Obchody Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. Prezydent zasadził Dąb Pamięci

Posłuchaj

Andrzej Zawistowski tłumaczy, że podczas lekcji młodzież dowie się, jak wielką stratą dla Polski było wymordowanie z rozkazu Stalina około 22 tysięcy Polaków (IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Andrzej Duda dziękował zebranym za przybycie na - jak mówił - zaległą uroczystość. Przypomniał, że w kwietniu 2010 roku Dąb Pamięci w ogrodach Pałacu mieli zasadzić ówczesny prezydent Lech Kaczyński i szef Stowarzyszenia Parafiada, ojciec Józef Joniec - inicjator programu Dęby Pamięci. Obaj zginęli w katastrofie smoleńskiej. 

Prezydent mówił, że zasadzony w ogrodach Pałacu Prezydenckiego dąb nie jest wyłącznie symbolem pamięci o ofiarach Katynia, ale też siły Rzeczpospolitej i naszego narodu, której "nie odebrał Katyń i nie odebrała smoleńska ziemia".

PAP/Jacek Turczyk

Prezydent poinformował też, że rozpoczęła się akcja sadzenia 21857 Dębów Pamięci w Polsce ku czci tylu ofiar Zbrodni Katyńskiej.

"Ta zbrodnia dotknęła całego narodu"

Kolejnym elementem dzisiejszych obchodów Dnia Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej jest lekcja w Pałacu Prezydenckim prowadzona przez podsekretarza stanu w KP Wojciecha Kolarskiego, Kamilę Sachnowską i dr Andrzeja Zawistowskiego z Biura Edukacji Publicznej IPN. Ma w niej uczestniczyć ok. 100 młodych ludzi z całego kraju.

Zbrodnia katyńska - jak zapowiadają prowadzący lekcję - ma zostać ukazana zarówno "w wymiarze ludzkim, jak i społecznym" przez indywidualne losy zamordowanych. Na zakończenie lekcji młodzież ma otrzymać kopie guzików od mundurów zamordowanych oficerów, symbolizujące pamięć o ofiarach Katynia.

- Przede wszystkich trzeba sobie uświadomić, że ta zbrodnia dotknęła całego narodu, a z rąk sowietów zginęli nie tylko oficerowie Wojska Polskiego, ale także naukowcy, lekarze, urzędnicy, czyli elita II Rzeczpospolitej zamieszkująca głównie Kresy - tereny zajęte w 1939 roku przez Związek Radziecki - mówi Andrzej Zawistowski.

Andrzej Zawistowski przypomina, że Polacy zostali zamordowani w Katyniu i innych miejscach Związku Radzieckiego, ponieważ byli niebezpieczni dla okupantów - zarówno Niemców, jak i Rosjan. Zbrodnia katyńska była odpowiednikiem niemieckiej akcji AB, w której to Niemcy mordowali polskie elity. Sowieci wiedzieli, że dopóki będą żyli ludzie, którzy po zakończeniu wojny będą w stanie rozpocząć budowę wolnej Polski, to nie będą w stanie w pełni zniewolić Polski.

Kamila Sachnowska z IPN podkreśla, że trzeba uświadomić wszystkim, kto należał do elity II Rzeczpospolitej i co oznaczało jej zniszczenie. Polacy powinni wiedzieć, że Polska w zbrodni katyńskiej straciła ludzi, których potencjał był nie do przecenienia, którzy bardzo wiele Polsce mogli dać. Poza tym - dodaje Kamila Sachnowska - zbrodnia katyńska oznaczała nie tylko śmierć 22 tysięcy osób, ale była tragedią dla ich rodzin, które nie wiedziały, co się stało i przez lata nie mogły głośno mówić, kto dokonał mordu.

Zbrodnia katyńska w serwisie RADIA WOLNOŚCI >>>

***

Do zbrodni katyńskiej doszło po sowieckiej agresji na Polskę 17 września 1939 r., kiedy do niewoli w ZSRR dostało się ok. 15 tys. oficerów. Decyzja o ich wymordowaniu - jako wrogów komunizmu i Związku Radzieckiego - zapadła na najwyższym szczeblu.

Zgodnie z dekretem władz ZSRR, podpisanym przez Stalina 5 marca 1940 r., NKWD rozstrzelało wiosną tego roku ok. 22 tys. obywateli polskich, w tym 15 tys. oficerów, policjantów, funkcjonariuszy straży granicznej i służby więziennej. Zbrodnia wyszła na jaw 13 kwietnia 1943 r. Data ta jest obecnie symboliczną rocznicą zbrodni.

- Różne są daty dotyczące pierwszej informacji o odkryciu grobów katyńskich. Ale w naszym środowisku była zawsze obchodzona, nawet kiedy jeszcze nie można było mówić o Katyniu, data 13 kwietnia. Długo trwała dyskusja, który dzień uznać za taki symboliczny. I jednak uznaliśmy, że ten komunikat o odnalezieniu grobów wydany przez Niemców 13 kwietnia się rozpropagował, chociaż jest oczywiście dyskusyjne, że czcimy dzień, kiedy ogłosili o tej zbrodni właśnie Niemcy. Data ta później się jeszcze utwierdziła, bo paradoks chciał, że agencja TASS właśnie 13 kwietnia w 1990 r. oświadczyła, że jednak Rosjanie się przyznają do Katynia - powiedziała prezes Federacji Rodzin Katyńskich Izabella Sariusz-Skąpska.

"Cały kwiecień jest ciężkim okresem"

Jak zaznaczyła, 13 kwietnia jest dniem, który w rodzinach, "w ciszy, w samotności" jest obchodzony jako ta najtragiczniejsza data, kiedy "ludzie już zaczęli ostatecznie tracić nadzieję, że ich bliscy żyją". - A równocześnie jest to początek kłamstwa katyńskiego, bo po 13 kwietnia 1943 r. przyszła niebawem okupacja sowiecka mówiąca, że jest to prowokacja niemiecka. Także ta data jakoś zawsze wiązała się mocno z tą zbrodnią - zaakcentowała Sariusz-Skąpska.

Podkreśliła, że cały kwiecień jest dla bliskich ofiar zbrodni ciężkim okresem. - Bo przecież nasi bliscy ginęli przez cały ten czas. Dlatego to wszystko jest wielopłaszczyznowe i wśród wszystkich możliwych dat na upamiętnienie wybraliśmy właśnie 13 kwietnia. Za każdym razem też bardzo podkreślamy, że to jest Dzień Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej, bo już się zdarzało, że ktoś skracał nazwę do "Dnia Pamięci Zbrodni Katyńskiej". A zbrodni się nie czci, czci się ofiary, dlatego zależy nam, by przypominać, że to jest dzień pamięci właśnie tych ofiar - dodała prezes Federacji Rodzin Katyńskich.

Uroczyste otwarcie Muzeum Katyńskiego:

TVN24/x-news

KATYŃ - archiwalne dokumenty i nagrania, lista ofiar, komentarze >>>

IAR,PAP,kh