Spadek z zagranicy? Wkrótce duża rewolucja w prawie

Posłuchaj

O zmianach w prawie spadkowym mówili w radiowej Jedynce goście audycji: Po pierwsze ekonomia: Bartosz Napieralski z Biura Informacyjnego Parlamentu Europejskiego w Polsce i Joanna Senkowska, radca prawny /Błażej Prośniewski, naczelna Redakcja Gospodarcza Polskiego Radia/

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Chodzi przede wszystkim o rozwiązanie problemów dziedziczenia związanego z kwestiami transgranicznymi.

- Czasami w takich sytuacjach dochodziło do sporu wokół tego, którego kraju prawo powinno być stosowane w rozstrzyganiu kwestii spadkowych. Mogło to też prowadzić do sytuacji, kiedy spadkobiercy musieli ponosić znaczne koszty prawne, żeby wyjaśnić takie sytuacje – mówi Bartosz Napieralski z Biura Informacyjnego Parlamentu Europejskiego w Polsce.

Co roku w Unii Europejskiej ustala się prawa do mniej więcej 4,5 mln spadków. Około 10 proc. z nich to spadki transgraniczne, których wartość szacuje się na ponad 120 mld euro.

UE ustanowiła dwie główne zasady

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej wprowadzi ułatwienia według dwóch głównych zasad.

- Po pierwsze, jeśli ktoś umrze w państwie członkowskim UE, do wyjaśnienia wszelkich kwestii spadkowych stosuje się prawo kraju, w którym ta osoba zamieszkiwała na stałe przed śmiercią. Po drugie, osoba sporządzająca testament może w nim zastrzec, że chce, aby w przypadku rozstrzygania kwestii spadkowych, było stosowane prawo kraju, z którego ona pochodzi – wyjaśnia Bartosz Napieralski.

Obawy o konsekwencje

Nowe prawo to jednak nie tylko uregulowanie i uproszczenie procedur, ale także obawy o konsekwencje, dodaje Joanna Senkowska, radca prawny w Kancelarii Baurska, Senkowska, Szczęsna i Partnerzy.

- Rodzina zostaje w Polsce, tutaj jest główny składnik majątku w postaci domu, mieszkania, natomiast w miejscu stałego pobytu tejże osoby, która wyjechała, czyli spadkodawcy, mogą być inne składniki mienia, co do których wierzyciele roszczą sobie prawa. Wobec tego oni wszczynają postępowanie spadkowe tam. Rodzina w kraju może nawet o tym nie wiedzieć bądź dowiedzieć się z opóźnieniem – mówi dodaje Senkowska.

Różnice w prawie do dziedziczenia

Inny problem może dotyczyć różnych systemów i regulacji prawnych w krajach członkowskich. Chodzi np. o różnice w prawie do dziedziczenia.

- W niektórych państwach UE do dziedziczenia są również dopuszczone osoby, które żyły w konkubinacie ze spadkodawcą. Wobec tego rodzina, która pozostała w kraju, może być pozbawiona części majątku – dodaje Joanna Senkowska.

Jest jeszcze jeden, prozaiczny z punktu widzenia prawa, ale istotny dla spadkobierców, problem. Prowadzenie postępowania spadkowego w kraju, w którym się nie mieszka, jest trudne.

- Często rodzina, która pozostała w kraju, nie zna języka obcego. Ma mniejsze możliwości finansowe, aby pojechać do innego państwa, uczestniczyć w postępowaniu spadkowym poza granicami kraju – zwraca uwagę Joanna Senkowska.

Unijne rozporządzenie wprowadza także europejskie poświadczenie spadkowe, czyli jednolity w całej UE dokument, który ma ułatwić wykazywanie praw do spadku we wszystkich krajach członkowskich.

Błażej Prośniewski, awi