Prezydent Herbert Hoover – przyjaciel Polski
31. prezydent Stanów Zjednoczonych był przykładem amerykańskiej kariery od pucybuta do milionera. Po I wojnie światowej organizował pomoc humanitarną dla Polski, dzięki czemu był jednym z najbardziej popularnych polityków w II Rzeczpospolitej.
2025-10-20, 07:35
20 października 1964 roku w Nowym Jorku zmarł Herbert Hoover, polityk Partii Republikańskiej i prezydent Stanów Zjednoczonych w latach 1929–1933.
Posłuchaj
O Herbercie Hooverze w audycji Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku" opowiadała prof. Halina Parafianowicz, autorka książki "Zapomniany prezydent. Biografia polityczna Herberta Clarka Hoovera". (PR, 26.02.1992) 24:29
Dodaj do playlisty
Prezydent z Dzikiego Zachodu
Zanim objął fotel w Gabinecie Owalnym, dorastał w niewielkiej mieścinie West Branch w stanie Iowa. Urodził się 10 sierpnia 1874 roku w ubogiej rodzinie kowala niemieckiego pochodzenia. Hooverowie byli kwakrami, członkami protestanckiej wspólnoty religijnej o niezwykle surowych wymaganiach moralnych.
Hoover w 1895 roku ukończył studia geologiczne w kalifornijskim Uniwersytecie Stanforda. Niedługo później zatrudnił się w brytyjskiej firmie wydobywczej, która wysłała go do pracy w kopalni złota w Australii.
– To doświadczenie bardzo mu się przydało, bo tam dał się poznać jako fachowiec, który potrafi sobie poradzić w kopalni i pracy administracyjnej, co w przyszłości otworzyło mu prawdziwą karierę – mówiła prof. Halina Parafianowicz w audycji Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku".
Organizator pomocy humanitarnej
Tuż przed I wojną światową był już światowej klasy ekspertem od złóż naturalnych. Owa prawdziwa kariera Herberta Hoovera rozpoczęła się jednak wraz z rozpoczęciem pracy w administracji publicznej.
– Włączony został nieco przez przypadek do pomocy stu dwudziestu tysiącom Amerykanom przebywającym w Europie po wybuchu I wojny światowej. Jako człowiek z ogromnymi kontaktami i pieniędzmi zorganizował bardzo sprawnie pomoc swoim rodakom – mówiła prof. Halina Parafianowicz. – Niedługo później przyjął ofertę zorganizowania pomocy humanitarnej dla ludności cywilnej w Belgii i północnej Francji. Kilka lat później taką pomocą objęto niemal całą Europę.
Na początku 1919 roku Herbert Hoover stanął na czele American Relief Administration (z ang. Amerykańska Administracja Pomocy), która miała wspomóc odbudowę powojennej Europy i organizowała pomoc humanitarną dla ludności dotkniętej działaniami wojennymi. Jednym z największych beneficjentów była Polska, którą Herbert Hoover odwiedził w sierpniu 1919 roku.
– Była to podróż triumfalna, a jego nazwisko było powszechnie znane w polskiej prasie i publicystyce. Obok prezydenta Woodrowa Wilsona był najbardziej popularnym politykiem – powiedziała prof. Halina Parafianowicz w audycji Polskiego Radia z 1992 roku.
Droga do Białego Domu
Herbert Hoover postanowił na dobre związać się z działalnością publiczną i w 1921 roku dołączył do administracji prezydenta Warrena Hardinga w roli sekretarza handlu. Sprawował pomyślnie to stanowisko do 1928 roku, a jego praca w rządzie okazała się trampoliną do przyszłego zwycięstwa w wyborach prezydenckich.
Umiał wykorzystać dobrą koniunkturę lat 20. dla poprawy sytuacji gospodarczej Stanów Zjednoczonych. Wysoki poziom życia kojarzył się Amerykanom z decyzjami podejmowanymi przez Herberta Hoovera.
– Był już milionerem i osiągnął właściwie wszystko. Następnym szczeblem w karierze był już tylko Biały Dom – stwierdziła prof. Halina Parafianowicz. – W 1928 roku z ramienia Partii Republikańskiej wygrał wybory z ogromną przewagą.
Prezydentura w cieniu kryzysu
Mogło się wydawać, że Hoover – cieszący się dużą popularnością i opinią człowieka, który wszystko zamienia w złoto – ma przed sobą niemal pewne dwie kadencje w fotelu prezydenta Stanów Zjednoczonych. W realizacji tych zamierzeń przeszkodził Wielki Kryzys, który jesienią 1929 roku wstrząsnął Ameryką. Społeczeństwo ogarnęła fala masowego bezrobocia i niezadowolenia z powodu gwałtownego pogorszenia się standardu życia.
– Niewątpliwie ukształtowany przez lata wizerunek Hoovera zaszkodził w czasie prezydentury. Zarzucano mu, że ten człowiek, który miał Ameryce dać jeszcze więcej nie radzi sobie z sytuacją – mówiła prof. Halina Parafianowicz w audycji Sławomira Szofa z cyklu "Postacie XX wieku".
Najcięższe lata Wielkiego Kryzysu przypadły na okres prezydentury Herberta Hoovera. Przyczyniło się to do porażki z Franklinem Delano Rooseveltem w wyborach przeprowadzonych w 1932 roku. Na emeryturze krytykował działalność swojego przeciwnika w wyścigu o reelekcję.
– Był nadal aktywny publicznie, dużo pisał i udzielał się na spotkaniach Partii Republikańskiej. W trakcie II wojny światowej ponownie był aktywny w organizowaniu pomocy humanitarnej i w marcu 1946 roku kolejny raz odwiedził Polskę – podsumowywała prof. Halina Parafianowicz.
Źródło: Polskie Radio/sa