"Operacja polska" NKWD. Wśród ofiar nie tylko Polacy
80 lat temu, w sierpniu 1937 roku, rozpoczęła się tzw. "operacja polska" NKWD wymierzona w Polaków mieszkających w Związku Radzieckim. Jej bilans to co najmniej 111 tys. zabitych i 30 tys. zesłanych do łagrów. Wbrew nazwie akcji wśród ofiar byli nie tylko Polacy. Mówił o tym w audycji 7 Dni Wschód Maciej Wyrwa z Centrum Polsko Rosyjskiego Dialogu i Porozumienia.
2017-08-20, 11:00
Posłuchaj
Za początek operacji polskiej uważa się rozkaz szefa NKWD Nikołaj Jeżowa z 11 sierpnia 1937 r., noszący numer 00485. Rozkaz wskazywał, że aresztowaniu podlegają m.in. członkowie Polskiej Organizacji Wojskowej, pozostający w ZSRS żołnierze wzięci do niewoli podczas wojny polsko-bolszewickiej, mieszkańcy dawnego terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy znaleźli się w granicach Sowietów w wyniku ustaleń traktatu ryskiego, byli działacze PPS, duchowni, nauczyciele, urzędnicy, ale także zamożniejsi chłopi. W rozkazie polecono także, by wszyscy aresztowani zostali podzieleni na dwie kategorie: pierwszą podlegającą rozstrzelaniu, drugą osadzeniu w więzieniach i łagrach z wyrokami od 5 do 10 lat.
Operacja miała początkowo trwać trzy miesiące. Ostatecznie zakończyła się jednak dopiero w listopadzie 1938 roku. Jak podkreślił Maciej Wyrwa, oddolne naciski, by zakończyć operacje masowe i wielki terror były bowiem bardzo silne.
- W operacji polskiej NKWD oprócz Polaków ucierpieli także m.in. Koreańczycy. Stalin zdecydował się jednak potraktować ich nieco inaczej i deportować do Kazachstanu. Stąd też w dalszym ciągu istnieje w Kazachstanie dość spora diaspora koreańska – wyjaśnił gość.
Wyrwa zaznaczył, że ponadto ucierpiały też narody, z którymi graniczył Związek Sowiecki. - Wśród represjonowanych znaleźli się więc także Łotysze, Estończycy, Grecy i Persowie. Panował bowiem mit, że - w momencie gdy Stalin wierzył w wojnę z Zachodem - uaktywniały się mniejszości chcące wspierać przeciwników władzy sowieckiej – podsumował Wyrwa.
REKLAMA
Więcej w całej rozmowie.
Gospodarzem audycji był Piotr Pogorzelski.
Polskie Radio 24/pr
___________________
REKLAMA
7 dni: Wschód w Polskie Radio 24 - wszystkie audycje
Data emisji: 20.08.17
Godzina emisji: 10:15
Polecane
REKLAMA