Poznaliśmy laureatów nagrody Kustosz Pamięci Narodowej

Nagroda Kustosz Pamięci Narodowej jest przyznawana od 2002 roku osobom oraz instytucjom szczególnie zasłużonym dla pielęgnowania historii Polski lat 1939-1989. Honorowy patronat nad nagrodą objął prezydent Andrzej Duda. Patronat medialny sprawuje Polskie Radio.

Generał Janusz Brochwicz-Lewiński ps. „Gryf” to uczestnik kampanii wrześniowej, słynny żołnierz Batalionu AK „Parasol” i powstaniec warszawski. Krótko przed Powstaniem dowodził skutecznym atakiem na aptekę Wandego przy Krakowskim Przedmieściu, wówczas zdobyto narzędzia, lekarstwa i materiały opatrunkowe. W Powstaniu został ciężko ranny w walkach o Pałacyk Michla na Woli. Po wyzwoleniu z niemieckiego obozu jenieckiego pozostał na Zachodzie. Wstąpił do armii brytyjskiej, jako agent wywiadu działał w Palestynie i Sudanie. W 2002 roku podjął decyzję o powrocie do Polski i od tej pory aktywnie działa w środowisku kombatanckim. Wspiera prace IPN na rzecz identyfikacji ofiar terroru komunistycznego. W zeszłym roku prezydent Andrzej Duda odznaczył go Krzyżem Wielki Orderu Odrodzenia Polski.

Powiązany Artykuł

Radia Wolności

Doktor habilitowany Janusz Smaza jest wykładowcą akademickim i specjalistą w zakresie konserwacji kamienia. Pracuje jako adiunkt w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. Aktywnie działa na rzecz rewitalizacji szczególnie cennych zabytków nie tylko w Polsce, ale i za granicą. Prowadził prace m.in. na Cmentarzu Obrońców Lwowa, lwowskiej katedrze łacińskiej, w Kolegiacie św. Wawrzyńca w Żółkwi, i kościele św. Mikołaja w Kamieńcu Podolskim. Uhonorowany między innymi Srebrnym Krzyżem Zasługi RP i Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”.

Pośmiertnie nagrodę Kustosza Pamięci Narodowej przyznano Irenie Sandeckiej - poetce, działaczce społecznej i nauczycielce. Pracowała jako pedagog w szkołach powszechnych w Równem, Krzemieńcu i Sosnowcu. Podczas II wojny światowej pracowała w Powiatowej Delegaturze Rządu w Krzemieńcu. Od 1943 roku angażowała się w pomoc mieszkańców atakowanym przez nacjonalistów ukraińskich. Irena Sandecka uratowała wielu polskich mieszkańców Wiśniowca na Wołyniu, organizując dla nich eskortę złożoną z niemieckich żołnierzy. Przez kilkadziesiąt lat aż do śmierci mieszkała w Krzemieńcu Wołyńskim, działając jako pedagog, organistka i katechetka. Działała na rzecz utrzymania polskiego dziedzictwa na Ukrainie. Zmarła w 2010 roku.

REKLAMA

Stowarzyszenie Pokolenie działa od 1997 roku. Organizacja zajmuje się m. in. popularyzacją najnowszej historii Polski. Główna aktywność stowarzyszenia związana jest z tematyką regionalną, szczególnie z historią dotyczącą „Solidarności”. Obecnie organizacja we współpracy z Urzędem Miasta Tarnowskie Góry przygotowuje film dokumentalny o III Pułku Ułanów Śląskich. Wspólnie z lokalnym samorządami Stowarzyszenie Pokolenie realizuje projekty kultywujące pamięć o Żołnierzach Wyklętych. Pomaga też byłym działaczom opozycji antykomunistycznej.

Związek Harcerstwa Rzeczypospolitej powstał w lutym 1989 roku, by zjednoczyć wysiłki niezależnych środowisk harcerskich na rzecz stworzenia alternatywnej organizacji wobec działającego w PRL Związku Harcerstwa Polskiego. Jednym z głównych celów założenia ZHR był powrót do zasad wychowania harcerskiego wypracowanych przez pionierów tego ruchu w Polsce. ZHR działa też na polu popularyzacji i umacniania tradycji, tożsamości narodowej i patriotyzmu.

IAR/mm