70. rocznica zbrodni wołyńskiej: obchody oficjalne i społeczne

Posłuchaj

doradca prezydenta, prof. Tomasz Nałęcz o pomniku ofiar zbrodni wołyńskiej (źr. IAR)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Na warszawskim Żoliborzu zostanie o godz.9.30 odsłonięty pomnik upamiętniający ofiary Zbrodni Wołyńskiej OUN-UPA. To hołd dla Polaków pomordowanych na Kresach.

Wołyń 1943-1944 - serwis specjalny portalu PolskieRadio.pl >>>

CBOS: co trzeci Polak nie słyszał o rzezi wołyńskiej >>>

W uroczystości wezmą udział prezydent Bronisław Komorowski, przedstawiciele instytucji historycznych oraz środowiska kresowe. Uroczystość odbędzie w 70. rocznicę zmasowanego ataku ukraińskich nacjonalistów na polskie miejscowości na Wołyniu. 11. lipca 1943 roku zaatakowano około stu polskich wsi, w wyniku czego zginęło kilka tysięcy Polaków.

Doradca prezydenta do spraw historycznych, profesor Tomasz Nałęcz wyjaśnia, że odsłaniany dziś pomnik będzie wypełnieniem przestrzeni Skweru Wołyńskiego, a uroczystość będzie okazją do oddania hołdu ofiarom zbrodni sprzed 70. lat.

Uroczystości rozpocznie msza polowa, której będzie przewodniczył metropolita warszawski kardynał Kazimierz Nycz. Planowana jest modlitwa ekumeniczna i przemówienie prezydenta. Uroczystość w asyście honorowej Wojska Polskiego ma zakończyć apel poległych. Prezydent podziękuje również rodzinom wołyńskim za podtrzymywanie pamięci o ofiarach zbrodni.

Sekretarz Rady Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa Andrzej Kunert podkreśla, że uroczystość odsłonięcia pomnika w symboliczny sposób wypełnia obowiązek uczczenia przez Polskę swoich pomordowanych obywateli. Jak wyjaśnia, jest to należny od dawna hołd oddawany przez władze Rzeczpospolitej około stu tysiącom Polaków zgładzonych przez ukraińskich nacjonalistów w masowej zbrodni - czystkach etnicznych o charakterze ludobójczym.

Badaczka historii zbrodni wołyńskiej Ewa Siemaszko uważa, że ten pomnik będzie ważnym elementem uświadamiania i edukowania o wydarzeniach sprzed 70. lat na Wołyniu. Według Ewy Siemaszko ten monument powstał ku pamięci ofiar ale także i ku przestrodze.

Autorem pomnika poświęconego ofiarom zbrodni wołyńskiej jest rzeźbiarz Marek Moderau. Monument liczy około 160 metrów kwadratowych. Elementem dominującym jest siedmiometrowy krzyż z figurą Chrystusa. Przed krzyżem znajduje się 18 tablic z nazwami miejscowości z siedmiu przedwojennych województw II Rzeczypospolitej: wołyńskiego, poleskiego, stanisławowskiego, tarnopolskiego, lwowskiego oraz częściowo lubelskiego i krakowskiego, w których dokonano masowych mordów w latach 1942-1947.

Uroczystości społeczne

W Warszawie, oprócz oficjalnych imprez związanych z rocznicą zbrodni wołyńskiej, odbędą się uroczystości organizowane przez część środowisk kresowych. W Warszawie zostanie odprawiona Msza święta, a ulicami stolicy przejdzie uroczysty pochód. Tadeusz Samborski z Ogólnopolskiego Komitetu Obchodów 70 rocznicy zbrodni wołyńskiej wyjaśnia, że obecni będą przedstawiciele różnych środowisk kresowych, stowarzyszeń kulturalnych i wszyscy ci, którzy chcą oddać hołd ofiarom.

Msza święta na Placu Trzech Krzyży rozpocznie się o godz. 12.00. Celebrować ją będzie rzymskokatolicki metropolita lwowski abp Mieczysław Mokrzycki. Po Mszy nastąpi przemarsz Nowym Światem i Krakowskim Przedmieściem pod Dom Polonii. Tam zostaną złożone wieńce przy tablicy ku czci pomordowanym na Wołyniu.
Jak wyjaśnia Tadeusz Samborski, część środowisk wołyńskich zorganizowała własne obchody, bo ich ocena wydarzeń sprzed 70 lat jest inna, niż oficjalna. Chodzi o nazwanie zbrodni wołyńskiej ludobójstwem.

Tadeusz Samborski zaznacza jednak, że uroczystości - i te oficjalne i te, organizowane przez środowiska kresowe - nie wykluczają się. On sam przed Mszą św. na Placu Trzech Krzyży będzie również na odsłonięciu przez prezydenta pomnika zbrodni wołyńskiej na warszawskim Żoliborzu.

Mija 70. lat od skomasowanego ataku ukraińskich nacjonalistów na polskie miejscowości na Wołyniu. 11. lipca 1943 roku zaatakowano około 100 polskich wsi, w wyniku czego zginęło kilka tysięcy Polaków. W sumie, w latach 1943 - 44 z rąk ukraińskich nacjonalistów zginęło około 100 tysięcy Polaków . W ramach akcji odwetowych Polacy zgładzili od 15 do 20 tysięcy Ukraińców.

IAR/agkm

PAP

PAP