, że nigdy nie będziemy w stanie uzyskaćwiększej czułości niż 200 nanometrów, to pięćset razy mniej niż grubość ludzkiego włosa, przez co obrazy bakterii czy części składowych komórki były niewyraźne. Wirusów czy białek nie było widać prawie wcale
Nagrodzeni naukowcy wykorzystali jednak laserowe światło niebieskie i otaczające je światło czerwone, dzięki czemu można było zobaczyć obrazy z dokładnością co do kilku nanometrów. Był to duży przełom. - Ludzie sądzili, że skoro ta bariera istniała od 1873 roku, to próba jej pokonania jest szaleństwem - mówił jeden z nagrodzonych Stefan W. Hell.
Ponadto tegoroczni nobliści opracowali metodę wzbudzania białek, które przez to emitują światło i są łatwiejsze do zaobserwowania. Dzięki tej nanoskopii można obserwować procesy zachodzące wewnątrz żywych struktur bez niszczenia ich, co pomaga w badaniach na przykład choroby Alzheimera, Parkinsona oraz obserwowaniu zmian w mózgu podczas procesu uczenia się.
Nagrodzono dwa różne odkrycia. Metoda STED (stimulated emission depletion miscroscopy) została opracowana przez Stefana Hella w 2000 roku. Korzysta ona z wiązek laserowych.
REKLAMA
Eric Betzig i William Moerne wynaleźli inną metodę, mikroskopię jednomolekułową. Polega ona na włączaniu i wyłączaniu fluorescencji pojedynczych molekuł. Dzięki temu można je obejrzeć. Metoda ta została wykorzystana doświadczalnie po raz pierwszy w 2006 roku przez Erica Betziga.
Laureatów ogłosił Staffan Normark, sekretarz Szwedzkiej Królewskiej Akademii Nauk.
Nagroda Nobla wynosi 8 milionów koron szwedzkich, czyli 871 tysięcy euro. Poza tym laureat dostaje dyplom i medal. Naukowcy nagrodzeni w dziedzinie chemii podzielą się nagrodą po równo.
REKLAMA
NAGRODY NOBLA 2014 - zobacz serwis specjalny >>>
Badali oni związki chemiczne na wiele różnych sposobów, także w sposób teoretyczny, dzięki modelom i wyliczeniom. W nowatorski sposób częściowo połączyli niezgodne światy mechaniki klasycznej i kwantowej.
IAR, bk
REKLAMA