Walentyna Janta-Połczyńska. Osobista sekretarka generała Sikorskiego

2 kwietnia 2020 roku w nowojorskim szpitalu na Forest Hills zmarła Walentyna Janta-Połczyńska. Była nazywana Pierwszą Damą Polonii Amerykańskiej.

Powiązany Artykuł

Polscy żołnierze na frontach II wojny światowej - zobacz serwis historyczny

Walentyna Janta-Połczyńska pochodziła ze Lwowa, w którym urodziła się w 1913 roku. Była córką Williama Stockera, angielskiego przemysłowca naftowego. W 1938 roku wyjechała na studia do Londynu, w którym zastał ją wybuch II wojny światowej.

Pracowała w Rządzie Rzeczpospolitej na uchodźstwie jako osobista sekretarka premiera gen. Władysława Sikorskiego. W  tym czasie spisywała m.in. raporty przesyłane przez emisariusza władz Polskiego Państwa Podziemnego, Jana Karskiego. Była także spikerką rozgłośni radiowej "Świt", która nadawała audycja dla okupowanej Polski.

Powiązany Artykuł

Jan Karski - zobacz serwis specjalny

Po zakończeniu wojny przeprowadziła się do Stanów Zjednoczonych, w których poślubiła w 1949 roku pisarza, dziennikarza i podróżnika Aleksandra Jantę-Połczyńskiego. W Nowego Jorku prowadzili wspólnie popularny antykwariat unikalnych starodruków. Zbiory w nim zgromadzone przekazała po śmierci męża do Biblioteki Narodowej w Warszawie.

REKLAMA

Ich dom w dzielnicy Elmhurst był ostoją polskości i miejscem spotkań elit emigracyjnych. Gościli w nim Czesław Miłosz, Jerzy Giedroyć, Jan Karski, Witold Gombrowicz i Marek Hłasko.

Walentyna Janta-Połczyńska pracowała także w Organizacji Narodów Zjednoczonych oraz współpracowała z polonijnymi organizacjami, takimi jak Instytut Piłsudskiego, Polski Instytut Naukowy i Fundacja Kościuszkowska. Ufundowała stypendium imienia swojego męża dla szkoły dokształcającej im. Aleksandra Janty-Połczyńskiego w Lakewood, w stanie New Jersey. W 2017 roku została w uznaniu zasług została wybrana przez szkołę na Marszałka corocznie organizowanej przez amerykańską Polonię Parady Piłsudskiego.

W 2011 roku otrzymała odznakę honorową Zasłużony dla Kultury Polskiej. Pięć lat później została jej przyznana pierwsza Nagroda Specjalna Orła Jana Karskiego.

Źródło: Polskie Radio/PAP/sa

REKLAMA