Kwota wolna od podatku musi wzrosnąć. Pytanie: o ile i na jakich zasadach?

Posłuchaj

O podniesieniu kwoty wolnej od podatku mówił w Polskim Radiu 24: Andrzej Marczak, doradca podatkowy, partner w KPMG (Błażej Prośniewski, Naczelna Redakcja Gospodarcza Polskiego Radia)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Projekt został zgłoszony przez posłów Platformy Obywatelskiej, choć to premier Beata Szydło zapowiadała, że będzie to jeden z priorytetów jej rządu.

Temat podniesienia kwoty wolnej budził w kampanii wyborczej i nadal budzi sporo emocji, choć jak zaznacza na antenie Polskiego Radia 24 Andrzej Marczak, doradca podatkowy, partner w KPMG, podatku to tylko jeden z elementów całego systemu podatkowego.

- Ona budzi emocje, ponieważ od wielu lat nie była waloryzowana, ponieważ jest na bardzo niskim poziomie. W tej chwili wynosi nieco ponad 3 tys. zł – wyjaśnia ekspert.

Podatki w Polsce nie należą do najwyższych, ale zarobki też nie

Jak zauważa jednak gość Polskiego Radia 24, również obciążenia podatkowe w Polsce nie należą do najwyższych, w porównaniu z innymi krajami europejskimi, szczególnie zachodnimi. Choć w zestawieniu z nimi także zarobki w naszym kraju są niższe.

- 97 proc. podatników w Polsce płaci pierwszą stawkę podatkową, czyli 18 proc. Po odjęciu wszystkich składek, kosztów uzyskania przychodu, naprawdę ten poziom PIT-u, obciążeń jest poniżej 15 proc. W związku z tym to nie jest tak wysokie obciążenie podatkowe, jak w krajach zachodnich. Oczywiście zarabiamy też o wiele mniej – zaznacza Andrzej Marczak.

Dyskusja o zabarwieniu politycznym

Ekspert zwraca uwagę na fakt, że dyskusja o kwocie wolnej od podatku ma obecnie zabarwienie polityczne.

- Podniesienie kwoty wolnej było jednym z postulatów wyborczych partii, która doszła do władzy – przypomina gość Polskiego Radia 24.

Wyrok TK nie pozostawia wyboru

Tak czy inaczej, kwota od podatku będzie musiała wzrosnąć, gdyż wynika to z wyroku Trybunału Konstytucyjnego.

- Zmiana przepisów musi nastąpić do końca listopada 2016 roku, ponieważ TK dał rok na dostosowanie przepisów do orzeczenia w tej sprawie – mówi Andrzej Marczak. – TK orzekł, że jak już wprowadzamy kwotę wolną od podatku, to ona nie może być fikcyjna – dodaje.

Źródło: TVN24/x-news

Mechanizm waloryzacji

Kwota wolna od podatku musi zatem zostać podniesiona, a także należy wprowadzić mechanizm jej waloryzacji.

- Nie może ona być w oderwaniu od rzeczywistości gospodarczo-społecznej – podkreśla ekspert.

Podniesienie kwoty wolnej do 8 tys. zł to ubytek 20 mld zł z budżetu

Pytaniem pozostaje, do jakiej wysokości kwota wolna wzrośnie.

Jak przypomina Andrzej Marczak, w Polsce obowiązuje ustawa o tzw. pomocy społecznej, w której jest zapis, że osoby kwalifikowane do tej pomocy nie mogą zarabiać więcej niż 7600 zł rocznie.

- W debacie wyborczej właśnie o takiej kwocie wspominano – mówi gość Polskiego Radia 24. – 8 tys. zł dla każdego podatnika jako kwota wolna oznaczałoby ubytek ponad 20 mld zł w budżecie, który nie jest przecież z gumy. Wątpię więc, że taka wysokość kwoty wolnej przejdzie – dodaje.

A może stawka degresywna?

Ministerstwo Finansów rozważa jeszcze inne rozwiązanie, stawkę degresywną, czyli im wyższe dochody, tym niższa kwota wolna.

- Mamy jednak zasadę równości wobec prawa, która była dotychczas tak interpretowana, że ta kwota wolna powinna być równa dla wszystkich – podkreśla Andrzej Marczak.

Zasada sprawiedliwości społecznej

Z drugiej strony mamy jednak zasadę sprawiedliwości społecznej.

- Budżet musi się jednak spinać, czyli jak coś zostanie nam przekazane w postaci kwoty wolnej od podatku, to z drugiej strony obawiam się, że będzie to kosztem np. likwidacji ulg, albo podniesieniem podatku dla więcej zarabiających – przewiduje ekspert.

Rozważane także stopniowe podnoszenie kwoty wolnej

Drugim rozwiązaniem, które jest rozważane w resorcie finansów, jest stopniowe podnoszenie kwoty wolnej. W 2017 r. miałaby ona wzrosnąć o 1,5 tys. zł, w kolejnych latach byłaby zwiększana w podobnej skali.

- To byłoby trudne, ponieważ wyrok TK mówi, że ta kwota musi uwzględniać zdolność do ponoszenia ciężaru podatkowego. A osoby, które najmniej zarabiają, tej zdolności nie mają. Osoby, które kwalifikują się do pomocy społecznej, raczej nie powinny z jednej strony być finansowane przez państwo, a z drugiej strony opodatkowywane. Więc wydaje mi się, że kwota wolna może nie wzrośnie do tych 8 tys. zł, ale raczej bliżej tego niż wzrostu o 1,5 tys. zł. I bardziej prawdopodobna jest ta opcja degresywna – uważa Andrzej Marczak. – To może być bardziej właściwe, jeżeli chodzi o wykonanie orzeczenia TK – dodaje.

Mateusz Morawiecki, wicepremier, minister rozwoju:

Źródło: TVN24/x-news

Problem dla samorządów

Wzrost kwoty wolnej od podatku oznaczać będzie nie tylko mniejsze przychody do budżetu państwa, ale także mniej środków w kasach samorządowych.

- Podatek PIT jest dystrybuowany do samorządów, które żyją z niego. Jeżeli więc będzie ubytek aż 20 mld zł w budżecie państwa, to też będzie bardzo duży ubytek w budżetach samorządowych. Pytanie, jak to wyrównać. To będzie duży problem – przewiduje gość Polskiego Radia 24.

Tak więc, jak podsumowuje Andrzej Marczak, trudno spodziewać się, że podniesienie kwoty wolnej będzie dla systemu podatkowego w Polsce zbawienne.

Błażej Prośniewski, Anna Wiśniewska