Siły sojusznicze w Polsce. Realne wzmocnienie naszego potencjału obronnego i odstraszania

Wśród najważniejszych elementów obecności NATO w Polsce nasz rozmówca wymienił Wielonarodowy Korpus Północ-Wschód w Szczecinie. - Dlaczego szczebel korpusu jest tak istotny? To element dowodzenia, który usprawnia możliwość działania na tym obszarze flanki wschodniej. Bez dowodzenia, ułożenia łączności, wzmocnienie nie miałoby sensu - nie byłoby planów, nie byłoby zdolności do efektywnego działania - przekazał dr Jacek Raubo (Defence 24).

Ważnym obiektem jest Centrum Szkolenia Sił Połączonych (JFTC) NATO w Bydgoszczy - zaznaczył. - Przyjeżdżają tu dowódcy z różnych państw NATO, ćwiczyć i współpracować, budować interoperacyjność. Niedawno miały tam miejsce ćwiczenia CWIX, najważniejsze ćwiczenia natowskie, jeśli chodzi o systemy łączności, nowoczesne podejście do komunikacji w ramach sił zbrojnych różnych państw NATO. 31 państw musi się rozumieć również na płaszczyźnie łączności, na płaszczyźnie systemów dowodzenia, zarządzania polem walki etc. - podkreślił ekspert. Podano, że na ćwiczeniach CWIX w tym roku testowano ponad 400 systemów. W Bydgoszczy, jak dodał ekspert, jest też ośrodek doszkalający struktury żandarmerii wojskowej.

Dr Raubo powiedział, że mamy do czynienia z trzema segmentami obecności wojskowej sojuszników. - Pierwszy - treningowy to na przykład wspomniany obiekt w Bydgoszczy, tzw. Centrum Szkolenia Sił Połączonych (Joint Force Training Center). Drugi - to systemy dowodzenia, szykowania planów, takie jak Wielonarodowy Korpus Północ-Wschód w Szczecinie. Trzeci z elementów to realna obecność wojskowa. W Polsce stacjonuje np. natowska grupa bojowa wysuniętej obecności (eFP) pod wodzą USA. Stany Zjednoczone są państwem ramowym tej grupy, ale służą tam też Brytyjczycy, Chorwaci, Rumuni - przypominał dr Raubo.

REKLAMA

Ekspert zaznaczył, że kolejnym elementem systemu jest obecność amerykańska. - Wysunięte Dowództwo V Korpusu to jest jeden z elementów wzmacniania amerykańskiej obecności w Europie w tak zwanym obszarze odpowiedzialności dowództwa europejskiego. Kooperuje ono zaś ściśle z dowództwem natowskim. Jest to jeden organizm - dodał.

Jak przypomniał, po 2022 roku mamy zwiększoną obecność wojskową USA na terytorium RP. Mówiąc o komponencie Pancernej Brygadowej Grupy Bojowej (ABCT), podkreślił, że on jest tak naprawdę modyfikowany w zależności od rotacji. Dochodzą do niego jednostki wsparcia, jednostki awiacji armii USA..

- Sądzę też, że USA powinny rotować dużą liczbę żołnierzy, po to by wszystkie komponenty wojsk amerykańskich zdobywały doświadczenie na flance wschodniej. choćby w poruszaniu się na polskich drogach - dodał ekspert.

REKLAMA

Magazyny sprzętu i inne nowatorskie projekty

Dr Jacek Raubo zwrócił uwagę na magazyny APS (Army Prepositioned Stock), gdzie gromadzi się sprzęt, po który w razie potrzeby mogą sięgnąć delegowane jednostki. - W Powidzu powstaje jeden  z najciekawszych obiektów: baza materiałowo-logistyczna do rozwinięcia wojska (APS). Żołnierze mogą korzystać ze zgromadzonego tam sprzętu w warunkach kryzysu - zaznaczył.

- Obecność NATO wzrosła. Wzmacnianie wschodniej flanki następuje. I to nie jest moim zdaniem ostatnie słowo NATO - przekazał także dr Jacek Raubo.

Trwają dyskusje, jak mówił, nad nową formą monitorowania przestrzeni powietrznej tzw. misją air policing, a na Bałtyku odbywają się ćwiczenia okrętów - m.in. z udziałem Włoch. Pod koniec maja na Bałtyku pojawił się włoski niszczyciel rakietowy Caio Duilio. - Na flance wschodniej mamy prawdziwą obecność Artykułu 5. To już nie tylko zapewnienia, ale również siły i środki do tego, aby realizować podstawową funkcję NATO, czy odstraszanie i obronę - zaznaczył dr Raubo.

REKLAMA

Plany regionalne

Na ostatnim szczycie NATO w Wilnie poinformowano o nowych planach regionalnych. - To najbardziej tajna z tajnych informacji NATO. Wiadomo jednak, ze to przełom. Od czasu zakończenia zimnej wojny nie było tego rodzaju planu. By móc zareagować, trzeba mieć przygotowanie planistyczne, i doktrynalne i przećwiczone w polu. Jeśli nie przygotowaliśmy się na tych obszarach, w warunkach kryzysu zdajemy się trochę na łaskawość losu i słabość przeciwnika. To zmiana wręcz rewolucyjna. NATO nie tylko sygnalizuje politycznie, że ma wolę i zdolności do obrony flanki wschodniej, ale również przekuło to w plan, a nie rozwiązania tymczasowe czy zawieszone w próżni - skomentował ekspert.

