Będą ważne zmiany w Sądzie Najwyższym USA. Ostry spór o obsadę wakatu

Posłuchaj

W Stanach Zjednoczonych w wieku 79 lat zmarł konserwatywny sędzia Sądu Najwyższego Antonin Scalia. Z Waszyngtonu relacja Marka Wałkuskiego (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Antonin Scalia został nominowany do Sądu Najwyższego prze prezydenta Ronalda Reagana w 1986 roku.
Należał do najbardziej konserwatywnych członków Sądu Najwyższego. Reprezentował teorię "oryginalizmu", według której amerykańska konstytucja ma stałe znaczenie, które nie zmienia się z czasem.

Znany z barwnej osobowości i poczucia humoru Scalia był zdecydowanym przeciwnikiem aborcji i małżeństw homoseksualnych.

Dotychczas pięciu z dziewięciu sędziów Sądu Najwyższego miało konserwatywne poglądy, czterech uznawano za liberalnych. Nominowanie przez Baracka Obamę następcy Scalii może zmienić ten układ.

Opór Senatu

Republikanie apelują do prezydenta, by pozostawił decyzję w tej sprawie swojemu następcy. Jeśli tak się nie stanie, to - ich zdaniem - republikańska większość w Senacie powinna zablokować kandydata Obamy.

Sędziów Sądu Najwyższego mianuje prezydent jednak Senat - obecnie kontrolowany przez Republikanów - musi zatwierdzić jego nominację.

Barack Obama zapowiedział jednak, że wskaże osobę, która może zastąpić zmarłego. - Planuję wypełnić konstytucyjny obowiązek i nominować w odpowiednim czasie następcę sędziego Scalii - powiedział Obama w specjalnym oświadczeniu, jakie wygłosił w Białym Domu.

Mam na to trochę czasu, podobnie, jak Senat, by wypełnił swoje powinności co do przesłuchania go i głosowania o czasie. Te obowiązki traktuję poważnie i tak postępować powinni wszyscy - oświadczył.

Prezydent nie wymienił jednak żadnego nazwiska ewentualnego kandydata, podkreślając, że nie jest to odpowiedni moment. - Teraz jest czas na wspominanie sędziego Scalii - podkreślił, składając kondolencję żonie i rodzinie zmarłego.

Obama powiedział, że Scalia - "genialny umysł prawny o barwnych poglądach", całe swe życie "poświęcił demokracji i rządom prawa". Był synem imigranta z Włoch, ojcem 9 dzieci, miłośnikiem opery i polowań - podkreślił.

Ostateczny głos Sądu Najwyższego

Dotychczasowa konserwatywna większość sędziów blokowała wiele inicjatyw Obamy jak np. w kwestii reformy prawa imigracyjnego, ograniczenia dostępu do broni palnej, czy walki ze zmianami klimatu.

Sąd Najwyższy jest najwyższym organem w systemie sądownictwa USA. Składa się z 9 sędziów, którzy sprawują tę funkcję dożywotnio. Jest ostateczną instancją apelacyjną nad wszystkimi sądami federalnymi oraz nad sądami stanowymi w sprawach dotyczących prawa federalnego.

Rozpatruje też jako pierwsza i ostatnia instancja niektóre nieliczne sprawy. Sąd Najwyższy ma też ostateczny głos w interpretacji federalnego prawa konstytucyjnego.

PAP/IAR/iz