Środa Popielcowa i Wielki Post w Kościele. Zobacz, co zmieniła pandemia

- Środa Popielcowa w starożytnych księgach liturgicznych jest nazywana "głową czterdziestnicy", czyli głową Wielkiego Postu. Dziś rozpoczynamy naprawdę wyjątkowy czas, który ma nas przygotować do dobrego przeżycia Paschy Chrystusa – mówi ks. dr Cieślik, wykładowca Seminarium Duchownego Diecezji Warszawsko-Praskiej.

Powiązany Artykuł

Rusza akcja "Misjonarz na Post". Już blisko 40 tys. osób chce pomóc misjonarzom

To moment, który jest wołaniem o nawrócenie, kiedy tradycyjnie w Kościele istotna jest symbolika popiołu. W tym roku zmiany, pandemia wpłynęła także na to, jak wygląda życie Kościoła, ale znaczenie popiołu jest niezmienne. - W liturgię tego dnia wpisany jest mocny i przejmujący symbol, jakim jest popiół. To oczywiście znak przemijania, kruchości i nicości, tego, co kiedyś było, a dziś nie zostało praktycznie nic, popiół nie przedstawia żadnej wartości. To właśnie ten element zaczerpnięty ze świata naturalnego liturgia Kościoła wykorzystuje, by pokazać wiernym, że nasze życie tu na Ziemi jest kruche i przemijalne. Pandemia, jeszcze bardziej nam to wszystko unaocznia i pozwala zrozumieć. Rzeczywiście w liturgii tego dnia pojawia się popiół, który otrzymujemy na głowę. Dzisiaj nastąpiły pewne zmiany jeśli chodzi o ryt tego obrzędu – wyjaśnia duchowny.

Posłuchaj

O Wielkim Poście z ks. dr. Pawłem Cieślikiem rozmawia Przemysław Goławski 4:04

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Zmiana obrzędu

W związku z pandemią koronawirusa Kongregacja ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów wydała notę, która określiła procedury, których kapłani na całym świecie mają przestrzegać przy obrzędzie posypania głów popiołem w Środę Popielcową. Instrukcja wskazuje, że po pobłogosławieniu popiołu i pokropieniu ich wodą święconą w milczeniu, kapłan zwraca się do obecnych, recytując jeden raz wobec wszystkich formułę, którą znajdujemy w Mszale Rzymskim: "Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię" albo "Pamiętaj, że jesteś prochem, i w proch się obrócisz". "Następnie kapłan oczyszcza ręce, zakłada maskę ochronną, zasłaniając usta i nos, i posypuje głowy tym, którzy do niego przychodzą lub, jeśli to stosowne, idzie do tych, którzy stoją na swoich miejscach, nie wypowiadając żadnych słów" – czytamy w dokumencie Kongregacji.

- W Mszale znajdują się dwie formuły, którymi posługiwał się kapłan nakładając popiół: "pamiętaj, że prochem jesteś i w proch się obrócisz" i drugie zdanie zaczerpnięte z Ewangelii "nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię". Te zdania jednocześnie wprowadzają nas w treść Wielkiego Postu – zwraca uwagę liturgista.

Liturgia w Watykanie

Z powodu pandemii uroczystości Środy Popielcowej z udziałem papieża Franciszka odbędą się w bazylice watykańskiej, a nie - jak zwykle - na rzymskim Awentynie. Zmieniono również obrzęd posypywania głowy popiołem.

Papież zrezygnował z tradycyjnej procesji z bazyliki św. Anzelma do bazyliki św. Sabiny na wzgórzu awentyńskim, w której odbywała się msza święta. Nabożeństwo w bazylice watykańskiej z udziałem bardzo ograniczonej liczby wiernych rozpocznie się w porze środowej audiencji generalnej o 9.30 rano.

Uwolnienie naszej egzystencji

Papież Franciszek w swoim Orędziu na Wielki Post zwraca uwagę na cel, jaki ma czas Wielkiego Postu w przygotowaniu do Świąt Wielkiejnocy. - Wielki Post to czas wiary, to znaczy: przyjęcia Boga w naszym życiu i umożliwienia Mu "zamieszkiwania" z nami. Post oznacza uwolnienie naszej egzystencji od wszystkiego, co ją przytłacza, także od przesytu informacji – prawdziwych czy fałszywych – i od dóbr konsumpcyjnych, aby otworzyć drzwi naszego serca dla Tego, który przychodzi do nas ogołocony ze wszystkiego, ale "pełen łaski i prawdy": Syna Bożego, Zbawiciela – zaznacza Franciszek.

Powiązany Artykuł

Maseczki u kapłanów i milczenie podczas obrzędu. Watykan zmienił obrzędy Środy Popielcowej

Środa Popielcowa to początek czterdziestodniowego postu. Liczba 40 nie jest bez znaczenia, w Piśmie Świętym oznacza całość, liczbę która mówi o zadaniu dla człowieka i szansie na zbawcze działanie Boga. - W Biblii liczba 40 posiada znaczenie symboliczne. 40 to liczba lat, którą potrzebowali Izraelici, aby wyjść z niewoli i dotrzeć do Ziemi Obiecanej. 40 dni przebywał Mojżesz na Górze Synaj, aby otrzymać Prawo. 40 dni prorok Eliasz zmagał się na Górze Horeb. 40 dni trwał post Jezusa poprzedzający rozpoczęcie publicznej działalności. To rzeczywiście liczba symboliczna, która oznacza jednocześnie wejście w nowy etap i to, że w tym cyklu dokonuje się coś bardzo ważnego – mówi liturgista.

- Warto zadbać o to, żebyśmy tego czasu nie zmarnowali. Może na początku wydawać się, że 40 dni to dużo, ale ten czas szybko upływa, zadbajmy o to, by to był czas modlitwy, postu, jałmużny. Niech w tym okresie towarzyszy nam też taka modlitwa, jaką jest rozważanie Męki Pańskiej. To modlitwa, która przynosi wiele łask, a Jezusowi jest bardzo miła, o czym mówił siostrze Faustynie. Ten czas to naprawdę łaska jaką otrzymujemy i od nas w dużym stopniu zależy to, czy zechcemy po tę łaskę sięgnąć i czy będziemy chcieli z niej skorzystać – zachęca ks. Paweł Cieślik.

"Być człowiekiem uprzejmym"

- W Wielkim Poście bądźmy bardziej czujni, aby używać "słów otuchy, które koją, umacniają, dają pociechę, które pobudzają, a nie słów, które poniżają, zasmucają, drażnią, gardzą". Czasami, by dać nadzieję, wystarczy być "człowiekiem uprzejmym, który odkłada na bok swoje lęki i pośpiech, aby zwrócić na kogoś uwagę, aby podarować uśmiech, aby powiedzieć słowo, które by dodało otuchy, aby umożliwić przestrzeń słuchania pośród wielkiej obojętności" – zaprasza papież w orędziu na Wielki Post.

Przemysław Goławski