Jak zastrzegł, co prawda plany są tajne, ale w jego ocenie możemy patrzeć na ich powstanie poprzez pryzmat odtajnionych dokumentów z okresu zimnej wojny.

- Zyskaliśmy nową jakość, jeśli chodzi o zdolności obronne. Dziś nie musimy tak naprawdę zakładać najgorszych scenariuszy, tylko możemy zakładać, że nasze zdolności odstraszania i obrony są na poziomie, który gwarantuje zachowanie suwerenności każdego niemalże kilometra kwadratowego terytorium państw natowskich - uważa dr Raubo.

Jesteśmy laboratorium NATO

Zdaniem analityka, Polska pokazało NATO, jak powinna wyglądać rola państwa - gospodarza, tzw. host nation. - Rumunia, państwa nadbałtyckie uczą się od nas, jeżeli chodzi o kwestię wykorzystania infrastruktury transportowej, rozbudowy lotnisk, linii kolejowych, łączenia szlaków z portami - zauważył dr Raubo.

REKLAMA

- Polska jest dziś jest trochę laboratorium NATO. Wykorzystywane są w nim zarówno porty, w tym porty cywilne, przeładunkowe - zauważył analityk.

- Widzimy transporty sprzętu, amunicji, wykorzystanie infrastruktury cywilnej, poligonów. Bez tych ostatnich nie byłoby możliwości wsparcia Ukrainy. Niektóre samoloty lądują także w Poznaniu. Obawiano się, że piętą achillesową NATO może być logistyka - okazało się, że jest inaczej - podkreślił.

***

Rozmawiała Agnieszka Kamińska, PolskieRadio24.pl

REKLAMA

***

ZOBACZ TAKŻE: WYBRANE JEDNOSTKI SIŁ SOJUSZNICZYCH W POLSCE

Siły sojusznicze w Polsce obecne są w Polsce  po pierwsze, w związku z postanowieniami NATO, po drugie w rezultacie inicjatyw Stanów Zjednoczonych, w ramach ich operacji i umów dwustronnych z Polską.

Na szczycie NATO w Madrycie 22 czerwca 2022 roku prezydent Joe Biden zdecydował o stałej obecności wojsk amerykańskich w Polsce. Jak podaje polski resort obrony, obecnie w Polsce stacjonuje około 10 tysięcy żołnierzy armii USA, w tym duża część w ramach rotacji. Liczba żołnierzy amerykańskich zwiększyła się prawie dwa razy po pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę. Obecność wojsk sojuszniczych Stanów Zjednoczonych reguluje Umowa o wzmocnionej współpracy obronnej (Poland - United States Enhanced Defense Cooperation Agreement - EDCA), podpisana 15 sierpnia 2020 roku.

REKLAMA

Batalionowa grupa bojowa NATO pod Orzyszem (Bemowo Piskie)

Pod Orzyszem rozmieszczona jest jedna z batalionowych grup bojowych (eFP, enhanced Forwad Presence; wzmocnionej wysuniętej obecności). Powstanie tego rodzaju grup to efekt szczytu NATO w Warszawie w 2016 roku. Państwem ramowym grupy w Polsce są Stany Zjednoczone, a współtworzą ją także wojskowi z Rumunii, Chorwacji oraz Brytyjczycy. Trzon grupy stanowią Amerykanie w liczbie 800, przebywają w Polsce w ramach obecności rotacyjnej. Grupa współpracuje z 15 Giżycką Brygadą Zmechanizowaną,  jej działania koordynuje dowództwo wielonarodowe w Elblągu (zobacz niżej). Jak zauważył w rozmowie z portalem PolskieRadio24.pl ekspert Ośrodka Studiów Wschodnich Jakub Graca, omawiając ostatni szczyt Sojuszu, Polska opowiada się za tym, by grupy te osiągnęły rozmiary brygad.  Pozostałe grupy batalionowe NATO (eFP) znajdują się na Litwie, na Łotwie, w Estonii.  Tworzone są przez państwa ramowe: Wielką Brytanię w Estonii, Niemcy na Litwie, Kanadę na Łotwie.

Dowództwo Wielonarodowej Dywizji Północny Wschód w Elblągu

Dowództwo Wielonarodowej Dywizji Północny Wschód w Elblągu zostało utworzone, by zajmować koordynacją działań batalionowych grup bojowych eFP. https://mndne.wp.mil.pl/pl/ Polska jest krajem ramowym dywizji. W skład dowództwa wwchodzą także wojskowi w liczbie 250, z 15 krajów - podaje MON. Pochodzą z Czech, Estonii, Hiszpanii, Kanady, Litwy, Łotwy, Niemiec, Rumunii, Turcji, Stanów Zjednoczonych, Węgier, Wielkiej Brytanii oraz Słowacji, wymienia MON. https://www.gov.pl/web/obrona-narodowa/sily-sojusznicze-w-polsce Resort zaznaczył, że dowództwo koordynuje pracę grup batalionowych NATO w Polsce i na Litwie.

