Lwów. Miasto ograbione przez Sowietów i Niemców
24 października br. prezydent Francji Emmanuel Macron w czasie spotkania w Watykanie wręczył prezent papieżowi Fraciszkowi. Było to pierwsze francuskie wydanie rozprawy filozoficznej Immanuela Kanta "Projekt wiecznego pokoju" z 1796 roku. Na pierwszej stronie książki widnieje pieczątka "Czytelnia Akademicka we Lwowie".
2022-10-25, 05:50
Czytelnia Akademicka we Lwowie, z której pochodzi starodruk podarowany papieżowi Franciszkowi, została utworzona w 1867 roku i była pierwszym polskim studenckim towarzystwem naukowym. W dwudziestoleciu międzywojennym zrzeszała głównie studentów lwowskiego Uniwersytetu im. Jana Kazimierza. Jednym z celów tej akademickiej organizacji było prowadzenie biblioteki.
źr. Polona.pl/domena publicznaGrabież polskich miast
We wrześniu 1939 roku Polska została napadnięta przez dwa sprzymierzone ze sobą państwa totalitarne. 1 września granice Rzeczypospolitej od zachodu przekroczyły wojska niemieckie, natomiast 17 września od wschodu wkroczyli Sowieci. Z powodu ogromnej przewagi najeźdźców i bierności zachodnich sojuszników Polska znalazła się pod okupacją III Rzeszy i ZSRR, które podzieliły się terytorium II Rzeczypospolitej niemal po równo. Niemal, ponieważ nieco większą część zagarnął Józef Stalin. Lwów do czerwca 1941 roku plądrowany i niszczony był przez Sowietów. Po napaści III Rzeszy na Związek Sowiecki, Lwów znalazł się pod okupacją niemiecką. Uniwersytet im. Jana Kazimierza został zamknięty.
REKLAMA
Posłuchaj
Na ziemiach, które od 1945 roku znajdują się za naszą wschodnią granicą, kwitła polska kultura i nauka. Tam swoje pierwsze dzieła tworzyli mistrzowie romantyzmu: Adam Mickiewicz i Juliusz Słowacki. Eliza Orzeszkowa, autorka "Nad Niemnem", mieszkała i pisała w Grodnie, we Lwowie urodzili się Zbigniew Herbert i Stanisław Lem, natomiast nagrodzony literackim Noblem Czesław Miłosz przyszedł na świat na terenie dzisiejszej Litwy. W Wilnie i Lwowie istniały znakomite wyższe uczelnie, a lwowska szkoła matematyczna dała Polsce najwybitniejszych naukowców w tej dziedzinie.
W czasie II wojny światowej polska kultura i nauka poniosły ogromne straty. Również na Kresach, które musiały zmagać się z terrorem obu okupantów. Niemcy, którzy wkroczyli na te tereny w 1941 roku, podobnie jak Sowieci, prowadzili akcję eliminacji polskich elit. We Lwowie dokonali mordu profesorów miejscowych uczelni. Wraz z nimi rozstrzelany został m.in. tłumacz i krytyk literacki Tadeusz Boy-Żeleński. W następnym roku w Drohobyczu z rąk niemieckiego żołnierza zginął wybitny pisarz Bruno Schulz, a rękopisy kilku jego prac, w tym owianą legendą powieści "Mesjasz", zaginęły w trakcie wojny.
th/im
REKLAMA