Jak artyleria zmieniła obraz pola bitew? "Kula przebiła wrota bramy miasta"
12 stycznia 1383 roku, podczas oblężenia Pyzdr w Wielkopolsce wystrzelona z działa kamienna kula przebiła wrota bramy miasta i zabiła plebana Mikołaja z Biechowa. Było to pierwsze udokumentowane użycie artylerii na ziemiach polskich.
2025-01-12, 05:40
Proch strzelniczy dotarł do Europy z Chin. - Na początku XIII wieku proch strzelniczy służył do dwóch celów: jako materiał kruszący do rozbijania skał i jako paliwo do rakiet – wyjaśniał prof. Tadeusz Nowak w audycji z cyklu "Szkiełko i oko".
Użycie artylerii w średniowieczu - oblężenie Lizbony w 1384 r., źr. Wikipedia/domena publiczna Dopiero w XIV wieku zaczęto go używać do strzelania z armat.
- Pierwotnie amunicją były kule kamienne, starannie dłutem obtoczone, by nadać im kulisty kształt - mówił historyk wojskowości. - Później kule wytwarzano z ołowiu, który ma bardzo niską temperaturę topnienia, a następnie ze stali.
Posłuchaj
REKLAMA
Wprowadzenie broni palnej zachwiało nie tylko dotychczasowym obrazem pól bitew, ale też całą hierarchią społeczną. Rycerze okuci w pancerne zbroje, po których ześlizgiwały się groty strzał, ginęli od armatnich i arkebuzowych kul.
Posłuchaj
Rewolucją w rozwoju artylerii było wprowadzenie gwintowanej lufy w drugiej połowie XIX wieku. Dzięki rowkowaniu wewnętrznej ściany lufy zwiększyła się celność broni: tuż po wystrzeleniu pocisk był wprowadzany w ruch obrotowy wokół własnej osi. Tego typu działa wprowadzono w trakcie wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych.
Kolejny kamień milowy nadszedł niedługo potem: wprowadzono działa ładowane odtylcowo i pociski o bardziej skomplikowanej budowie. Zwiększało to ich szybkostrzelność.
REKLAMA
Artyleria odegrała kluczową rolę podczas I wojny światowej, kiedy obie strony zasypywały się setkami tysięcy pocisków.
Ciężkie działo z okresu I wojny światowej, źr. Wikipedia/domena publiczna Wprowadzenie artylerii jako rodzaju uzbrojenia wywołało rewolucję w sztuce wojennej. Kamienne i ceglane warownie straciły walor obronności, powstały wojska inżynieryjne. O tych opowiadał historyk wojskowości, prof. Tadeusz Nowak. Posłuchaj.
Posłuchaj
bm
REKLAMA
REKLAMA