 

REKLAMA

Centrum Eksperckie Kontrwywiadu NATO w Krakowie

W Krakowie mieści się Centrum Eksperckie Kontrwywiadu NATO. Wśród jego zadań jest prowadzenie szkoleń dotyczących kontrwywiadu. Zajmuje się także opracowywaniem doktryn NATO.

Wielonarodowy Korpus Północ - Wschód  w Szczecinie

Wielonarodowy Korpus Północ - Wschód  w Szczecinie jest najwyższym NATO-wskim dowództwem na wschodzie. Monitoruje region Morza Bałtyckiego, sytuację w Polsce, Estonii, na Litwie, Łowie, Słowacji i Węgrzech. Jest to także Dowództwo Sił Wysokiej Gotowości - odpowiada za wszystkie siły lądowe NATO na wschodniej flance i ew. ich działania w regionie Morza Bałtyckiego. W razie potrzeby dowodzi tymi siłami, jak też jednostkami odpowiedzi, tzw. szpicą NATO.

Pancerna Brygadowa Grupa Bojowa

Oddziały, które tworzą Pancerną Brygadową Grupę Bojową stacjonują w Żaganiu, Świętoszowie, Skwierzynie, Toruniu i Bolesławcu. Rozmieszczone są na zachodzie Polski, ale ćwiczą w różnych częściach kraju, także w innych państwach regionu. W Żaganiu znajduje się dowództwo jednostki. Pancerna Brygadowa Grupa Bojowa trafiła do Polski w ramach tzw. European Deterrence Initiative (EDI). Wspierają ją Brygada Lotnictwa Bojowego (jej zespół stacjonuje w Powidzu), oraz oddziały logistyczne.

REKLAMA

Wysunięte Dowództwo V Korpusu armii amerykańskiej w Poznaniu

W Poznaniu utworzono Wysunięte Dowództwo V Korpusu armii amerykańskiej. Jest to jedna z form stałej obecności armii USA w Polsce. To najwyższy szczebel struktur armii USA w Europie. Działa od listopada 2020 roku. Dowodzi siłami lądowymi USA w Europie i planuje ich działania, zajmuje się także współpracą z innymi armiami państw NATO.   Stacjonuje w tzw. Kościuszko Camp w Poznaniu. Podlega mu stacjonujące w Polsce Wysunięte Dowództwo Dywizyjne Sił Lądowych USA.

Garnizon Sił Zbrojnych USA (U.S. Army Garrison Poland, USAG-P.)

Garnizon został utworzony 21 marca 2023 roku. Ma być ósmym stałym garnizonem sił zbrojnych USA w Europie i pierwszym w Polsce.

Budowana tarcza w Redzikowie

Trwa budowa tzw. tarczy antyrakietowej, bazy obrony przeciwrakietowej w Redzikowie. To element systemu European Phased Adaptive Approach (EPAA) i element systemu NATO BMD  (Ballittic Missile Defence). Pozostałe elementy EPAA znajdują się w Hiszpanii, Turcji, Rumunii.

REKLAMA

82 Dywizja Powietrznodesantowa USA, 101 Dywizja Powietrznodesantowa

Na początku lutego 2022 r. do Polski skierowano 82. Dywizję Powietrznodesantową. Wzmocniła ona siły naszej armii w południowo-wschodniej Polsce. USA pomogło także zabezpieczyć obronę powietrzną infrastruktury, używanej przy dostarczaniu pomocy Ukrainie. USA i Polska, jak też szereg innych państw współpracują w ramach Grupy Kontaktowej ds. Obrony Ukrainy (Ukraine Defense Contact Group) i realizują razem projekty uzgadniane w ramach spotkań tej inicjatywy w bazie w Ramstein.

Następnie 82. Dywizję zastąpiła m.in. 101. Dywizja Powietrznodesantowa - stacjonuje ona w Europie po raz pierwszy od końca II wojny światowej.

Centrum Szkolenia Sił Połączonych NATO (JFTC) w Bydgoszczy jest elementem Struktury Dowodzenia NATO. Podlega Sojuszniczemu Dowództwu Transformacji w Norfolk.

REKLAMA

Dowództwo 3 Batalionu Łączności NATO (3 NSB) w Bydgoszczy, element Struktury Dowodzenia NATO, podlega Sojuszniczemu Dowództwu Operacji w Mons. Jest najmłodszym z trzech tego rodzaju batalionów NATO. W Bydgoszczy znajduje się także Centrum Eksperckie Policji Wojskowej NATO (MP COE) w Bydgoszczy. 

Magazyny sprzętu i amunicji (APS) zbudowane są już w Powidzu.

REKLAMA

Powstanie jednak kolejny tego rodzaju magazyn wielkopowierzchniowy.

 

***

REKLAMA

Zebrała Agnieszka Kamińska, PolskieRadio24.pl, m.in. na podstwie gov.pl