Smog - truje nie tylko ludzi, ale też biznes. Powstała nowa koalicja przeciw smogowi

Posłuchaj

Program "Biznes kontra smog" będzie się koncentrował na edukacji; Małopolska potrzebuje dobrego wizerunku biznesowego - podkreślał w Jedynce Jakub Kurasz z PwC (Błażej Prośniewski/Naczelna Redakcja Gospodarcza Polskiego Radia)

Dodaj do playlisty

Dodaj do playlisty

Jak powiedział na antenie radiowej Jedynki, Jakub Kurasz z PwC, przyczyna takiego działania jest bardzo pragmatyczna.

– Przede wszystkim biznes chce walczyć ze smogiem. Bo zależy nam na tym, żeby Małopolska, gdzie ta problematyka smogu jest najbardziej intensywna, walczyła o dobry wizerunek biznesowy. Małopolska musi starać się pozyskiwać najlepsze talenty do nowych miejsc pracy, a tych miejsc jest coraz więcej. A wiemy, że w tym globalnym wyścigu o dobrych pracowników nie wystarczą tylko pieniądze. Potrzebne jest coś takiego, jak komfort życia. Czyli funkcjonowanie w ekologicznym środowisku, w normalnych warunkach jeśli chodzi o jakość powietrza – podkreśla ekspert.

Dlatego dla każdej firmy, nie tylko w Małopolsce, ale w całej Polsce powinno być istotne to, w jaki sposób firmy jako społeczności biznesowe mogą współdziałać z władzami lokalnymi, żeby ograniczać zjawisko smogu.

– W jaki sposób możemy angażować naszych pracowników w ramach wolontariatu, żeby mogli coś z tym fantem zrobić. Długo myśleliśmy, jak możemy pomóc, i nie chodziło tu tylko o przekazanie pieniędzy na jakieś instytucje społeczne, ale o to, by móc samemu się zaangażować w walkę ze smogiem. I dlatego wybraliśmy metodę dotyczącą edukacji, powołaliśmy tę inicjatywę, grupującą kilkanaście firm, którym bardzo zależy na tym, aby wyjść z problematyką smogu do dzieci. Zaczęliśmy od szkół podstawowych i przedszkoli i liczymy, że w tej edycji ponad 5 tys. młodych Polaków przeszkolimy w temacie: co to jest smog? Jak z nim potencjalnie walczyć? Co o nim mówić swoim rodzicom? –  wyjaśnia Jakub Kurasz.

Pracodawcy tracą 1,5 mld euro rocznie

Inicjatywa stawia sobie dwa główne cele. Z jednej strony to edukacja i podnoszenie świadomości ekologicznej Polaków, w tym tych najmłodszych, a z drugiej strony chodzi o poprawianie poprzez te działania jakości powietrza – bo dzięki temu będzie lepiej pracownikom. Ale to również kwestia kosztów dla pracodawców.

– Wszyscy tracimy na zdrowiu, ale też nasze zdrowie to troska pracodawców. Komisja Europejska w 2016 roku oszacowała, że 19 mln dni roboczych tracimy rocznie w Polsce ze względu na smog. To już jest wymierny koszt dla pracodawców i pracowników. Wszystkie koszty związane z tymi nieobecnościami, chorobami to 1,5 mld euro rocznie – wylicza Paweł Mikusek z Forum Energii.

Półtora miliarda euro każdego roku – ta kwota robi wrażenie. Jest się o co bić.

– To są wymierne koszty. Wynikające z absencji pracowników i pogorszenia się stanu zdrowia. Trudno też wielu firmom z tego powodu pozyskać najlepszych pracowników do swoich zakładów czy do swoich centrów usług wspólnych. Dlatego nie możemy czekać tylko i wyłącznie na władze lokalne czy rząd, który już zaczął aktywnie działać i próbuje przeciwdziałać temu ogromnemu zjawisku. Ale skala działań, które są potrzebne, żeby polepszyć jakość powietrza w Polsce jest gigantyczna – podkreśla gość radiowej Jedynki.

Bez edukacji nie będzie sukcesu

Do 2023 roku powinniśmy w Małopolsce wymienić 500 tys. pieców, tzw. kopciuchów. A w rekordowym 2017 roku zostało wymienionych raptem 10 tys. tych pieców.

– Jak widać, skala potrzeb jest bardzo duża. Rząd z jednej strony pokazuje zasadny kierunek dotyczący np. ulgi podatkowej, ale chodzi też o to, by zwiększyć aktywność osób nie tylko w tych dużych ośrodkach, ale też w tych mniejszych – ocenia Jakub Kurasz.   
Ponieważ same pieniądze mogą nie wystarczyć. W najbliższych latach rząd zamierza przeznaczyć na walkę ze smogiem w ramach programu "Czyste powietrze" ok. 100 mld złotych. To duża kwota. Ale muszą temu towarzyszyć działania edukacyjne.

– Dlatego stworzono ten program "Biznes kontra smog". I liczymy, że ta pierwsza edycja będzie początkiem silnej akcji edukacyjnej, w którą zaangażuje się wiele firm z Małopolski, ale nie tylko. Już teraz w ramach sieci uruchomiono wolontariat w Warszawie i w Gdańsku. Zobaczymy, w jakim kierunku to pójdzie – tłumaczy gość Jedynki.

Jest duże zainteresowanie, kolejne firmy dopytują się, co można by zrobić, w jaki sposób funkcjonować.

– Wielkie podziękowania dla Krakowskiego Alarmu Smogowego, który pomaga przeszkolić wolontariuszy, pracowników firm już zaangażowanych, w zakresie co i jak mówić, co pokazywać dzieciom, w jaki sposób je edukować, aby było to jak najbardziej efektywne – dodaje Jakub Kurasz.

