Michał Korybut Wiśniowiecki – strachliwy wojownik, nieumiejętny król

Po złożeniu przez Jana Kazimierza korony, do tronu Rzeczpospolitej było wielu kandydatów: Filip Wilhelm, Ludwik XII Kondeusz, car rosyjski Aleksy Michajłowicz Romanow czy nawet książęta włoscy. Ostatecznie, 355 lat temu, 19 czerwca 1669 roku na króla Polski został wybrany Michał Korybut Wiśniowiecki. Panował do 1673 roku.

- Został królem głosami szlachty nastawionej przeciwko senatorom – mówiła prof. Teresa Chynczewska-Hennel w audycji z cyklu "Historia Polski". - Miał być dla szlachty gwarantem jej złotej wolności.

Malkontenci przeciwko nowemu królowi

Wówczas w Rzeczypospolitej zwalczały się dwa stronnictwa: malkontenci i regaliści. Malkontentami nazywano stronnictwo profrancuskie. Należeli do nich między innymi: prymas Mikołaj Prażmowski, hetman wielki koronny Jan Sobieski czy Andrzej Morsztyn.

Mimo że szlachta wybrała Korybuta na króla, decyzja ta musiała zostać ukonstytuowana przez sejm. To właśnie malkontenci doprowadzili do zerwania sejmu koronacyjnego. Ostatecznie udało się jednak ponownie zwołać sejm i koronować Michała Korybuta-Wiśniowieckiego. Uroczystość miała miejsce 29 września 1669 w Krakowie. Wkrótce królowi została też wybrana żona – austriacka księżniczka, Eleonora.

Pokój w Buczaczu

Rzeczpospolita w okresie panowania Michała Korybuta Wiśniowieckiego była w tragicznym stanie. Jeszcze nie zdążyła otrząsnąć się po potopie szwedzkim, a już została najechana przez Turków. Ci, zaatakowali w momencie, kiedy Korybut nie był w stanie zwołać armii, która mogłaby stawić jakikolwiek opór.

- W granice Rzeczpospolitej w 1671 roku wylała się potężna armia turecka – mówił dr Jan Sałkowski. - Turcy zajęli Podole, resztki pozostałej przy Polsce Ukrainy i nie zamierzali stąd ustąpić.

Król, przestraszywszy się tureckiej potęgi, oddał województwa podolskie, bracławskie i południową część Kijowszczyzny i zgodził się płacić haracz w wysokości 22 000 talarów rocznie w zamian za pokój. Rzeczpospolita stała się na krótko teoretycznie państwem zależnym od imperium osmańskiego. - Polska musiała podpisać haniebny układ w Buczaczu – zaznaczał dr Jan Sałkowski. - Mieliśmy płacić co roku haracz na rzecz Turków.

Kres panowania

Sejm nie przyjął założeń traktatu, a w 1673 roku armia polska pod wodzą hetmana Jana Sobieskiego pokonała Turków pod Chocimiem. To ostatecznie podważyło jakiekolwiek ustalenia traktatowe, a pośrednio stało się przyczyną późniejszego wyboru Sobieskiego na króla.

- Pomiędzy szlachtą doszło do głębokich podziałów - podkreślał dr Sałkowski. - Obarczano króla odpowiedzialnością za to wszystko, co się stało. Król wiązał się wyraźnie z Austrią, a każdy związek z Austrią oznaczał konflikt z Turcją. W tej sytuacji doszło nawet do zawiązania konfederacji przeciwko królowi, która miała usunąć go z tronu. Król nie zgodził się na abdykację. Los zadecydował jednak i za szlachtę, i za samego króla.

Michał Korybut-Wiśniowiecki zapadł na zatrucie żołądkowe i zmarł w pałacu arcybiskupim we Lwowie 10 listopada 1673 w wieku 33 lat.

Posłuchaj

Król strachliwy i nieumiejętny – o Michale Korybucie-Wiśniowieckim mówi historyk dr Jan Sałkowski, audycja Ewy Baranowskiej z cyklu "Szkolna encyklopedia świata". (PR 23.04.1997) 14:24

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty