Gen. Jaruzelski domagał się interwencji Moskwy

Posłuchaj

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Generał Wojciech Jaruzelski prosił Rosjan o pomoc militarną w przypadku, gdyby opór Polaków przeciwko stanowi wojennemu okazał się zbyt silny - wynika z dokumentów IPN.

Moskwa nie planowała jednak interwencji, gdyż bała się odwetu Zachodu. Podważa to linię obrony Jaruzelskiego, że wprowadzenie stanu wojennego było próbą obrony Polski przez sowiecką inwazją.

Historyk, doktor habilitowany Antoni Dudek w najnowszym "Biuletynie IPN" opublikował zapis rozmowy z nocy z 8 na 9 grudnia 1981 roku między generałem Jaruzelskim i dowódcą wojsk Układu Warszawskiego marszałkiem Wiktorem Kulikowem.

Antoni Dudek wyjaśnia, że dokument jednoznacznie pokazuje intencje generała na trzy dni przed wprowadzeniem stanu wojennego. Jaruzelski mówi Kulikowowi, że poradzi sobie, jeśli "Solidarność" ograniczy się do strajków. Zaznacza jednak, że jeśli Polacy wyjdą na ulice, konieczna będzie interwencja Związku Radzieckiego, o którą prosi.

Kulikow na tę prośbę nie daje jednoznacznej odpowiedzi, ponieważ wie, że bez zgody swoich szefów w Moskwie nie może podjąć militarnych decyzji. Historyk podkreśla, że niezwykle ważny w kontekście zapisu rozmowy z Kulikowem jest też inny dokument sowieckiego Biura Politycznego. Chodzi o notatkę z posiedzenia radzieckiego politbiura z 10 grudnia. Władze w Moskwie jednoznacznie odmawiają Jaruzelskiemu udzielenia pomocy wojskowej.

Antoni Dudek zwraca uwagę, że te dokumenty dobitnie świadczą o tym, że Sowieci nie planowali interwencji, ponieważ obawiali się reakcji Zachodu. Przywódcy ZSRR uważali, że reakcja ówczesnego prezydenta Stanów Zjednoczonych Ronalda Reagana na wprowadzenie wojsk do Polski była nie do przewidzenia. Szef KGB Jurij Andropow mówił wprost, że Moskwa nie może dokonać inwazji, nawet gdyby "Solidarność" przejęła władzę, gdyż polityczne koszty interwencji byłyby zbyt duże.

Pełny tekst rozmowy Jaruzelskiego z Kulikowem będzie można przeczytać w grudniowym numerze Biuletynu Instytutu Pamięci Narodowej.