IPN ściga zbrodnie sądowe stanu wojennego. Są akty oskarżenia, zarzuty i wnioski o uchylenie immunitetów

- Sędziowie z tamtych czasów wciąż orzekają w polskich sądach. W ciągu roku prokuratorzy oddziałowych Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu złożyli do Sądu Najwyższego 38 wniosków. Wnioski te mają doprowadzić do pociągnięcia do odpowiedzialności 25 sędziów i pięciu prokuratorów. W tym krótkim czasie prokuratorom IPN udało się wydać 55 postanowień o przedstawieniu zarzutów byłym sędziom i prokuratorom z czasów komunistycznych, których nie obejmuje już immunitet. W ciągu niespełna roku prokuratorzy IPN przygotowali także siedem aktów oskarżenia wobec dziewięciu osób - powiedział Nawrocki podczas konferencji prasowej w Centralnym Przystanku Historia IPN im. Janusza Kurtyki w Warszawie.

Tematem było podsumowanie działań IPN związane z pociągnięciem do odpowiedzialności karnej osób odpowiedzialnych za zbrodnie sądowe stanu wojennego.

IPN ściga zbrodnie sądowe stanu wojennego - są akty oskarżenia, zarzuty i wnioski o uchylenie immunitetów

Instytut Pamięci Narodowej nie rezygnuje ze ścigania osób odpowiedzialnych za zbrodnie sądowe stanu wojennego. W tym roku prokuratorzy IPN skierowali do Sądu Najwyższego 38 wniosków o uchylenie immunitetu 30 osobom, w tym 25 sędziom i pięciu prokuratorom. Sąd Najwyższy rozpoznał dotąd sześć wniosków, z czego pięć zostało uwzględnionych - cztery dotyczyły sędziów i jeden prokuratora.

REKLAMA

Wnioski w sprawach o zgodę na pociągnięcie do odpowiedzialności karnej dotyczyły 108 bezprawnych czynów popełnionych przez sędziów i prokuratorów w okresie stanu wojennego.

Ponadto pion śledczy IPN wydał postanowienia o przedstawieniu zarzutów 55 byłym sędziom i prokuratorom, a więc osobom niekorzystającym z immunitetów. Te postanowienia obejmują łącznie 240 czynów zabronionych.

Prokuratorzy Instytutu skierowali również siedem aktów oskarżenia przeciwko dziewięciu osobom - sześciu byłym prokuratorom i trzem byłym sędziom. Te sprawy dotyczyły między innymi bezprawnego pozbawienia wolności wobec między innymi licealistów i uczniów technikum, którzy namalowali znak "Polski Walczącej" na kilku obwieszczeniach o wprowadzeniu stanu wojennego, przywódców strajku okupacyjnej w Hucie im. Lenina w Krakowie czy bibliotekarki, która przepisała na maszynie jedną ulotkę. Kobieta usłyszała wyrok 1,5 roku więzienia.

REKLAMA

W toku działań prokuratorów IPN umorzono również postępowania karne wobec 84 osób z uwagi na śmierć sprawców bezprawia sądowego.

Jak podaje Instytut Pamięci Narodowej, z przyczyn politycznych w okresie stanu wojennego sądy powszechne skazały 1685 osób, w tym 979 na podstawie przepisów o stanie wojennym. W oparciu o ten sam akt prawny sądy wojskowe skazały 5681 osób, natomiast kolegia do spraw wykroczeń ukarały 207 692 osoby, w tym karą aresztu - 6 384 osoby.

Stan wojenny

Stan wojenny wprowadzono 13 grudnia 1981 r. na terenie całej Polski. Władzę przejęła junta wojskowa pod przywództwem gen. Wojciecha Jaruzelskiego. Celem komunistycznego reżimu było zniszczenie wielomilionowego ruchu "Solidarności". Wojskowy zamach stanu kosztował życie co najmniej kilkudziesięciu osób.

• "Wyjątkowa niegodziwość". Historyk IPN o niszczeniu polskich cmentarzy na Białorusi i w Rosji
• Prof. Szwagrzyk: część badań potwierdza, że Rydz-Śmigły spoczął na Powązkach

Internowania w stanie wojennym

W pierwszych dniach stanu wojennego internowano ok. pięciu tys. osób, które przetrzymywano w 49 ośrodkach odosobnienia na terenie całego kraju. Łącznie w czasie stanu wojennego liczba internowanych sięgnęła 10 tys., w więzieniach znalazła się znaczna część krajowych i regionalnych przywódców "Solidarności", doradców, członków komisji zakładowych dużych fabryk, działaczy opozycji demokratycznej oraz intelektualistów związanych z "Solidarnością".

Na podstawie dekretu o stanie wojennym zawieszono podstawowe prawa i wolności obywatelskie, wprowadzono tryb doraźny w sądach, zakazano strajków, demonstracji, milicja i wojsko mogły każdego legitymować i przeszukiwać obywateli.

Wprowadzono godzinę milicyjną, a na wyjazdy poza miejsce zamieszkania potrzebna była specjalna przepustka. Korespondencja podlegała oficjalnej cenzurze, wyłączono telefony, uniemożliwiając m.in. wzywanie pogotowia ratunkowego i straży pożarnej.

Większość najważniejszych instytucji i zakładów pracy została zmilitaryzowana i była kierowana przez ponad osiem tysięcy komisarzy wojskowych. Zawieszono wydawanie prasy poza "Trybuną Ludu" i "Żołnierzem Wolności". Zawieszono działalność wszystkich organizacji społecznych i kulturalnych oraz zajęcia w szkołach i na wyższych uczelniach.

REKLAMA

31 grudnia 1982 stan wojenny został zawieszony, a 22 lipca 1983 r. odwołany przy zachowaniu części represyjnego ustawodawstwa.

***

IAR/PAP/in./