Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku - pamiątka po jednym z największych Polaków

Wieża Kopernika

Ekspozycja stała zatytułowana "Mikołaj Kopernik – życie i dzieło" znajduje się na piętrze tego muzeum. Do zwiedzania udostępnione są też kolejne pomieszczenia pałacu, a także mieszczące się w przyziemiu planetarium i odbudowana w późniejszym czasie Wieża Kopernika. Tam właśnie zamieszkiwał słynny astronom, będąc kanonikiem kapituły warmińskiej, od 1510 roku aż do dnia swojej śmierci w maju 1543 roku. Także kanonia stała się miejscem pochówku wielkiego Polaka.

Właśnie tutaj Kopernik opracował swoje słynne dzieło - "O obrotach sfer niebieskich" (łac. "De revolutionibus orbium coelestium"). Dzieło, które zrewolucjonizowało wizję świata i pozycję Ziemi we wszechświecie. Tu też oparł się najazdowi krzyżackiemu w 1520 roku czemu przysłużyło się ufortyfikowanie zamku. Powstałe muzeum nie było pierwszą pamiątką astronoma.

Jak podaje muzeum na stronie internetowe: "pierwsza izba pamiątkowa we Fromborku, poświęcona Mikołajowi Kopernikowi, została założona w 1912 roku, w budynku na Wzgórzu Katedralnym we Fromborku zwanym Wieżą Kopernika, przez historyka warmińskiego księdza Eugena Brachvogla. W kilka lat później ukazał się drukiem pierwszy przewodnik po wystawie".

Frombork, zniszczony najazdem krzyżackim w 1520 roku, zdołał się odbudować, a nawet powiększył zasób infrastrukturalny choćby o znaną hutę szkła powstałą w 1540 roku w będącą pierwszą tego typu placówką na Warmii. Miasto leżące 20 kilometrów na wschód od Elbląga, u brzegów Zalewu Wiślanego, było ważnym miejscem kultu religijnego w ówczesnych czasach. Stąd też, pięknie położony, Pałac Biskupi i katedra, a w jej sąsiedztwie liczne kanonie. Kopernik najczęściej korzystał z pomieszczeń usytuowanych w najstarszej części fortyfikacji Wzgórza Katedralnego - z wieży powstałej jeszcze przed 1400 rokiem. Jednakże dopiero od 1499 roku przeznaczona była do zamieszkania, wcześniej będąc jedynie fortyfikacją.

REKLAMA

Pamiątki po astronomie

Kopernik, jak świadczą historyczne kroniki "objął" tę wieżę dla zamieszkania i swoich naukowych badań już w 1504 roku, jednak na stałe sprowadził się dopiero w 1510 roku. Co ciekawe, została ona nazwana Wieżą Kopernika dopiero w 1610 roku i jako taka pozostaje do dnia dzisiejszego. Tadeusz Piaskowski tak charakteryzuje pierwszą ekspozycję z 1916 roku: "Pierwszą ówczesną ekspozycję zlokalizowano na trzeciej kondygnacji wieży, należącej niegdyś do Mikołaja Kopernika i w kilku pomieszczeniach przyległej do niej XIX-wiecznej biblioteki kapitulnej. Wyposażenie tej wystawy miało charakter eklektyczny. Z braku oryginalnych eksponatów i mebli pochodzących z epoki, pokazywano tutaj głównie kopie i reprodukcje, a wśród mebli i obrazów zdarzały się eksponaty barokowe i neogotyckie. Mimo tych niedoskonałości ekspozycja kopernikańska cieszyła się dużym powodzeniem wśród zwiedzających i została wspomniana życzliwie w książce Melchiora Wańkowicza Na tropach Smętka. Jej istnienie zakończyła II wojna światowa".

Historyk, zwracając uwagę na decyzje związane z powojennym odrestaurowaniem tego miejsca pisze w dalszej części: "Organizatorzy muzeum od początku rozumieli, że ze względu na znikomą liczbę pamiątek bezpośrednio związanych z wielkim astronomem, należy pójść drogą odbudowy i konserwacji zabytkowej architektury Wzgórza Katedralnego, jako jedynej tutaj rzeczywistej pamiątki po Koperniku i 300-letnich rządach polskiej administracji kościelnej. Głównym akcentem i zaczątkiem założenia architektonicznego warowni jest katedra pw. Najświętszej Panny Marii Wniebowziętej i św. Andrzeja Apostoła, wzniesiona w latach 1329-1388'.

Otwarcie stałej wystawy

Natomiast muzeum na swojej stronie internetowej zwraca także uwagę na ten pierwszy powojenny okres budowania pamiątki po wielkim astronomie. Czytamy tam: "Powojenna historia Muzeum Mikołaja Kopernika we Fromborku rozpoczyna się 5 września 1948 r. Po dwuletnich staraniach Związku Zawodowego Historyków Sztuki i Kultury i pod patronatem najwyższych władz państwowych, otwarto wtedy na Wzgórzu Katedralnym pierwszą ekspozycję muzealną poświęconą Mikołajowi Kopernikowi. Otwarcie wystawy odbyło się w pobieżnie wyremontowanych, najmniej zniszczonych podczas działań wojennych w 1945 r., dwóch gotycko-barokowych kanoniach wewnętrznych, a patronował temu wydarzeniu Komitet Fromborski, pod przewodnictwem profesora Włodzimierza Antoniewicza".

PP

REKLAMA