72. rocznica wyzwolenia obozu koncentracyjnego w Mauthausen-Gusen

Pierwszy obóz założono w sierpniu 1938 roku w miejscowości Mauthausen, niedaleko miasta Linz. Na jego lokalizację wybrano tereny znajdujące się w pobliżu jednego z największych austriackich kamieniołomów, w którym wydobywano granit - Wiener Graben. Z czasem kompleks był rozbudowywany o wiele podobozów. Łącznie było ich około 50, największe znajdowały się w Gusen, Mauthausen oraz Ebensee.

Napływ więźniów z Polski rozpoczął się wiosną 1940 roku do podobozu Gusen. Miejsce to zostało zbudowane między innymi z myślą o zagładzie polskiej inteligencji i duchowieństwa. Pod koniec 1944 roku trafiło tam również wielu powstańców warszawskich. Do końca funkcjonowania Gusen, Polacy stanowili w nim większość wszystkich więźniów. W sumie w obozie zginęło około 28 tysięcy obywateli polskich, wśród nich ksiądz Edmund Kałas - męczennik, który został zakatowany za to, że odmówił wyznania przed wszystkimi, że Adolf Hitler jest Bogiem. Śmierć w obozie poniósł także między innymi duchowny luterański Józef Mamica i pionier kinematografii, wynalazca Kazimierz Prószyński.

Więźniowie Mauthausen-Gusen pracowali w morderczych warunkach w kamieniołomie lub w okolicznych fabrykach, głównie zakładach zbrojeniowych. Byli też ofiarami masowych egzekucji oraz eksperymentów pseudomedycznych. W lutym 1942 roku w Mauthausen przeprowadzono pierwsze zagazowanie więźniów.

Przez obóz przeszło, według różnych szacunków, od 190 do 335 tysięcy osób, z czego zmarło od 71 do 122 tysięcy. Polacy stanowili około 25 procent wszystkich więźniów i byli najliczniejszą grupą narodowościową. Na drugim miejscu byli obywatele ZSRR i radzieccy jeńcy wojenni, następnie Żydzi, Niemcy, Austriacy i Francuzi. Łącznie Niemcy więzili ludzi około czterdziestu narodowości.

Źródło: TVP Info

mr