Sejsmolog: tragicznych w skutkach trzęsień ziemi nie da się przewidzieć

We wtorek silne trzęsienie ziemi nawiedziło Albanię. Epicentrum znajdowało się 30 km na zachód od Tirany, stolicy kraju. Wstrząsy, w tym najsilniejszy o magnitudzie 6,4, spowodowały największe od lat straty. Zawaliło się wiele budynków, życie straciło - jak podają albańskie służby - 27 osób, a ponad 650 zostało rannych.

Powiązany Artykuł

Środa dniem żałoby w Albanii. Już kilkadziesiąt ofiar kataklizmu

Tego dnia ziemia zatrzęsła się również w Bośni i Hercegowinie. Trzęsienie nastąpiło zaledwie kilka godzin po tym w Albanii. Epicentrum znajdowało się 75 km na południe od Sarajewa. Choć magnituda wyniosła tu 5,4 stopnia, na szczęście nie było ofiar. Jak relacjonowały lokalne media, w wyniku wstrząsów tylko popękały ściany starszych budynków.

Nie był to niestety koniec trzęsień ziemi. Do kolejnego, o magnitudzie 6, doszło w środę rano w rejonie greckich wysp w pobliżu Krety - ok. 70 km na północny zachód od miasta Chania. - Zatrzęsła się cała wyspa, ale na szczęście nie zgłoszono żadnych szkód - powiedział Stavros Arnaoutakis, gubernator regionu Krety.

Tarcie płyt tektonicznych

To tylko najświeższe przykłady, bo w rejonie mórz Adriatyckiego i Jońskiego do trzęsień ziemi dochodzi dosyć często. W Albanii poprzednie poważne - o magnitudzie 5,4 - miało miejsce we wrześniu. Wówczas wstrząsy, których epicentrum znajdowało się ok. 15 km od miasta Durres i 35 km od Tirany, też spowodowały wiele strat materialnych, m.in. zniszczeń budynków.

REKLAMA

>>>[CZYTAJ TAKŻE] Silne trzęsienie ziemi w pobliżu Krety. "Zatrzęsła się cała wyspa"

Dlaczego ten rejon Europy jest tak narażony na trzęsienia? Odpowiedzi należy szukać w przemieszczaniu się skorupy ziemskiej, czyli powłoki naszej planety. Składa się ona z elementów zwanych płytami tektonicznymi, które kiedyś tworzyły jeden wielki kontynent, ale ponad 200 mln lat temu podzieliły się i wciąż się przemieszczają. Choć robią to powoli, bo z prędkością, z jaką rosną paznokcie, to nie bez wpływu na rejony ziemi leżące wzdłuż granic tych płyt.

Przez Morze Śródziemne przebiega granica płyt euroazjatyckiej i afrykańskiej. Stykają się m.in. w basenie mórz Adriatyckiego i Jońskiego, gdzie dochodzi jeszcze trzeci "gracz". To płyta adriatycka. Jest niewielka, stąd sejsmologowie nazywają ją mikropłytą. Stanowi tzw. okruch płyty afrykańskiej, który pośrednio - pchany wskutek tarć głównych płyt - wpływa na zagrożenie trzęsieniami we wschodniej części Półwyspu Apenińskiego i zachodnich Bałkanach. Jej granice przebiegają bowiem od strony zachodniej przez Włochy, a na wschodzie pokrywają się mniej więcej z linią brzegową Chorwacji, Czarnogóry, Albanii i Grecji.

"Nie da się przewidzieć trzęsień katastrofalnych w skutkach"

Czy zatem Europę w tym rejonie czekają kolejne trzęsienia ziemi? - Tak. To obszar bardzo aktywny sejsmicznie. Trzęsienia ziemi występują tam zawsze, choć nie zawsze są tak silne, że powodują ogrom zniszczeń. Nie zawsze też dochodzi do tych katastrofalnych w skutkach w bardzo krótkim odstępie czasu - mówi portalowi PolskieRadio24.pl prof. Stanisław Lasocki.

REKLAMA

Jak tłumaczy sejsmolog, mieszkańcy tych terenów wiedzą, gdzie się osiedlili i mają świadomość, że co jakiś czas będą narażeni na silne wstrząsy. Tyle tylko, że nie da się przewidzieć, kiedy takie nastąpią.

>>>[CZYTAJ RÓWNIEŻ] Pomoc dla Albanii po trzęsieniu ziemi. mobilizacja Unii Europejskiej, USA i sąsiadów

- A dokładnie mówiąc, nie da się przewidzieć trzęsień katastrofalnych w skutkach. Trzęsienia ziemi przecież następują cały czas. Na świecie w ciągu roku rejestruje się ich kilka milionów. W ogromnej większości są one jednak słabe - zaznacza prof. Stanisław Lasocki. I podaje metaforę. - Kardiolog badając pacjenta może stwierdzić, że grozi mu zawał. Nie przewidzi jednak, kiedy ten zawał dokładnie nastąpi, bo nie da się tego zrobić. I tak samo jest z silnymi wstrząsami - obrazuje sejsmolog.

Powiązany Artykuł

Trzęsienie ziemi w Bośni i Hercegowinie. Epicentrum pod Sarajewem

Zniszczenia, jakie powodują trzęsienia ziemi, zależą od siły wstrząsów. Silniejsze następują płytko, do 60-70 km w głąb skorupy ziemskiej. - Wraz z odległością amplituda fal sejsmicznych maleje, m.in. z powodów tłumienia. Dlatego im trzęsienie ziemi nastąpi głębiej, tym zasięg jego oddziaływania jest większy, a drgania słabsze. Im zaś do wstrząsów dojdzie płytko, tym zasięg maleje, ale w samym epicentrum drgania są silne - wyjaśnia prof. Stanisław Lasocki.

REKLAMA

Polska w strefie asejsmicznej

My na szczęście możemy spać spokojnie, bo Polska leży w strefie asejsmicznej. Nie oznacza to jednak, że sejsmografy w naszym kraju nie rejestrują wstrząsów. Odnotowują je, ale tylko one - dla ludzi wstrząsy są zbyt słabe, by je odczuli.

- Dlatego nie musimy się o trzęsienia ziemi martwić. Warto jednak, byśmy wybierając się np. do Włoch czy Grecji zapoznali się z instrukcją, co robić w razie wstrząsów. Sam byłem kilka razy świadkiem, jak turyści panikowali, będąc w hotelach kierowali się w stronę schodów. Nic bardziej mylnego. Gdy trzęsienie ziemi zastanie nas w budynku, należy zostać w pokoju - przypomina prof. Stanisław Lasocki.

Największe trzęsienie ziemi w ostatnich latach pod względem liczby zabitych osób (o magnitudzie 9,1) miało miejsce w 2004 r. Jego epicentrum znajdowało się na Oceanie Indyjskim, ale wywołało fale tsunami, które dotarły do wybrzeży m.in. Indonezji, Sri Lanki czy Indii i pochłonęły ponad 200 tys. ofiar. Z kolei w wyniku wstrząsów w 2010 r. na Haiti zginęło ponad 300 tys. mieszkańców. W Europie ziemia najtragiczniej w skutkach zatrzęsła się w 2009 r. we Włoszech. W rejonie miasta L’Aquila w wyniku wstrząsów o magnitudzie 6,3 życie straciło 309 osób, a ok. 1500 zostało rannych.

bb

REKLAMA