Te wszelkie zajęcia edukacyjne dla szkół podstawowych i przedszkoli są oczywiście dla tych instytucji bezpłatne.

Innowacje są niezbędne w walce ze smogiem

PwC kilka miesięcy temu przedstawiło raport nt. smogu. Jedna z konkluzji była taka: same pieniądze to za mało. Do poprawy jakości powietrza potrzeba m.in. długofalowego planowania i stosowania innowacyjnych rozwiązań. Paradoksalnie więc, smog może nam się trochę przysłużyć, tzn. walka z zanieczyszczonym powietrzem może stać się bodźcem dla rozwoju innowacyjności w naszym kraju.

– Nawet to, co dziś się wydarzyło, to jest pewna innowacja społeczna. Bo jest to pierwszy na taką skalę projekt łączący firmy pod znakiem edukacji antysmogowej. Po drugie pojawiają się różnego rodzaju innowacje, niekoniecznie łączone z IT czy ze sztuczną inteligencją. W Krakowie na przykład przeprowadzany jest konkurs na innowacyjne sposoby zwalczania smogu. Przetestowane już ścianki z mchu czy antysmogowe obrazy, sieć smogowych czujników – mówi gość Jedynki.

Smog może być pozytywnym impulsem dla firm

W Polsce jest gigantyczny problem ze smogiem i to powoduje, że tworzy się pewien ekosystem małych i dużych firm, które zapewne będą zaangażowane w to, by polepszyć jakość powietrza.
– I dlatego będziemy testować różne innowacyjne rozwiązania. Będziemy też jako inwestować w tego rodzaju start-upy. Te firmy będą o wiele łatwiej pozyskać pożyczki, czy też wsparcie np. z projektów unijnych czy państwowych. Ta innowacyjność w kontekście walki ze złą jakością powietrza będzie się rozwijać – uważa ekspert z PwC.

Ponieważ wiele zależy od tego, jakie będą bodźce ekonomiczne i podatkowe stosowane przez rząd.

– Jeżeli one będą zachęcały Polaków do tego, żeby w sposób nowoczesny dokonywać termomodernizacji, jeżeli będą zachęcać do korzystania z niskoemisyjnych lub nieemisyjnych samochodów, będą wpływały na rozwój elektromobilności, to może to wtedy przyczynić się do rozwoju przemysłu, biznesu. Obecnie smog to niestety przede wszystkim ogromne koszty społeczne – zauważa gość PR 24 Dominik Gajewski.

Na walce ze smogiem mogą skorzystać producenci materiałów budowlanych, w związku z tą nowoczesną termomodernizacją. Ponadto branża elektromobilności, publiczny transport zbiorowy oraz branża OZE, w tym rozproszony sposób wytwarzania energii na własne potrzeby. Te właśnie branże mogą spowodować, że smog będzie mniejszy.

Termomodernizacja lekarstwem na smog

Jednym ze sposobów walki ze smogiem ma być termomodernizacja. Na rozpoczętym 7.11.2018 r. posiedzeniu Sejmu posłowie zajmują się ustawą, która wprowadza tzw. ulgę termomodernizacyjną.

– Potrzeby dotyczące termomodernizacji budynków czyli nie tylko wymiana pieców, ale też docieplenie budynków tak, żeby opłacały się instalacje gazowe, są ogromne. Dlatego każdy krok w tym kierunku jest bardzo wskazany – ocenia Jakub Kurasz.
Warto tu też powiedzieć o innych korzyściach, które wynikają z walki ze smogiem.

–To jest szansa dla rozwoju nowoczesnej termomodernizacji, pojmowanej całościowo, holistycznie. To również szansa dla rozwoju nowoczesnego transportu publicznego, zbiorowego, elektromobilności. I szansa na rozwój inteligentnych OZE, nie tylko tych największych, ale też rozproszonych i na rozwój inteligentnych systemów zarządzania energią – wylicza gość PR 24 Dominik Gajewski, radca prawny Konfederacji Lewiatan.

Smog,  czyli niska emisja

 Problem smogu bowiem to, co do zasady, problem z niską emisją. W Polsce ten problem jest nieporównywalnie większy niż w innych krajach, ponieważ wśród najbardziej zanieczyszczonych miast Europy 45 miast leży w Polsce.
– Dlatego innym krajom łatwiej radzić sobie ze smogiem niż nam. Smog czyli niska emisja to nienowoczesne źródła ogrzewania i system ogrzewania domów jednorodzinnych, który został kiedyś źle zaprojektowany, zaplanowany. Obecnie musimy robić wszystko, aby ta niska emisja, będąca głównym źródłem smogu została wyeliminowana. Temu może właśnie służyć termomodernizacja i odnawialne źródła energii. I dlatego w tym kierunku powinniśmy działać – dodaje Dominik Gajewski.

To, na ile smog jest obecny w Polsce jest uzależnione od wielu czynników. M.in. od czynników geograficznych, położenia np. miast. Te w kotlinie mają większy problem niż te położone wyżej. W związku z tym usytuowanie geograficzne ma wpływ na smog. Jeżeli chodzi o smog w małych miejscowościach to niestety nie wiemy, jaka tam jest skala smogu, ponieważ albo brak pomiarów, albo są one niedokładne. Nie tak precyzyjne jak w Warszawie, Krakowie czy w Katowicach.

Naczelna Redakcja Gospodarcza, Małgorzata Byrska, Elżbieta Szczerbak, Błażej Prośniewski, Tomasz Matusiak, md